I yolayrıcının həndəsi parametrlərinin hesabı
Yüklə 28,15 Kb.
|
|
Mündəricat Tapşırıq Giriş I Yolayrıcının həndəsi parametrlərinin hesabı II Yolayrıcında svetofor nizamlanmasının tətbiqinin məqsədəuyğunluğunun əsaslandırılması III Yolayrıcının nisbi və həqiqi mürəkkəblik dərəcəsinin hesabatı IV Svetoforların iş rejimlərinin hesabatı V Yolayrıcı variantlarının nəqliyyat və piyada Ədəbiyyat GİRİŞ
Yük və sərnişin daşımalarının keyfiyyətlərinin çox həcminin artırılması günün çox vacib məsələsidir . Bu məsələləri həll etmək üçün nəqliyyat vasitələrinin keyfiyyətcə dəyişmələri küçə yol şəbəkələrinin , həmçinin yol hərəkətinin təşkili vasitə və üsullarının təkmilləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Hərəkət rejimlərinin dəyişməsi tez-tez dayanmalar, avtomobillərin yolayrıclarında yığılması hava hövzəsinin natamam yanma məhsulları ilə çirkləndirilir . Şəhər əhalisi daimi olaraq səs və zəhərli qazların təsirinə məruz qalır. Nəqliyyat və piyada axınlarının intensivliyinin artması hərəkət təhlükəsizliyinə də təsir edir . YNH-nin 60 -dən çoxu şəhərlərdə və digər yaşayış məntəqələrində baş verir . Bunların da 30% - dən çoxu bilavasitə yol ayrıclarının payına düşür. Yol hərəkətinin təşkili tədbirlərini həyata keçirdikdə əsas diqqət texniki nizamlama vasitələrinin , yol nişanları və yolun nişanlanma xətlərinin , svetoforların , piyada çəpərlərinin təhlükəsizlik adacıqlarının və istiqamətləndirici adacıqların tətbiqinə verilməlidir. Yolayrıclarında hərəkətin təhlükəsizliyini təmin edən vasutələrdən ən əsası svetoforlardır . Svetoforların tətbiqi gündən-günə artır və böyük şəhərlərdə 1,5-2,0 min nəfər əhaliyə bir svetofor obyekti düşür . Bakı şəhərində bu rəqəm 5-6 min ədəd təşkil edir. Azərbaycan Respubikasının avtomobilləşmə səviyyəsinin durmadan artması yol hərəkətinin təhlükəsizliyinin və səmərəliliyinin təmin edilməsi zərurəti yaradır. Nəqliyyatın əsas vəzifəsi əhalinin və maddi istehsal sahələrinin daşımalara olan tələbatını tam və vaxtında ödəməsi , nəqliyyat sisteminin işinin səmərəliliyini və keyfiyyətini artırmaqdan ibarətdir. I Yolayrıcının həndəsi ölçülərinin təyini və onun ilkin planının tərtibi İstiqamətlər üzrə gətirilmiş intensivliklərin hesabatı : = ( ) Burada, – baxılan i istiqamətində həqiqi hərəkət intensivliyi. Vahidi - dır – həmin istiqamətdə nəqliyyat axınının tərkibində minik, yük avtomobilləri və avtobusların faizlə miqdarıdır . – minik , yük avtomobilləri və avtobusların gətirilmə əmsallarının qiymətləridir . – sabit qiymətlərdir. ; = ( 60 1 + 25 2 + 15 3 ) = 1062 = (60 1 + 25 2 + 15 3 ) = 969 = ( 40 1 + 37 2 + 23 3 ) = 1052 = (40 1 + 37 2 + 23 3 ) = 1244 = ( ) = 90 = ( ) = 102 = ( ) = 83 = ( 3 ) = 132 = ( = 328 1.2 İstiqamətlər üzrə bir hərəkət zolağının buraxma qabiliyyətinin təyini : Burada = 700 ; = 400 ; = 150 olub bir hərəkət zolağının bir saat ərzində buraxabiləcəyi minik, yük, avtomobilləri və avtobusların sayıdır. Onda :
1.3 İstiqamətlər üzrə hərəkət zolaqlarının sayı : Onda ;
= 2 = 1,8 = 2 = 2,4 = 0,1 = 0,1 = 0,1 = 0,2 = 0,4 1.4. Piyada keçidlırin enlərinin hesablanması. = ; m Burada 0,75 - piyada hərəkəti üçün bir zolağın enidir ; vahidi m- dir. 1,2 və 1,3 - uyğun olaraq qeyri - müntəzəmlik və perspektivlik əmsallarıdır.
