I. Homiladorlik tufayli paydo bo’lgan arterial gipertenziya
A. Proteinuriyasi bo’lmagan arterial gipertenziya – homiladorlar gipertenziyasi (gestatsion gipertenziya)
B. Proteinuriyali arterial gipertenziya – preeklampsiya
II. Surunkali homiladorlikdan oldin bo’lgan arterial gipertenziya
III. Surunkali preeklampsiya yoki eklampsiya bilan og`irlashgan arterial gipertenziya
Qon bosimini 20 xaftadan keyin oshishi
Qon bosimini 20 xaftadan keyin oshishi
Homiladorlik vaqtida QB oshishi -organizmni hayotiga muhim a`zolarni va qon tomir tizimini etarlik darajada qon bilan ta`minlanmaganligi sababli adaptiv reaktsiyasi deb hisoblanadi.
Diastolik QB 90 mm. s.u.
Diastolik QB 90 mm. s.u.
Sistolik QB 140 mm.s.u. (taxminan)
4 soat ichida kamida 2 marta o’lchanganda QB baland bo’lsa - haqiqiy QB oshgan deb hisoblanadi
Homiladorlikni II yarmida birinchi marta QB oshishi organizmda qon tomirlarini periferik qarama-qarshiligini oshishini belgisidir.
Homiladorlikni II yarmida birinchi marta QB oshishi organizmda qon tomirlarini periferik qarama-qarshiligini oshishini belgisidir.
Bu hayotga muhim bo’lgan a`zolarni (miya, jigar, buyraklar) qon bilan ta`minlanishi uchun adaptiv reaktsiya deb hisoblanadi.
1.Har ovqat qilgandan keyin ayolga chap yonboshida 1-2 soat davomida yotish tavsiya etiladi.
1.Har ovqat qilgandan keyin ayolga chap yonboshida 1-2 soat davomida yotish tavsiya etiladi.
2. Gipotenziv davolash faqat diastolik QB 110 mm s.u.dan oshib va homilador ayol hayotiga xavf tug`dirganda boshlanadi (QB xavfli darajasi 160/110 dan baland).
3. Gipotenziv davolashda hech qachon QB ni past raqamlarga tushirmaslik kerak, 90-100 mm s.u.gacha xavfsiz darajasi tushishi etarlik bo’ladi.
UQB = SQB + 2 Diast.QB
3
Normada85 mm s.u. dan oshmasligi kerak
-bu arterial gipertenziya + proteinuriya homiladorlikning II yarmida (20 haftadan keyin)
-bu arterial gipertenziya + proteinuriya homiladorlikning II yarmida (20 haftadan keyin)
Preeklampsiyani 3ta asosiy klinik ko’rinishi bor:
gipertenziya
proteinuriya
shishlar
JSST tavsiyasi bo’yicha preeklampsiya 2 turda bo’lishi mumkin:
JSST tavsiyasi bo’yicha preeklampsiya 2 turda bo’lishi mumkin:
engil va og`ir
Preeklampsiya engil darajasi - bu diastolik QB, 4 soat mobaynida ikki marta o’lchaganda, 90 dan ko’proq va 110 mm s.u.ko’tarilishi, proteinuriya 0,3 g/l dan 1 g/l gacha oshishi
Og`ir darajali preeklampsiya - bu diastolik QB 110 mm s.u. va undan ko’proq + proteinuriya 1 g/l dan ko’proq,
Og`ir darajali preeklampsiya - bu diastolik QB 110 mm s.u. va undan ko’proq + proteinuriya 1 g/l dan ko’proq,
yoki engil darajali preeklampsiyaga eklampsiya xavfining biron bir belgisi qo’shilishi
To’satdan emotsional holatini o’zgarishi
To’satdan emotsional holatini o’zgarishi
QB to’satdan va juda baland ko’tarilishi
Giperrefleksiya
Kuchli bosh og`rig`i (kupincha kuchayib borayotgan va oddiy analgetiklar yordam bermaydigan)
Ko’z ko’rishini o’zgarishi (o’tkirlashishi yoki xiralashi)
Oliguriya (24 soatda 400 ml dan kamroq peshob ajralishi).
