I bölmə t t t

var Ìl: array[1..31] of array[1..12] of char; 

 

-

  Ìkìrəqəmlì  ədədlər  arasında  vurma  cədvəlìnì  yazmaq  üçün  89  x  89  ölçülü 

«Vurma» massìvì: 

const n = 99; 

    p: array[11..n, 11..n] of integer; 

Bìrìncì nümunələrdə bal[1, 3] =5 və bal[3, 2] =4 qìymətìnì alır. 

Proqramda Ìl massìvìnìn elementlərì ìsə  

Ìl[21][4] := 21 Aprel və ya Ìl[9, 10] := 9 Oktyabr və s. kìmì tanıdıla bìlər. 

 

Məsələ 13. Ìkìrəqəmlì ədədlər arasında vurma cədvəlì tərtìb edìb ekrana 

çıxara bìlən proqram yazmalı. 

program Vurma; 

uses Crt; 

const n=99; 

var p: array[11..n, 11..n] of integer; 

    i, j: integer; 

begin 

  clrscr; 

  for i:=11 to n do 

  begin 

    for j:=11 to n do 

    begin 

      p[i, j]:=i*j; 

      write(p[i, j]:6); 

    end; 

    writeln; {Massiv ekrana verilir} 

  end; 

  readln; 

end. 

Çalışma  13.  1  dərəcəlìk  addımla,  ìtì  bucaõın  sìnuslar  cədvəlìnì    tərtìb 

edìb ekrana çıxara bìlən proqram yazın. 

Məsələ 14. Tutaq kì, fabrìkdə 5 adda  məhsuldan 5 növ şìrnìyat hazırlanır  və 

1kq  j –cì növ şìrnìyata ì –cì məhsulun məsrəfì   

a

ìj

 = 2|Sìn(ì)| +j , ì, j = 1, 2, .. , 5 düsturu ìlə hesablanır.  Elementlərì a

ìj 

 

olan a massìvìnì və ya başqa sözlə desək - məhsul məsrəfì cədvəlìnì tərtìb edìb 3 –

cü  məhsuldan  mìnìmal  mìqdarda  tələb  edən  şìrnìyat  növünü  tapan  və  nətìcələrì 

ekpana çıxaran proqram tərtìb etməlì.  

Proqramda ì –cì növ şìrnìyatı –imin və bu növə ìşlənən 3 –cü növ məhsulun 

mìnìmal mìqdarı –min kìmì ìşarə edìlìr. 

 

program Fabrika; 

uses Crt; 

---

type mesref = array[1..5, 1..5] of real; 

var i, j, imin: integer; 

    min: real; 

    a: mesref; 

begin 

  clrscr; 

  writeln(‘                mehsul’); 

  writeln(‘         1     2    3    4    5’); 

  for i:=1 to 5 do {a massivi qurulur} 

  begin 

    write(i, ‘növ’); 

    for j:=1 to 5 do 

    begin 

      a[i, j]:=2*abs(sin(i))+j; 

      write(a[i, j]:7:2); 

    end; 

    writeln; 

  end; 

  imin:=1; {imin =1 olarsa..} 

  min:=a[1, 3]; 

  for i:=2 to 5 do 

    if a[i, 3]then 

    begin {Axtarilan sortu tapmaq} 

      min:=a[i, 3]; 

      imin:=i; 

    end; 

  write(imin, ‘ növü’); 

  writeln(‘daha az aparir’); 

  readln; 

end. 

Çalışma 14. 14 –cü  məsələnì 6 növ metaldan 4 adda xəlìtə almaq üçün 

dəyìşdìrərək həll edìn. 

 

Məsələ 15. Elementlərì x

ìj

 =ì +j

2

 , ì, j = 1, 2,. .. ,5 düsturu ìlə hesablanan 

X massìvìnì və onun 20 –dən böyük elementlərìndən yenì bìr Y massìvì tərtìb 

edərək X, Y massìvlərìnì ekrana çıxara bìlən proqram yazmalı.  

 

program Massiv5_5; 

uses Crt; 

type massiv=array[1..5, 1..5] of real; 

     yenimas=array[1..25] of real; 

var X: massiv; 

    Y: yenimas; 

    i, j, k: integer; 

begin 

  clrscr; 

---

  k:=0; {ilk olaraq k = 0 olsun} 

  writeln(‘X massivi ekrana verilir’); 

  for i:=1 to 5 do 

  begin 

    for j:=1 to 5 do 

    begin 

      b[i, j]:=i+j*j; 

      write(b[i, j]:7:2); 

{Y üçün element seçilir} 

if b[i, j]>20 then 

      begin 

        k:=k+1; 

        y[k]:=b[i, j]; 

      end; 

    end; 

    writeln; 

  end; 

  if k=0 then 

    write(‘Y massivinin elementi yoxdur’) 

  else begin 

    writeln(‘Y massivi’); 

    for i:=1 to k do 

      writeln(y[i]:7:2); 

    write(‘Y massivinin = ’, k:2); 

writeln(“sayda elementi var.”) 

  end; 

  readln; 

end. 

Çalışma  15.  Elementlərì  a

ìj

  =(ì+1).(j+1),  ì,  j  =  1,  2,  ..  ,  10  düsturu  ìlə 

hesablanan  a  massìvìnì  və  onun  ìkìrəqəmlì  elementlərìndən  ìbarət  bìr  b 

altmassìvìnì tərtìb edərək ekrana verə bìlən proqram yazın.