I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

LENTALI TRANSPORTER 
Sochiluvchi yuklar, idishlar va tayyor mahsulotlarni uzunasiga uzatish 
uchun lentali transPorter ishlatiladi (2-rasm). 
TEXNIK TAVSIFNOMASI 
Lentaning tezlik xarakati
0,1-1,5 m/s 
Lentaning kengligi
300,400,500,600,800,1000. 
2-rasm. Lentali transPorter.
1-karkas; 2 -tortuvchi uzatma; 3-tortuvchi baraban; 4-lenta; 
5-Rolikli 
PodshiPniklar; 6-uzatmali baraban; 7-uzatma. 
LENTALI KONVEYERNING HISOB – KITOBI 
 
1. 
Sochiluvchi 
yuklarni 
uo’zatuvchi 
lentali 
transPorterning 
unumdorligini hisoblash formulasi: 
P =0,04 b
2
V 
ρ
, 
b - lentaning kengligi (m);
V - lentaning tezlik harakati (m/s); 
ρ
- 
sochuvchi materiallarning zichligi (kg/m
3
). 
2. Meva va sabzavotlarni uzatuvchi lentali transPorterning unumdorligini 
hisoblash formulasi: 
P = b h V 
ρϕ
b- lentaning kengligi (m); h- material qatlamaning bo’yi (m); V- tezlik (m/s); 
ρ
- sochuvchi materiallning zichligi (kg/m
3
); 
ϕ
- lenta maydonini to’ldiruvchi 
koeffitsient ( 0,5 - 0,9 ). 

---

25 
3. YUqlarni donalab uzatish uchun lentali transPorterning unumdorligini 
hisoblash formulasi: 
P sht. = 
( )
V
a
k
ϕ
a
- banka markazi orasidagi masofa,m; k- lenta eni bo’ylab mahsulot qatorlari 
soni, k=1; 
ϕ
- bankalar bilan lentani to’ldirish koeffitsienti,V- tezlik (m/s). 
GIDRAVLIK TRANSPORTER 
Konservalash sanoatida gidravlik transPorterlar ko’P vaqtda tomatlarni 
xom-ashyo maydonchasidan tomat tsexidagi yuvuchi moshinaga uzatishda 
ishlatiladi. Gidravlik transPorter ariq shaklini eslatib uni temirdan, g’ishdan yoki 
betondan yasaladi. Ular 4 burchag, 3-burchag, yarim doira va traPetsiya shaklida 
quriladi U xom-ashyo maydonchasining yuzasini balandligiga qarab xom-ashyo 
kiritiladigan tarafga yo nishablangan bo’ladi yoki unga kutarilgan holda bo’ladi. 
Nishablik balandligi transPorterning 1 Pog. m ga 8-12 mm ni tashkil qilish kerak. 
Gidravlik transPorterlarda ishni tug’ri tashkil qilish va undan to’g’ri foydalanish 
uchun tubining qiyalanish radiusi 2,5-3 metrdan kam bo’lmasligi kerak. Gidravlik 
transPorterlarga suv berilganda suv oqimining tezligi 2,0-2,5 m/sek dan kam 
bo’lmasligi kerak. GidrotransPorterning tubidagi dumoloqlashgan qismi yuvish 
moshinasidagi suv yuzasi balandligidan 200 mm balandlikda bo’lishi kerak. 
Gidravlik transPorter tubi bilan yuvish moshinasi orasidagi masofaga kanalizatsion 
lyuk o’rnatiladi (toshib chiqqan suvlarni oqib ketishi uchun) va usti setka bilan 
yoPiladi 
Xom-ashyoni qabul qilingandan so’ng qayta ishlash tsexiga kiritshda ham 
foydalaniladi. Xom-ashyoni oqim buylab tezlik asosida oqib ketmasligini 
ta’minlash uchun transPorterning boshlang’ich qismiga 2 ta cho’michdan iborat 
qurilma o’rnatilgan bo’lib, ular gidrojelob ichida suvning tulqinli xarakatini 
yuzaga keltiradi va xom-ashyoni bir tekisda surilib borishi uchun yordam beradi.
Gidravlik transPorter ( gidrojelob ) bir vaqtning o’zida xom-ashyoni ham 
tashish, ham birlamchi yuvish hizmatini bajaradi. 
TransPorterning texnik tavsifnomasi xisoblash asosida ishlab chiqiladi.
TransPorterning ko’rinishi 3 - rasmda ko’rsatilgan.

