I. Булим. Бухгалтерия хисоби

 
UMUMIY QOIDALAR 
Mazkur Nizom xo‘jalik yurituvchi subyektlar-yuridik shaxslarning, 
shuningdek, yuridik shaxs bo‘lmagan holda tadbirkorlik faoliyati bilan 
shug‘ullanuvchi jismoniy shaxslarning mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni 
ishlab chiqarish va sotish xarajatlarini aniqlashning yagona metodologik 
asoslarini belgilaydi. 
Nizom buxgalteriya hisobi va soliq solish maqsadlarida xarajatlarni 
hisoblab chiqishda paydo bo‘ladigan tafovutlar hisobga olingan holda 
ishlab 
chiqilgan. 
Xo‘jalik 
yurituvchi 
subyektlarning 
raqobatbardoshliligini aniqlash maqsadida ular faoliyatining xarajatlarini 
hisoblab chiqish va moliyaviy natijalarini aniqlash buxgalteriya 
hisobining asosiy maqsadi hisoblanadi. 
Soliq solinadigan daromad (foyda) xo‘jalik yurituvchi subyektlar 
xarajatlarining ayrim moddalarini soliq haqidagi qonunlarga muvofiq 
soliq solinadigan bazaga kiritish yo‘li bilan aniqlanadi. 
Nizomda 
xarajatlarni 
guruhlash 
va 
moliyaviy 
natijalarni 
shakllantirishning asosiy qoidalari mavjuddir. 
1-ilovada hisobot davridagi sof foydani hisoblab chiqishda korxona 
daromadlaridan chiqarib tashlanadigan, biroq soliq haqidagi qonunlarga 
muvofiq daromad (foyda)dan olinadigan soliqni hisoblab chiqishda 

---

302 
xo‘jalik yurituvchi subyektning soliq solinadigan bazasiga kiritiladigan 
xarajatlar moddalari keltirilgan. 
Mazkur Nizom asosida ayrim tarmoqlar xarajatlari tarkibi va ularni 
hisobga olish xususiyatlari O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, 
Davlat soliq qo‘mitasi bilan kelishilgan holda tegishli vazirliklar va 
idoralar, xo‘jalik birlashmalari (korporatsiyalar, konsernlar, uyushmalar, 
kompaniyalari va boshqalar) tomonidan aniqlanadi. (O‘zR VM 
15.10.2003 y. 444-son Qarori tahriridagi xatboshi)