Husniddin Baxriddinovich Ro’ziyev

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-515-522 
Academic Research, Uzbekistan 517 www.ares.uz 
universitetida INTERSECT loyihasi (inglizcha kontrastli matnlarning xalqaro 
namunasi). ET10-63 qo'shimchasi-Angliya-Fransuz PKM, shu jumladan, Evropa 
Ittifoqining telekommunikatsiya bo'yicha rasmiy hujjatlari CRATER (Xalqaro 
Telekommunikatsiyalar Ittifoqi (XTI) yoki CRATER korpus) uch tili fransuz-ispan-
ingliz PKM hajmi 1 mln. jumlalar darajasida biriktirilgan so'zlardan iborat . Korpus 
telekommunikatsiya sohasidagi matnlarni o'z ichiga oladi. Ingliz-Norveg parallel 
korpusi, Oslo universiteti (Norvegiya)da1994-1997, Stig Yoxansson rahbarligi 
asosidagi loyihada yaratilgan. Korpus ingliz va norveg tillarining asl badiiy matnlari 
va ularning norveg va ingliz tillariga tarjimalaridan iborat. Hozirgi vaqtda korpusni 
kengaytirish ishlari olib borilmoqda, yangi korpus Oslo Ko’p tili Korpusi (OKK) deb 
nomlandi. Asl ingliz-norvegiya korpusi nemis va fransuz matnlari bilan to'ldirilgan. 
Yuqorida aytilganlarga yaqin, 1998 yilda Portugaliya Fan va Texnologiya Vazirligi 
tashabbusi bilan boshlangan Portugaliya loyihasini hisob-kitob amalga oshirilgan. 
Loyihani Norvegiyaning SINTEF Telekommunikatsiya va informatika kompaniyasi 
amalga oshiradi. PKM COMPARA loyiha jamoasi tomonidan ishlab chiqilgan 
resurslar va dasturiy paketlari badiiy matnlarni portugal tilida va ularning ingliz tiliga 
tarjimalarini o'z ichiga oladi. 
NATIJALAR VA MUHOKAMA 
Matnlarning parallel korpuslarini tuzishda, bir tili va qiyosiy matnlardan farqli 
o'laroq, madaniyatlararo munosabatlar omilini hisobga olish zarur. Manba tili (MT) 
matnlari faqat ikkinchi tilga (TT) tarjima qilingan matnlardir. Shunday qilib, agar 
madaniyatlararo aloqa umuman bo'lmasa, PKM yarata olish mumkin emas.. 
Bog'lanishlar qanchalik zaif bo'lsa, madaniyatlar kamroq bog'lanadi, tarjimalar 
shunchalik kam bajariladi va to'laqonli PKMni yaratish muammoli bo'ladi. Masalan, 
ikki mamlakat o'rtasida siyosiy va madaniy aloqalarning mavjudligi turli xil hujjatlar, 
yo'riqnomalar, qo'llanmalar, broshyuralar va boshqalarni bir tildan boshqasiga tarjima 
qilishni talab qiladi. "Xalq diplomatiyasi" ning rivojlanishi, ya'ni sayyohlar oqimi, 
kichik biznes, ish aloqalari, nikoh va boshqalar. Mamlakatlar o'rtasidagi aloqalarni 
mustahkamlashning muhim omili bo'lib, ular "rasmiy" munosabatlarning 
rivojlanishidan ham ko'proq, boshqa madaniyatga qiziqishni kuchayishiga yordam 
beradi. Qizig'I shundaki, zamonaviy dunyoda geografik yaqinlik kabi omil 
kutilganidek muhim rol o'ynamaydi. Garchi ingliz tilida so'zlashuvchi davlatlar 
Rossiyaning qo'shnilari bo'lmasa-da (agar biz Bering bo'g'ozi bo'ylab AQSh bilan 
chegarani hisobga olmasak), ingliz tilidan rus tiliga tarjima qilingan matnlar soni 
(shuningdek Rossiyada rus tilidan ingliz tiliga tarjima qilingan matnlar) boshqa 

---