Ii bob. Yarimo'tkazgichlarda kontakt hodisalar

2.2-rasm. p-n o'tishning to'g'ri ulanishi.


p-n o'tishning to'g'ri ulanishi. Agar p-n o'tishga tashqi kuchlanish U₀ berilsa muvozanat buziladi va undan tok oqib o'ta boshlaydi. Kuchlanish manbayining musbat qutbi ·p - sohaga, manfiy qutbi esa
n - sohaga ulansa, p-n o'tish to'g'ri ulangan yoki to'g'ri siljitilgan
deb ataladi (2.2-rasm).
Bunda kuchlanish rnanbayi hosil qilayotgan elektr maydon yo'nalishi p-11 o'tish ichki elektr maydoni yo'nalishiga teskari bo'lgani uchun natijaviy maydon kuchlanganligi kamayadi. Bu o'z navbatida

0
p-n o'tishdagi potensial to'siq balandligini qU ga kamayishiga olib
keladi. Natijada p-n o'tish kengligi ham kichiklashadi.
Potensial to'siqning kamayish i natijasida asosiy zaryad tashuvchilarning p-11 o'tish orqali o'tishi ortadi, diffuziya toki qiymati kattalashadi. p - va n - sohalarda nomuvozanat noasosiy zaryad tashuvchilar (p - sohada /j,_n elektronlar, n - sohada esa /j,_p kovaklar) hosil bo'ladi. Yarimo'tkazgich hajmiga noasosiy zaryad tashuvchilarni "purkash" (kiritish) hodisasi injeksiya deb ataladi.

=
p-n o'tishga berilgan kuchlanish qiymati o'zgarishi bilan diffuziya toki qiymati (2.3)ga muvofiq eksponensial qonun bo'yicha o'zgaradi:
I I equ,1kr (2.4)
DIF O •

0
bu yerda: 1- to'yinish yoki p-n o'tishning teskari toki.
To'g'ri siljitilganda potensia1 to'siqning o'zgarishi teskari tok qiymatiga ta'sir etmaydi, chunki u vaqt birligi ichida issiqlik harakat natijasida xaotik harakatlanib, p-n o'tish orqali o'tayotgan noasosiy zaryad tashuvchilar soni bilan belgilanadi. Diffuziya va dreyf toklar
qararna-qarshi tornonga yo'nalganligi sababli, p-11 o'tish orqali oqadigan natijaviy to'g"ri tok, (2.1 )ni e'tiborga olgan holda, quyidagicha topiladi: