I. M. Mustafayev O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Botanika instituti katta

Bizga kerak:
qaychi, qalam, ruchka, 0,5 l banka, shar, ikkita naycha, qizil 
bo‘yoq.
Xavfsizlik qoidalari: 
Ishni bajarish tartibi:
1. Amfibiya va reptiliyaning qon aylanish sistemasini taqqoslang. 
2. Yurak modelini yasang.
a) 0,5 litrli bankaning yarmigacha suv solib, qizil bo‘yoq qo‘shing;
b) sharning kengaygan qismini kesib oling;
c) kesilgan shar bilan banka og‘zini yoping, chetini rezinka yordamida mahkamlang;
d) shardan ikkita teshik ochib naychani joylashtiring;
e) bankani katta idishga qo‘ying;
f) sharning o‘rta qismi bosilganda, qonning naychadan otilib chiqishini kuzating;
j) xulosa qiling. 
4. Ma’lumotlarni tahlil qiling.
№
Ma’lumot
Ha / Yo‘q
1.
Baliq yuragida venoz qon oqadi.
2.
Baqaning qon aylanish sistemasi yurak qorinchasidan boshlanadi.
3.
Amfibiya va reptiliyaning qon aylanish sistemasi o‘xshash.
4.
Qon aylanish sistemasi qanday ishlashiga ko‘ra hayvonlar sovuqqonli yoki 
issiqqonli bo‘ladi.
5.
Sutemizuvchilarda yurakning chap tomonida arterial qon, o‘ng tomonida venoz 
qon oqadi.
6.
Qushlarning kichik qon aylanish doirasi chap qorinchadan boshlanib, o‘ng 
bo‘lmachada tugallanadi. 
Muhokama qiling va xulosa chiqaring.

---

114
VII BOB YUZASIDAN TOPSHIRIQLAR
1. Rasmda tasvirlangan jarayonni tushuntiring va sarlavha qo‘ying. O‘simlikda sodir bo‘la-
yotgan 3 ta holatga qisqa ta’rif bering.
2. Quyidagi qon aylanish sistemalari qaysi hayvonlarga tegishli? Sxemani tushuntiring.
3. Ochiq va yopiq qon aylanish sistemasiga ega hayvonlarni yozing.
Ochiq qon aylanish sistemasi
Yopiq qon aylanish sistemasi
4. Atamalar va ularning mohiyati o‘rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.