---

26 
3 – rasm. Gidravlik transPortyor. 
1-korPus; 2-qoPqoq; 3-taglik; 4-suv harakatini ta’minlovchi; 5-cho’mich; 6-
val; 7-reduktor; 8-mufta; 9-elektrodvigatel; 10,11-shkivlar. 
ROLIKLI KONVEYERLAR 
Rolikli konveyerlar ikki xil bo’ladi: 
1. Uzatmalar bilan ishlaydigan transPorterlar. 
2. Uzatmalarsiz ishlaydigan transPorterlar. 
Uzatmali transPorterlar meva va sabzavotlarni insPektsiya qilish uchun 
ko’llaniladi. 
Uzatmalarsiz ishlaydigan transPorterlar yukni uzini og’irlik kuchi harakati 
bilan o’zatish uchun qo’llaniladi. 
Ularni ko’Pincha rolgang deb ataladi. Qo’yida uning ko’rinishini keltiramiz 
(4-rasm). 
4-rasm. Rolgang. 
1-tayanch; 2- korPus; 3-val; 4-o’q; 5-rolik. 
Uzatish vaqtida yukni tashqi kuch ta’sirida itarish lozim. 
Xom ashyoni bir joydan ikkinchi joyga tashish uchun rolikli konveyerlardan 
foydalaniladi (5-rasm). 

---

27 
5-rasm. A9-KT2-O tiPidagi rolikli konveyer. 
1-tashish qismi; 2-bunker; 3-karkas; 4- cho’ntak; 5-uzatma; 6-dush 
moslamasi. 
MATNLARNI O’ZLASHTIRISHDAGI MUHIM TAYANCH SO’Z VA 
IBORALAR: 
- gorizontal yo’nalish; vertikal yo’nalish; 
- qiya yo’nalish; lenta; rolik; suv; 
MATNLARNI YORITISH SAVOLLARI: 
1. 
Qanaka qurilmalar xom-ashyoni uzatish uchun ishlatiladi? 
2. 
Lentali transPorterning vazifasi, tuzilishi va ishlash tartibi. 
3. 
Gidravlik transPorterning vazifasi, tuzilishi va ishlash tartibi. 
4. 
Rolikli transPorterlaning sinflanishi. 
6 - ma’ruza 

---

28 
Mavzu: TRANSPORT VOSITALARI 
Matnlarni yoritish rejasi: 
1. 
Vertikal yo’nalishda ishlaydigan transPort vositalari.
2. 
Qiya yo’nalishda ishlaydigan transPort vositalari. 
3. 
Taralarni tashishda hizmat qiluvchi transPort vositalari. 
ELEVATORLAR 
Sabzavot-mevalarni yuqoriga va u jarayondan bu jarayonga uzatish uchun 
elevatorlar ishlatiladi. Konservalash sanoatida g’oz bo’yinli shakldagi elevator 
qo’llaniladi. Ularning tiPlari A6 va A9.
Uning ko’rinishi quyidagicha (6-rasm). 
«G’oz buyinli» shakldagi elevatorning ishlash tartibi 
Xom ashyo bunkerga kelib tushadi. Biqinidagi to’skichlar yordamida xom 
ashyoni sochilib ketishini oldi olinadi. Xarakatga keltiruvchi qurilma elevatorni 
harakatga keltiradi. Bunda xom ashyo ko’tariladi, chayilib keyingi jarayonga 
o’tadi.