Ichki yonuv motorlarida porshenning ilgarilama-qaytma haraka I krivoship-shatun mexani/. mi vositasida tirsakli valning aylanma harakaliga aylanadi

2 Г 2,\m гм 1
Bu kuchiii gori/ontal va vertikal ikki lashkil etuvehiga ajratamiz:
2 - 2 ¿ \ n ¡ sin(180-t
" у2Л/п1НПгиг sin
2 / '(ls _r - 2bin/)inr(02 a>s(|80 *
1l à tn pmr(o2 cos
Shunday qilib, qo'shimcha posangiiar markazdan qochirma
kudiining vcrtikal tashkil einvchisi birinchi tarlibli incrsiya kuchlari qonuni bo‘yicha o'zgaradi. Ickin unga qarama-qarshi yo'nalgan bo'ladi. Shu sababli icgishli (arzda Лm massani tanlab birinchi tartibli incrsiya kuchlarmi lo'liq yoki qisman muvo/anatlash rrmrnkm. I.ckin burida
muvo/anatlashmagan oV.garuvchan gori/.ontal kuch hosil
bo'ladi, va’ni amaliy jihatdan birinchi tartibli incrsiya kuchlari fa/a bo‘yicha 90 ga siljib gorizontal teki.shkka ko'chadi.
Ko'pincha Am massa kattaligini P:¡ kucliining yarmi muvo/anat- lashadigan qilib tanlanadi. Bu holua:

^uhund^*an
^* 0,5— — -^m-^.-^\K
' 2r Ar

llar bir posangining lo'liq massasi:
д»
«>.. m fA 'V> ('»* * —
Shunday qilib, bir silindrli motorlarda faqat markazdan qochirma kuchlar to‘liq muvozanatlanadi, birinchi tartibli incrsiya kuchlari esa ko'pincha faza bo'yicha siljitib qisman gorizontal tckislikka ko'chiriladi. Ikkinchi lartibli incrsiya kuchlari muvozanatlanniaydi va tayanchlar bilan to'liq qabui qilinadi.

Zamonaviy iraklor va avlomobiüarcla. asosan, lo'rl hamtla oll i silindrli to'rt taktli motorlar qo'llaniladi. Muvo/.anallashni o'rganish va muvozanallash uslubi barcha motorlar uchun umumiy ekanligini hisobga olib shu ¡kki turdagi motorlarni ko'rib chiqish hilan ehck- lanamiz.
To‘rt laktli, tokrt silindrli motorlarda lirsakli val kri^oship bo'yinlari bir tekislikda (krivoshiplar orsidagi burchak 180' ) simmetrik joylashgan bo'ladi (14.10-rasm). Siündrlar ish tartibi 1-2-4-3 yoki I -3-4-2 bo'Iishi mumkin. Incrsiya kuchlari va ularning momcntini ko'rib chiqamiz.
Biiinchi tarlibli incrsiva kuchlarining yig‘indisi:
£ / » , =- P¡i + P 'J t /,/' f r f ' = - т л Ко Г cosц>- mARu)2 cos( I KO" -t )- cos^540" t tp)~ rnAR- -m AR o r (c o s y - co sy - c o s y - c o s y ) “ О
Ikkinchi tartibli incrsiya kuchlari yig‘ indisi:
X P,U - Pfl, + P ¡¡, - РЩ + РЦ - -">л Rio 7cos 2у - т л RuT cos 2 ( 1SO” +
—m sR o ï cos2(540<’ к у j-/.»j^Rur cos2^360’’ -*(/>)-
- -mARio~ (cos 2 y +cos 2 y » cos 2 y - c o s 2(p)~ -4mARa>‘ cos 2у
Marka/dan qochirma kuchlar yig‘indisi:

Barcha incrsiya kuchlarining momcntlari yig'indisi val simmctrikligi uchun nolgu leng bo'ladi. ya'ni:

X « , - I « , , , -o
Shunday qilih, yassi simmetrik valli to'rt silindrli. lo'rt taktli motorlarda faqat ikkinchi larlibli incrsiya kuchlari iniivo/anatlaninay qoladi. ularning teng ta’sir etuvchisi bu kuchlarning barcha siündrlar uchun yig'indisiga leng. Bunday motorlarda ikkinchi tartibli incrsiya kuehlarini tayanchlar qabul qiladi.
To‘rt taktii, olti silindrli motorlarda lirsakli vaining krivoship bo'yinlari burchak ostidajoylashgan (14.11-rasm). Silindrlarning kcng tarqalgan ishlash lartibi I-5-3-6-2-4.
Birinchi tartibli incrsiva kuchlari yig'indisi:


14. ¡O-rnstn. To‘rt laktli, bir qatorli to‘rt silindrli molorni muvo/anatlash


^ P j i = - m A Rti) 2 co s
т л Н.(й c:>s |^24(ï" +
m A R ( ú 2 c o s (1 2 0 °
- m AR ( û 2 c o s ( l 2 0 ” f t p J ~ m A R a ) 2 e o s ( 2 4 0 ° + ç ) ~ m ^ R ( 0~ c o s (3 ñ ()' -t
~

- - 2 m AR(U 2 J eos ip + eos ( 120' \ c/>j-rCos(240-¡

= 0

Ikkinchi tartibli mersiya kuchlari yigïndisi:

£ / > , „ - - 2 т л Reo 21cos 2(p -i-eo s 2 ( 120 " +
+ eos 2 ( 2 4 0 ° + )| ^ 0
Marka/.dan qochirma kuchlar yig'indisi:
^ P;,,q - - t n HR o r --tr,HRo)' eos 120" - tn¡, R a r eos 240 " -


- m ^ R d ) " + — m¡f R(o' i — m HR í ü ? - 0

Val simmclrik boïgani uchun inersiya kuchlarining momcntlari yigïndisr