To’sh suyak ostida yoki qorin o’ng yuqori kvadrantida og`riq
Terini rangi sarg`ish
To’satdan shishlar paydo bo’lishi, ayniqsa bel sohasida va yuzida
Magnezial terapiya. Magneziya engil narkotik va tinchlantiruvchi, diuretik, gipotenziv, tutqanoqga qarshi, spazmolitik effektiga ega, va miya bosimini pasaytiradigan effektiga ega
Sutka mobaynida MgSO4 maksimal dozasi - 24g (96 ml 25% MgSO4 eritmasi).
Sutka mobaynida MgSO4 maksimal dozasi - 24g (96 ml 25% MgSO4 eritmasi).
MgSO4 dozasi ko’payganda quyidagi belgilar aniqlanadi:
paylar reflekslarini susayishi
nafas olishni susayishi
buyraklarda peshob filtratsiyasini pasayishi
Dozasi oshib ketgan holda MgSO4 yuborilishini to’xtatib tomir ichiga antidot - 10 mg kaltsiy xlorid yuboriladi
Yuklama doza:
Yuklama doza:
- 25% - 15 ml magniy sulfatni (1 – 3 shpritsda) vena ichiga 5 daqiqa ichida yuboriladi;
- so’ng har bir dumbaga mushak orasiga magniy sulfatni 10 ml dan novokain bilan birga yuboriladi
- agar talvasa qaytarilsa, 15 daqiqadan keyin 10 ml magniy sulfati vena ichiga 5 daqika ichida yuboriladi
Quvvatlab turuvchi doza
Quvvatlab turuvchi doza
10 ml dan mushak orasiga har 4 soatda - tug`ruqdan keyin yoki oxirgi talvasadan keyin 24 soat ichida magniy sulfatni davom ettirish
magniy sulfatini har bir qayta yuborishdan oldin quyidagilarga ishonch hosil qiling:
1) nafas olish soni 16tadan kam bo’lmasligi kerak
2) tizza reflekslari mavjudligi
3) oxirgi 4 soat ichida diurezning 30 ml/soatdan kam bo’lmasligi.
Diuretiklar gipovolemiyani kuchaytiradi, faqat og`ir preeklampsiyani og`irlashgan turlarida qo’llaniladi
Homila distress-sindromini oldini olish (deksametazon 12 mg xar 12 soatda - 3kun)
Davolash samaradorsizligi:
Davolash samaradorsizligi:
Preeklampsiya engil darajada 10 kun
Preeklampsiya og`ir darajada 24 soat ichida
Eklampsiya, eklampsik komasi, o`tkir buyrak-jigar etishmovchiligi, miyaga qon qo`yilishi, anuriya, HELLP-sindrom, ko`z to`r pardasining ko`chishi и ko`z to`r pardasiga qon qo`yilishi, amavroz.
Дополнительное показание к родоразрешению: фетоплацентарная недостаточность (внутриутробная гипоксия и гипотрофия плода) с подготовкой к операции – до 2 –х часов.
Ayol ahvoli og`irlashishi yoki eklampsiya xavfi belgilarini ko’payishi
Ayol ahvoli og`irlashishi yoki eklampsiya xavfi belgilarini ko’payishi
Tutqanoqqa o’xshash mushak qisqarishlari
Tushirib bo’lmaydigan gipertenziya
Homila o’sishi susaygan yoki homila ahvoli og`irlashganligi (UTT va KTG ga asoslanib)
Amovroz (ko’rlik, kuz to’r pardasini ko’chishi tufayli)
Akusherlik ko’rsatmalar.
Tabiiy tug`ruq yo`llari orqali tug`ishning kesar kesishdan afsal tomoni shundaki, preeklampsiya engil va og`ir darajasida xirurgik jarohat bemor ahvolini yomonlashishiga olib keluvchi ko`pgina fiziologik o`zgarishlarni keltirib chiqaradi
Tabiiy tug`ruq yo`llari orqali tug`ishning kesar kesishdan afsal tomoni shundaki, preeklampsiya engil va og`ir darajasida xirurgik jarohat bemor ahvolini yomonlashishiga olib keluvchi ko`pgina fiziologik o`zgarishlarni keltirib chiqaradi
