Humanitar fənər

Təhsil

Təhsil müəsisasinin adı	Daxi lolduğu il	Bitirdiyi il	Fakültə (ixtisas)
Xarici dillər	Kafi	Yaxşı	Əla
Azərbaycan
Türk
İngilis
Rus
Kompüter bilikləri	Kafi	Yaxşı	Əla
Windows Əməliyyat Sistemi
Microsoft Word
Microsoft Excel
Microsoft Power Point
Microsoft Access
İnternet
İş gününün hansı forması üzrə işləmək istərdiniz
Tam gün
Əmək fəaliyyətiniz haqda məlumat
Müəssisənin adı	İş müddəti	Vəzifəniz
İddia etdiyiniz vəzifə
Vəzifənin adı
İştirak etdiyiniz təlim, məşğələ və kurslar
Adı	Ay/ il
Sizi başqa gənclərdən fərqləndirən üstün cəhətləriniz

Mövzu14

1. 
   Təşkilati və inzibati sənədlər. Elektron sənəd dövriyyəsinin tətbiqi, bu növ sənədlərin hazırlanması və icra qaydaları.
   
2. 
   Kommunikativ məzmunlu sual və tapşırıqlar üzərində praktik işlər.
   

Təşkilati və inzibati sənədlər. Bu sənədlər hər hansı bir təşkilatın maraqlarına xidmət edir. Onları təşkilati-inzibati; məlumat-arayış; maliyyə və mühasibat; rəsmi məktublar kimi səciyyələndirmək olar. Funksional məqsədi ilə onlar təşkilati və inzibati olur: məlumat və arayış, maliyyə və mühasibat, rəsmi məktublar. Təşkilati və inzibati sənədlər həm dövlətin daxilində, həm də ayrı bir təşkilatda obyektlərin idarə olunmasını təmin edir. Təşkilati və inzibati sənədlərin janr orijinallığı aşağıdakı kimidir:

• 
  Ciddi forma- təfərrüatların və mətnin əhəmiyyətli hissələrinin yerləşdirilməsinin məcmusu və ardıcıllığı;
  
• 
  Sənədin mərkəzi ifadəsinin dizaynını təyin edən dəstəkləyici sözlərin olması (təklif, məcburi, sifariş, fərman və s.);
  
• 
  Nizamnamənin müddəalarını, plan və hesabatın müddəalarını, müqavilənin öhdəlikləri və hüquqlarını sadalayarkən tələb olunan rubrikanın olması.
  

Təşkilati və inzibati sənədlər plan, nizamnamə, hesabat, müqavilə və digər janrları əhatə edir. Müqavilə nümunəsindən istifadə edərək təşkilati və inzibati sənədlərin tərtibinin xüsusiyyətlərini nəzərdən keçirəcəyik.
Müqavilə- hüquqi şəxslərin (podratçıların) və ya bir şəxsin hüquqi şəxslə hüquqi münasibətlərini təmin edən sənəddir.
Müqavilənin strukturuna aşağıdakı məcburi şərtlər daxildir:

• 
  tərəflərin nümayəndəliyi;
  
• 
  müqavilənin predmeti;
  
• 
  tərəflərin öhdəlikləri;
  
• 
  hesablaşmaların şərtləri və qaydaları;
  
• 
  tərəflərin məsuliyyəti;
  
• 
  müqavilə müddəti;
  
• 
  hüquqi ünvanlar;
  
• 
  tərəflərin ödəniş məlumatları.
  

Müqavilənin strukturuna əlavə maddəalar da daxildir:

• 
  mübahisəli məsələlər;
  
• 
  müqavilə dəyəri;
  
• 
  əlavə şərtlər (xüsusişərtlər);
  
• 
  tərəflərin məsuliyyəti (sanksiyalar);
  
• 
  hesablaşma proseduru (ödənişlər və hesablaşmalar);
  
• 
  fors-major vəziyyətləri (fors-major);
  
• 
  öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə zəmanət (məhsul keyfiyyəti);
  
• 
  işin təhvil verilməsi və qəbul edilməsi qaydası;
  
• 
  mübahisələrin həlli proseduru (arbitraj) və s.
  

Müqavilənin adı "o (haqqında)" qabaqcadan işlənmiş vəziyyətdə bir isim olan bir cümlə şəklində və ya asılı sözün mənşəli hal ilə əsaslı "müqavilə" köməyi ilə hazırlanır:
• təchizat müqaviləsi;
• intizam müqaviləsi;
• xidmətlərin göstərilməsinə dair müqavilə;
• mənzillərin icarəsi üçün müqavilə;
• alqı-satqı müqaviləsi.
İnzibati sənədlər –bunlar obyektlərin şaquli şəkildə idarə olunmasını həyata keçirən sənədlərdir. Onların əsas vəzifəsi rəhbərin hərəkətlərinə hüquqi qüvvə verməkdir. İnzibati sənədlərə qərar, sərəncam, göstəriş kimi janrlar daxildir. İnzibati sənədin mətni iki hissədən ibarətdir: konstitusiya və inzibati. Birinci, təsdiqləyici hissədə sənədin tərtib edilməsinin səbəbləri, əsasları və məqsədləri göstərilir. Bu hissədə zəruri hallarda əvvəllər verilmiş normativ aktlar və ya bu məsələ ilə bağlı digər sənədlərlə əlaqə qurulmalıdır.
Qərar- ərəb mənşəli sözdür. Bir məsələni müzakirə etdikdən sonra hamı tərəfindən çıxarılan nəticə, qətnamədir. Qərar yerli icra hakimiyyətləri, şəhər və kənd nümayəndələri tərəfindən onların səlahiyyətlərinə aid olan, vacib olan məsələlərin həlli üçün qəbul edilir. Qərar həmçinin kollegial idarəetmə xüsusiyyətinə malik olan müəssisə və təşkilatların ümumi yığıncaqlarında idarə heyətinin iclasında qəbul edilir.

