I. Булим. Бухгалтерия хисоби

 
2. DAVR XARAJATLARI 
Davr xarajatlari deganda bevosita ishlab chiqarish jarayoni bilan 
bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar va sarflar tushuniladi: boshqaruv xarajatlari, 
mahsulotni sotish xarajatlari va umumxo‘jalik ahamiyatiga ega bo‘lgan 
boshqa xarajatlar. 
Quyida 2-band bo‘yicha sanab o‘tilgan barcha xarajatlar 
xarajatlarning kompleks moddalari hisoblanadi va ularni hisobga olish 
mazkur Nizomning 1.5-bandi muqaddimasida ko‘rsatilganidek xarajatlar 
elementlari bo‘yicha tashkil etiladi. 
"Davr xarajatlari"ga quyidagi moddalar kiradi: 
 
2.1. SOTISH XARAJATLARI 
2.1.1. Tovarlarni temir yo‘l, havo, avtomobil, dengiz, daryo 
transportida va ot-ulovda tashish xarajatlari. Ushbu moddaga tashish 
xarajatlari hamda transport vositalari bekor turib qolganligi uchun 
to‘langan jarimalar kiritiladi. 
2.1.2. Savdo va umumiy ovqatlanish korxonalari sotish bo‘yicha 
xarajatlar, shu jumladan: (O‘zR VM 15.10.2003 y. 444-son Qarori 
tahriridagi band) 
2.1.2.1. Nizomning 1.2-bandida sanab o‘tilgan, mahsulot (ishlar, 
xizmatlar)ni sotish bilan bog‘liq mehnatga haq to‘lash xarajatlari, 
ma’muriy-boshqaruv xodimlaridan tashqari. 
2.1.2.2. Nizomning 1.3-bandiga muvofiq, 2.1.2.1. bandga tegishli 
bo‘lgan ijtimoiy sug‘urtaga xarajatlar. 
2.1.2.3. Savdo ehtiyojlari uchun foydalaniladigan binolar, inshootlar 
va xonalarni ijaraga olish, saqlash va tuzatish xarajatlari. 
2.1.2.4. Nizomning 1.4-bandiga muvofiq asosiy vositalar va 
nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi. 

---

314 
2.1.2.5. Inventarlar va xo‘jalik buyumlari qiymatini hisobdan 
chiqarish xarajatlari hamda ularni belgilangan maqsadda foydalanish 
uchun yaroqli holatda saqlash (ta’mirlash, yuvish, tuzatish, dezinfeksiya 
qilish va h.k.) bilan bog‘liq boshqa xarajatlar. (O‘zR Prezidentining 
27.12.2005 y. PQ-244-son Qarori tahriridagi band), (Oldingi tahririga 
qarang) 
2.1.2.6. Gaz, yoqilg‘i, elektr energiyasi xarajatlari. 
2.1.2.7. Tovarlarni saqlash, ularga ishlov berish va ularni sortlarga 
ajratish xarajatlari. 
2.1.2.8. Savdo reklamasi xarajatlari. 
2.1.2.9. Tashish, saqlash va sotish chog‘ida tovarlarning yo‘qotilishi. 
(O‘zR VM 15.10.2003 y. 444-son Qarori tahriridagi band) 
2.1.2.10. O‘rash-joylash materiallari xarajatlari. 
2.1.2.11. Mol-mulkni majburiy va ixtiyoriy sug‘urta qilish xarajatlari. 
(O‘zR VM 15.10.2003 y. 444-son Qarori tahriridagi band) 
2.1.2.12. Mehnatni muhofaza qilish va texnika xavfsizligi xarajatlari. 
2.1.2.13. Ventilyatorlar, mashinalar va ularning harakatlanuvchi 
qismlarini o‘rnatish va saqlash, tuynuklar, o‘yiqlar va boshqalarning 
atrofini o‘rash bo‘yicha joriy (nomukammal tusdagi) xarajatlar. 
O‘zR Prezidentining 27.12.2005 y. PQ-244-son Qaroriga muvofiq 
2.1.2.14. band chiqarib tashlangan 
2.1.2.14. Maxsus kiyim-bosh va maxsus poyabzalning eskirishi. 
O‘zR Prezidentining 27.12.2005 y. PQ-244-son Qaroriga muvofiq 
2.1.2.15. band chiqarib tashlangan 
2.1.2.15. Maxsus kiyim-bosh va maxsus poyabzal va yakka tartibdagi 
himoyaning boshqa vositalari yuvilganligi, tuzatilganligi va dezinfeksiya 
qilinganligi uchun kir yuvuvchilar, tuzatuvchilar va boshqa yuridik 
shaxslarga haq to‘lash. 
O‘zR Prezidentining 27.12.2005 y. PQ-244-son Qaroriga muvofiq 
2.1.2.16. band chiqarib tashlangan 
2.1.2.16. Maxsus kiyim-bosh va poyabzalni yuvish va tuzatishga 
sarflangan materiallar qiymati. 

---

315 
2.1.2.17. Umumiy ovqatlanish va savdo xodimlari tibbiy ko‘rikdan 
o‘tkazilganligi uchun tibbiyot muassasalariga haq to‘lash. 
2.1.2.18. Kassa xo‘jaligini va tushum inkassatsiyasini yuritish 
chiqimlari. 
2.1.2.19. Umumiy ovqatlanish korxonalarida qog‘oz salfetkalar, 
qog‘oz dasturxonlar, qog‘oz stakanlar va tarelkalar, bir marta 
foydalaniladigan anjomlar qiymati. 
2.1.3. Sotish bozorlarini o‘rganish bo‘yicha xarajatlar (marketingga, 
reklamaga sarflangan xarajatlar). (O‘zR VM 15.10.2003 y. 444-son 
Qarori tahriridagi band) 
2.1.4. Yuqorida sanab o‘tilmagan sotish bo‘yicha boshqa xarajatlar.