Ichki savdo iqtisodiyoti uz Дарслик doc

 
Bizning misolda
3
,
1
2989
,
1
291
365
≈
=
=
у
К
 
Sotuvchilar soni = 10 x 1,57 x 1,30 = 20,4 
≈
20 ta 
III. Sotuvchilar o‘rtacha ro‘yxatdagi sonini (
р
с
Х
.
)doimo ishda bo‘lishi shart 
bo‘lgan sotuvchilar (X
д
) soni orqali ham aniqlash mumkin.
t
Тт
Тх
Иж
Х
д
)
(
+
⋅
=
 
Bunda: Tx – magazinning bir haftalik ishlash davri, soat; 
Tt – magazinni ochish, ishga tayyorlash uchun ketadigan
qo‘shimcha vaqt, soat; 
t – 1 sotuvchining 1 haftalik ish soati. 
Э
t
Мик
Хд
р
с
Х
⋅
=
.
Bunda: E
t
– 1 sotuvchining effekt (samarali) ishlash vaqti (dam olish, bayram, 
kasallik, mehnat
 
ta’tilini hisobga olgan holda, kun. 
IV. Sotuvchilar soni tajriba – statistik usul orqali ham aniqlanishi mumkin.
Magazin mudirligini ko‘p hollarda sotuvchilardan biri bajaradi. Agarda 
sotuvdan ozod qilingan magazin mudiri ishlaydigan bo‘lsa unda magazindagi ishchi 
www.sies.uz
Page 154 of 356 

---

155
joylar, uni maydoni, etaji va boshqa omillar hisobga olinib, ularni aniqlash kerak.
Kassirlar soni kassa apparatlari soni qarab aniqlanadi. Farrosh soni savdo va 
qo‘shimcha magazin maydonlar, magazinni ishlash rejimina, 1 farroshga belgilangan 
tozalash maydonini hisobga olgan holda aniqlanadi.
Є
aravul savdo shoxobchasini joylanish dislokatsiyasiga va boshqa sharoitalrni 
(masalan signalizatsiya) hisobga olgan holda hisoblanadi.
Ma’muriy boshqaruv apparati iva mutaxassislar soni savdo korxonasining 
chakana tovar aylanishi hajmi, savdo shoxobchalarining soni, sotuvchi va boshqa 
ishchilar soni hamda boshqa shart-sharoitlarni hisobga olgan holda aniqlanadi.
Tayanch iboralar: mehnat, mehnat resurslari, ishchi kuchi, ishchilar soni, 
ro‘yxatdagi ishchilar, mehnat salohiyati. 
Takrorlash uchun savolar. 
1.
Mehnatning mohiyatini yoritib bering? 
2.
Mehnat resurslari deganda nimani tushunasiz? 
3.
Mehnat salohiyati nima va u mehnat resuslaridan qanday farqlanadi? 
4.
Ishchi kuchi nima? 
5.
Ishchi kuchi takror ishlab chiqarilishi qanday fazalardan iborat bo‘ladi? 
6.
Ro‘yxatdagi xodimlar soni qanday aniqlanadi? 
7.
Xodimlarni o‘rtacha soni qanday aniqlanadi? 
8.
Mehnat resuslarni tahlil qilishda qanday ko‘rsatkichlar aniqlanadi? 
9.
Savdoda sotuvchilar soni qanday rejalashtiriladi? 
10.
Rahbar hodimlar soni qanday aniqlanadi?