• 
  Ali hakimiyyət orqanının - Parlamentin (Deputatların səs çoxluğu ilə) - Parlamentin təşkilati məsələlərinə dair, Hökumətin hesabatına dair, büdcənin icrasının hesabatına dair, eləcə də Hökumətin formalaşdırılması, fəaliyyətinin qənaətbəxş olub-olmamasına (votum) dair, yuxarı Məhkəmə orqanlarına hakimlərin seçilməsinə dair və s. aktı;
  
• 
  Ali hakimiyyət orqanının- Məhkəmənin (Hakimin, Hakimlər kolegiyasının, Məhkəmə plenumunun və ya Rəyasət heyətinin) baxdığı konkret işlərin yekun nəticəsi xarakterli və ya ümumi göstəriş xarakterlı aktı;
  
• 
  Mərkəzi Hakimiyyət orqanının- Hökumətin (Nazirlər Kabinetinin) ən mühüm siyasi və təsərrüfat məsələləri barəsində qəbul etdiyi aktı;
  
• 
  Dövlət və yaxud qeyri-dövlət arbitajında baxılan təsərrüfat mübahisəsinin həllinə dair aktı;
  
• 
  Dövlət orqanının və yaxud vəzifəli şəxsin konkret məqsədli istiqamətli aktı;
  
• 
  Yerli İcra hakimiyyətinin idarəçilik xarakterli aktı;
  
• 
  Bələdiyyə orqanlarının yerli əhəmiyyətli aktları;
  
• 
  İctimai (siyasi) təşkilatların başçıları və ya kollegial üzvləri tərəfindən (qurultay, kofrans, sessiya) məqsədlərini həyat keçirilməsi naminə qəbul etdikləri aktları.
  

Sərəncam- hər hansı məsələləri həll etmək üçün, səlahiyyətli vəzifəli şəxs tərəfindən verilən göstərişləri özündə əks etdirən sənəd formasıdır. Bir qayda olaraq sərəncam hadisəyə əsaslanmaqla “buna uyğun olaraq, bununla əlaqədar” sözləri ilə davam etdirilir. Mətn isə əmr formasında tapşırılsın, təklif olunsun, təsdiq olunsun və s. şəklində şərh edilir.
Fərman- Ali hakimiyyət orqanının – Prezidentin (vahid şəkildə) öz səlahiyyətləri daxilində qəbul etdiyi, hüquqi məzmununa görə normativ Fərman, yəni ümumi hüquqi normaları, qaydaları müəyyən edən və fərdi Fərman, yəni hüquq normasını konkret hadisəyə tətbiq edən (vəzifəli şəxsi, təyin edilməsi, vətəndaşın mükafatlandırılması və s.), bütün aşağı səlahiyyətli vəzifəli şəxslər, dövlət və qeyri-dövlət qurumları və vətəndaşlar üçün məcburi qüvvəyə malik olan – hüquqi akt.
Hər bir Fərman ümumi və konkret məqsədlərə xidmət edir, hüquqi nəticələr əmələ gətirir və hüquqi qüvvəsi dövlətin bütün ərazisinə yayılır. Fərmanların icra edilməməsi – müəyyən hüquqi məsuliyyətə səbəb olur (hərçənd fərdi Fərmandan irəli gələn müddəalardan ünvanlanmış şəxs imtina edə bilər, lakin buna yol verməmək üçün, bir qayda olaraq fərdi Fərman qəbul edilmədən öncə, ünvanlanmış şəxs ilə məsləhətləşmələr aparılır). Qəbul edilmiş Fərman ya televiziya, radio, mətbuat vasitələrilə yayılır, yaxud şəxsən təqdim olunur. Fərmanlar yalnız yazılı formada olur və əgər Fərmanda başqa tarix göstərilməyibsə o (Fərman), dərc edildiyi (yayıldığı) gündən qüvvəyə minir; qeyri-normativ xarakterli (yəni fərdi) Fərman isə qəbul edilən andan qüvvəyə minir
Sərəncam- Ali hakimiyyət orqanının - Prezidentin (vahid şəkildə), Mərkəzi hakimiyyət orqanının - Hökümət (kollektiv şəkildə) və digər dövlət idarəetmə orqanlarının həmin orqanlara verilmiş səlahiyyətlər daxilində qəbul etdikləri, hökmlü xarakter daşıyan, konkret məsələləri əhatə edən, bütün aşağı səlahiyyətli vəzifəli şəxslər, dövlət və qeyri-dövlət qurumları və vətəndaşlar (və s. şəxslər) üçün məcburi qüvvəyə malik olan qanun qüvvəli akt. Konkret hadisə barəsində birdəfəlik Sərəncam və ümumi Sərəncam, yəni uzun müddət qüvvədə olan Sərəncamlar fərqləndirilir. Fərmandan fərqli olaraq - Sərəncam bir qayda olaraq normativ xarakter daşımır. Hər bir Sərəncam konkret məqsədlərə xidmət edir, hüquqi nəticələr əmələ gətirir və hüquqi qüvvəsi dövlətin bütün ərazisinə yayılır. Sərəncamların icra edilməməsi-müəyyən hüquqi məsuliyyətə səbəb olur. Qəbul edilmiş Sərəncam ya televiziya, radio, mətbuat vasitələri ilə yayılır, yaxud şəxsən təqdim olunur. Sərəncamlar əsasən yazılı olur, lakin şifahi də ola bilər və əgər Sərəncamda başqa tarix göstərilməyibsə, dərc edildiyi (yayıldığı) gündən qüvvəyə minir.