Ichki savdo iqtisodiyoti uz Дарслик doc

bir tomondan
ishlab 
chiqaruvchilarga xizmat qiladi, 
ikkinchi tomondan 
iste’molchilarga, 
uchunchi 
tomondan 
Davlatga xizmat qiladi va
to‘rtinchidan
u boshqa iqtisodiyot 
tarmoqlari va sohalariga ham xizmat ko‘rsatadi,ularni xizmatlaridan iste’molchi 
sifatida foydalanadi va ular bilan aloqada bo‘ladi. 
Savdo – birinchidan, tovarlarni sotish bilan bog‘liq bo‘lgan xo‘jalik 
aloqalar va tovar ayriboshlash jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy 
munosabatlarni anglatadi; 
- ikkinchidan, iqtisodiyot tarmog‘i sifatida ijtimoiy mehnat taqsimoti 
www.sies.uz
Page 39 of 356 

---

40
natijasida mustaqillashgan savdo korxonalari majmuasidir. 
Savdoning mohiyati (ta’rifi)dan kelib chiqib, uning bajaradigan 
funksiyalarini aniqlash zarur. 
Savdo – o‘z mohiyatidan kelib chiqib quyidagi ijtimoiy – iqtisodiy 
funksiyalarni bajaradi: 
Birinchidan, tovar ayriboshlash shakli sifatida tovarlar qiymatini 
ayriboshlash; 
Ikkinchidan, iqtisodiyot tarmog‘i sifatida tovarlarni ishlab chiqishdan 
iste’molchilarga yetkazish. 
 Birinchi funksiya natijasida 
tovarlarni qiymati sotiladi, unga sarf 
qilingan ijtimoiy mehnat qoplanadi va qo‘shimcha qiymat vujudga keladi. 
 
Ikkinchi funksiya natijasida 
tovarlarni iste’mol qiymati iste’molchilarga 
yetkaziladi, iste’molchilar tomonidan tan olinadi, sotiladi va mulk shakli 
o‘zgaradi. 
Amaliy nuqtai nazardan iste’mol tovarlarini taqsimoti tugaydi.
Savdo ijtimoiy – iqtisodiy funksiyalarni bajarish bilan bir qatorda
tashkiliy – iqtisodiy, texnik – texnologik funksiyalarni ham bajaradi. 
Tashkiliy – iqtisodiy funksiyalar: 
1. Taklifni imkoniyatlarini o‘rganish; 
2. Talab va ehtiyojni o‘rganish; 
3. Bahoni shakllantirish; 
4. Tovarlar reklamasini tashkil qilish; 
5. Shartnomalar tuzish va buyurtmalar berish; 
6. Iste’molchilarga xizmat ko‘rsatish.