Standarta uyğun olaraq = = 2,5 m qəbul edirəm . 1.5. Nizamlama fazalarının seçilməsi. Yol ayrıcının planının qurulması üçün istiqamətlər üzrə hərəkət zolaqlarının sayını bilmək lazımdır. Bunun üçün nizamlama fazaları seçilir. Nizamlama fazası seçildikdə aşağıdakı ziddiyyətli meyarlar nəzərə alınmalıdır. - Mübahisəli nöqtələrin sayının minimum olması ; - Nəqliyyat ləngimələrin minimum olması ; - Hərəkət zolaqlarının sayının minimum olması ; - Piyadaların təhlükəsizliyinin təmini ; - Yol ayrıcının hərəkəti buraxma qabiliyyətinin minimum olması. 1.6. Yol ayrıcının planının tərtibi. Zolaqların sayı və istiqamətləri məlum olduqdan sonra yol ayrıcının plan variantına baxa bilərik. Plan tərtib olunduqda aşağıdakı meyarlar nəzərə alınmalıdır. - Hərəkət zolaqlarının sayı minimuma qədər az olmalıdır ; - Perspektivdə əsaslı yenidən qurma və planlaşdırma işlərinə qabaqcadan şərait yaradılmalıdır ; - Piyadaların təhlükəsizliyi diqqət mərkəzində olmalıdır ; - Küçənin simmetrikliliyi gözlənilməlidir ; - Nəqliyyat '' cib '' lərindən istifadə olunmalıdır. Yazdıqlarımızdan əsas tutaraq verilmiş tapşırığın əldə olunmuş qiymətləri əsasən nizamlama fazalarının seçilməsi və yol ayrıcının planının tərtibini aşağıdakı kimi göstərə bilərik : II . Yol ayrıcının svetofor nizamlanmasının tətbiqinin məqsədə uyğunluğunun əsaslandırılması. Hərəkət inteslivliyinin qiyməti artdıqca ikinci dərəcəli yoldan baş yola keçmək istəyən avtomobillərin keçid imkanları olduqca məhdudlaşır. Əlverişli vaxt intervalını gözləyərək sürücülər ləngiməyə məcbur olur və bəzən hərəkət təhlükəsizliyi nöqteyi nəzərindən kiçik intervallarda baş yolu kəsməyə cəhd edirlər. Ona görə də yolayrıcında ləngimələrin artması YHN-nin sayının da artmasına səbəb olur. Svetaforun tətbiqi ilə ən təhlükəli mübahisəli nöqtələr olan kəsişmələr aradan qalxır və hərəkətin təhlükəsizliyi səviyyəsi yüksəlmiş olur. Bundan başqa svetaforlar tətbiq edildikdə baş yoldakı yüksək intensivlikli nəqliyyat axınları nəqliyyat ləngimələrinə məruz qalır ki, bu da səmərəli deyildir. Aydın olur ki, svetaforların tətbiqi həmişə özünü doğrultmur və o hərşeydən əvvəl mübahisəli nəqliyyat axınlarının intensivliyi və YHN-nın sayından asılı olur. Svetaforun tətbiqinin məqsədə uyğunluğunu əsaslandırmaq üçün müxtəlif normativ qaydalar mövcuddur. Bu qaydaların mahiyyəti ondan ibarətdir ki, svetaforun tətbiqi o zaman olur ki, aşağıdakı şərtlərdən heç olmasa biri ödənilsin. 