Ii. Tiykarǵı bólim

2.2.Turistik firmalarda satiw strategiyasi
Marketing talabı joqarı sapalı turistik ónim jaratıw hám oǵan tuwrı baha belgilew menen sheklenmeydi. Bul ónimdi uyqas túrde qarıydarǵa jetkiziw hám maqsetli bazarǵa kiriwin támiyinlew kerek. Turistik kárxana xızmetiniń nátiyjeli satılıwın támiyinlew ushın (kompleks) hár tárepleme ilajlar ótkeriw, marketing satıw strategiyasın qáliplestiriw kerek. Sonı atap ótiw kerekki, zamanagóy sharayatlarda satıw marketingniñ bir qansha elementlerinen biri bolıp tabıladı. Basqarıw máseleleri boyınsha aldıńǵı teoretiklerden biri P. Drukerniñ pikrine qaraǵanda, «Marketingniñ maqseti - satıwǵa bolǵan háreketti kereksiz qılıw. Onıń maqseti - sonday klient tabıw kerek, tavar yamasa xızmet oǵan uyqas kelsin, sonda olar ózin ózi sotadi». Bul satıwǵa bolǵan háreket jáne onı xoshametlew óz áhmiyetin joǵatadı, degeni emes. Olar tek ǵana irilew kólemdegi marketing kompleksiniń bir bólegi bolıp qaladı, yaǵnıy bazarǵa eń kóp (maksimal ) dárejede tásir ótkeriw ushın bir-birine ajıralmas baylanıslı marketing quralları retinde qaraladı. Bunnan tısqarı, marketing ámeliyatı sonnan dárek berediki, satıw bir retlik ilaj retinde emes, bálki firmanıń tereń oylanǵan uzaq múddetli strategiyasınıń bir elementi retinde qaralıwı kerek. Marketing iskerliginde satıwdıń roli tómendegishe xarakterlenedi:
~ satıw ortalıǵında marketingga tiyisli barlıq háreketler nátiyjesi anıqlanadı ;
~ satıw túrin qarıydarlar talabına maslastırıw, olarǵa ónim alıwdan aldın, alıw waqtında hám alǵannan keyin eń kóp qolaylıq jaratıw, bul menen firma báseki gúresinde kóbirek jutıw múmkinshiligine iye boladı ;
~ áyne satıw waqtında qarıydarlar diydi hám abzallıqları kórinetuǵın boladı.
Sonısı anıqki, payda alıw satıw processinde júz beredi. Sonıń ushın hár bir firma satıw operatsiyaların shólkemlestiriw jáne onı ámelge asırıwǵa úlken itibar beredi. Satıw strategiyasın islep shıǵıw hám jolǵa qoyıw tómendegi mashqalalardi sheshiwdi talap etedi:
~ satıw kanalların tańlaw ;
~ dáldalshılar tańlaw hám olar menen islewdiń tuwrı formasın anıqlaw.
Turistik kárxananıń satıw strategiyası haqqında sóylegende, sonı esta saqlaw kerek, ol kárxana marketing kompleksiniń strukturalıq bólegi esaplanadı hám basqa marketing ilajlarınan bóleklengen halda ámelge asırilmaydi. Usınıń menen birge, turistik firmanıń qánigelikligine kóre onıń wazıypası tek ǵana ónim jaratıw emes, bálki onı satıw, qarıydarǵa qolay formada hám qısqa múddette, kárxana ushın joqarı ekonomikalıq nátiyje menen jetkiziw zárúr. Satıw strategiyası kárxana ulıwma marketing ámelleriniń zárúrli elementlerinen biri bolıp tabıladı. Satıw strategiyası marketing strategiyasın basqa elementleri sıyaqlı turistik kárxananıń ulıwma maqset hám wazıypalarına uyqas bolıwı, kárxanada bar standartlarǵa sáykes keliwi hám turistik ónimdi ózlestiriwde jay, forma hám waqıt tárepten qarıydar talabın maksimal qandırıwı kerek.
Turistik kárxananıń satıw strategiyası kárxanada qabıl etilgen marketing strategiyası hám basqa strukturalıq bólimlerdi (ónim, baha, baylanıs ) esapqa alǵan halda islep shıǵıladı. Satıw strategiyasın islep shıǵıw procesi tómendegi basqıshlardan ótedi:
1. Satıw túrin shólkemlestiriwge tásir etiwshi ishki hám sırtqı faktorlardı anıqlaw.
2. Satıw strategiyası maqsetlerin qoyıw.
3. Satıw kanalları hám olardı basqarıw usılların tańlaw.
4. Satıw túri jumısınıń analizi jáne onı baqlaw.
Satıw túrin shólkemlestiriwge tásir etiwshi ishki hám sırtqı faktorlardı anıqlaw qarıydarlardı tolıq úyreniw, olardıń jaylasqan ornın, básekichilarniñ satıw iskerligin bahalaw, múmkinshiliklerdi anıqlaw hám satıw kólemin keńeytiw shegaraların hám basqalardı ańlatadı.Satıw strategiyası maqsetlerin qoyıw turistik kárxananıń marketing maqsetleri menen tıǵız baylanıslı. Bunnan tiykarǵı maqset ónimdi qarıydarǵa qolay forma hám orında qısqa múddette jetkiziw bolıp tabıladı. Satıw kanalları hám olardı basqarıw usılların tańlaw kárxana satıw strategiyasınıń maqset hám wazıypası, satıw kólemi hám mámile tezliginen kelip shıǵıp ámelge asıriladı. Turistik ónimdi satıw kanalın tańlawda tiykarǵı kriterya onıń basqarıwchanligi, qarıydar talaplarına iykemlesiwge ılayıqlıǵı hám de odan paydalanıw natiyjeliligin asırıw múmkinshiligi bolıp tabıladı.
Satıw túri jumısınıń analizi jáne onı baqlaw bar satıw túri natiyjeliligi tuwrısında maǵlıwmatlardı jıynaw maqsetinde ámelge asırılǵan ilajlardı sistemalı bahalawdı, onıń natiyjeliligin asırıw jolların belgilew hám de tártipke salıw ilajların islep shıǵıwdı ańlatadı.
Satıw túri iskerligin analiz qılıwdıń tiykarǵı elementleri satıw kólemi, mámile tezligi, qarıydarlarǵa xizmet kórsetiw sapası hám tezligi, xizmet kórsetiwdiń belgilengen standartları, usılları hám texnologiyalarına ámel qılıw, saylanǵan tarqatıw kanalların basqarıw shıǵınları hám basqalar esaplanadı. Turistik ónimdi satıw kanalları. Joqarıda aytıp ótkeni sıyaqlı, qálegen turistik kárxananıń iskerligi tek ǵana ónimdi islep shıǵarıwdan ibarat emes, bálki onı satıw jáne bul menen kárxananıń marketingga tiyisli barlıq háreketleriniń sońǵı nátiyjelerin anıqlawdan ibarat. Turistik ónimdiń ol yamasa bul kárxana tárepinen satılıwı, tuwrıdan-tuwrı yamasa agentlik pitimleri arqalı satıw, tikkeley firmada yamasa odan sırtda satıw, kárxananı tikkeley yamasa telefon arqalı joqlaw delingende - turistik kárxananıń satıwları túsiniledi.

.