Cərgələrin sayına görə: Bir cərgəli; Çoxcərgəli; Cərgələrdə pərçimlərin düzülüş qydasına görə: Paralel; Şahmatşəkilli.
Pərçim tikişlərinin hesablanması
Pərçim tikişləri hesablanarkən aşağıdakı mülahizələr əsas götürülür: Qüvvə ancaq pərçimlər vasitəsilə ötürülür və hissələr arasındakı sürtünmə qüvvəsi nəzərə alınmır; Pərçimin diametri (d) yuvanın diametrinə (d0) bərabər qəbul olunur; Qüvvə pərçimlər arasında bərabər paylanır...Birləşdirilən hissələrə F qüvvəsi təsir etdikdə lövhələr bir-birinə nisbətən sürüşməyə çalışır. Bu halda tikiş elementlərinin möhkəmliyə hesablanması aşağıdakı ardıcıllıqla aparılır. Pərçimin və yuvanın divarı əzilməyə hesablanır. 2. Pərçim kəsilməyə hesablanır: 3. Lövhələr dartılmaya hesablanır: 4. Lövhələrin kənarları kəsilməyə hesablanır: Düsturlarda verilən parametrlərin adları: z – pərçimlərin sayı; i – bir pərçimi kəsən müstəvilərin sayı; m – kəsiyə düşən yuvaların sayıdır; qəbul edib ifadələrin birgə həllindən d0 2s; t = =(3...6)d0; l = 2d0 (yuvanı sıxıb açdıqda); l= 1,6 d0 (yuvanı burğu ilə açdıqda); b 0,6t; s1 = 0,8s ( şəkil 29 - s1 – örtüyün qalınlığıdır) alarıq. Pərçim üçün açılan yuvalar əsas hissələrin möhkəmliyini azaldır və bu da tikişin möhkəmlik əmsalı ilə qiymətləndirilir: Bircərgəli üst-üstə pərçim tikişində =0,67; ikicərgəli üst-üstə pərçim tikişində =0,75; bircərgəli ikiörtüklü pərçim tikişində =0,71; ikicərgəli ikiörtüklü pərçim tikişində =0,84 olur. – nin qiymətini artırmaq üçün d0 -ı azaldıb t – ni artırmaq, başqa sözlə, çoxcərgəli ikikəsikli tikiş seçmək məsləhətdir.