1-ci şərt. Baş və ikinci dərəcəli yollardakı kritik intensivliklərin müqayisəsi. Əgər adi 8saatlıq iş günü ərzində mübahisəli istiqamətlərdəki nəqliyyat axınlarının intensivliyi aşağıdakı cədvəldə göstərilmiş qiymətlərdən kiçik olmazsa svetaforların tətbiqi məqsədəuyğundur. 2ci-şərt. Mübahisəli nəqliyyat və piyada axınları intensivliklərinin kritik qiymətlərinin müqayisəsi. Əgər adi 8 saatlıq iş günü ərzində yolda hər iki istiqamətdə hərəkət intensivliyi 600 əd/saat (ayrıcı zolaq olduqda 1000 əd/saat) olan nəqliyyat axınının intensivliyi ən çox yüklənmiş istiqamətdə 150 piy/saat olan piyada axınını kəsərsə svetaforların tətbiqi məqsədə uyğundur. 1 və 2-ci şərtlərdə göstərilmiş kritik intensivliklərin qiymətləti əhalisi 10000 nəfərdən az olan yaşayış məntəqələri üçün müvafiq olaraq 20%-30% azdır. 3-cü şərt. Əgər 1 və 2-ci şərt tamamilə ödənməzsə lakin onların hər biri 80%-dən az olmayaraq ödənərsə svetaforların tətbiqi məqsədəuyğundur. 4-cü şərt. “Yol Nəqliyyat Hadisələrin sayı”. Əgər yolayrıcında son 12 ay ərzində svetaforların tətbiqi ilə aradan qaldırılabilən ən az üç yol nəqliyyat hadisəsi baş vermişdirsə 1 və 2-ci şərtlərdə heç olmasa biri 80% ödənərsə svetaforların tətbiqi məqsədəuyğundur. Beləliklə yuxarıdakı sadalanan şərtlərə əsasən görünür ki, bizim baxdığımız hər iki variant üçün şərtlərin 4-də ödənir. III. Fəsil. Yolayrıcının mürəkkəblik dərəcəsinin hesablanması. Yolayrıcının nisbi və həqiqi mürəkkəblik dərəcəsinin təyini. m=na+3nq+5nk burada na, nq, nk uyğun olaraq yolayrıcında olan ayrılma, qovuşma və kəsişmə sayıdır. 1,3,5- həmin nöqtələrə uyğun bal göstəricisidir. Əgər hesabatda m<40 olarsa yolayrıcı sadə; 40≤ m≤80 alınarsa, onda yolayrıcı orta mürəkkəb ; 80 1-ci sxemə görə na= nq= nk= Onda m=
m= (--) olduğundan yolayrıcı (-------) hesab olunur 2-ci sxemə görə na= nq= nk= Onda m=
m= (--) olduğundan yolayrıcı (-------) hesab olunur İndi isə yolayrıcının həqiqi mürəkkəblik dərəcəsinin hesablayaraq, buna potensial təhlükəlilik dərəcəsi də deyirlər mσ=∑σ Na +3∑σ Nq +5∑σ Nk burada σ Na, σ Nq, σ Nk –uyğun olaraq ayrılma, qovuşma və kəsişmə nöqtələri üçün uyğun olaraq intensivlik indeks qiymətləridir. σ Ni=0.01(M1+M2) burada M1 və M2 –hər bir mübahisəli nöqtəni yaradan mübahisəli nəqliyyat axınlarının faktiki intensivliyinin qiymətləridir. ;avt/saat. Hər iki variant üçün həqiqi mürəkkəblik dərəcəsini verilmiş qiymətlərə görə hesablayaq. 1-ci variant üçün Yüklə 28,15 Kb. Dostları ilə paylaş:
|