Ii. Tiykarǵı bólim

2.3. Turistik operaciyalar

Turistik operatsiyalar xarakteristikaına kóre, agentlik pitimleriniń quramı túrlishe boladı. Eger gáp bir retlik yamasa qısqa múddetli pitim haqqında barsa, olar júdá tolıq, eger shártlesiw uzaq múddetke mólsherlengen bolsa, bunda tek tiykarǵı shártler keltiriledi. Sońǵı jaǵdayda kommerciyalıq shártlerdi oydinlashtirish pitimge dúzilgen qosımsha tiykarında (mısalı, jıllıq protokollar ) yamasa bar dizimge alıw tiykarında ámelge asıriladı.
Agentlik pitimleri sheńberindegi shártler tómendegilerden ibarat :
~ turistik ónimdi jetkiziw boyınsha minnetlemeler;
~ turistik xızmetti bronlash shártleri (usılları, múddeti, tártibi, informaciyalar kólemi);
~ turistlarga xizmet kórsetiw shártleri, xizmet kórsetiw hújjetleri, jeńillikli xizmet kórsetiw tártibi;
~ baha siyasatı ;
~ óz-ara esap -kitap hám tólewler siyasatı ;
~ pul menen sıylaw tártibi hám xarakteri;
~ konfidentsiallik;
~ juwapkershilik;
~ kelispewshiliklerdi kórip shıǵıw hám sheshiw tártibi.
Agentlik pitimleriniń ámeliy shártleri agent hám principal tárepdegi minnetlemeler tiykarında da belgilenedi.
Agenttiń zárúrli minnetlemeleri tómendegiler:
~ sanalı hatti-háreket;
~ principalga potencial klient haqqında tuwrı sıpatlama beriw;
~ kelisim bahalarda rejeli satıw kólemi;
~ principal imijini saqlap qalıw ;
~ principal ornatǵan baha dárejesine hám baha siyasatina ámel qılıw ;
~ principal tárepinen ruxsat etilgen chegirmalardan tuwrı paydalanıw ;
~ principal tárepinen berilgen maǵlıwmatlardıń konfidentsialligini saqlaw ;
~ waqıtında, belgilengen formada principalga esabat beriw;
~ principalni júzege kelgen qıyınshılıqlar, kelispewshilikler hám klientler reklamacıyası tuwrısında xabarlı qılıw.
Principal (principal) - óz atınan jumıs júrgiziwge ruxsat bergen yuridikalıq shaxs. Principalniñ tiykarǵı minnetlemeleri:
~ agentti oqıtıw ;
~ agenttiń esaptan tısqarı huqıqına iye bolǵan aymaǵın belgilep beriw (eger pitimde kórsetilgen bolsa );
~ maǵlıwmatlar hám reklama materialların jetkiziw tártibi.
Pitimdiń tiykarǵı bólegin aqsha tólew shártleri, múddeti hám kólemi quraydı. Aqsha tólew kólemi 2-12 % ni quraydı.
Agentke aqsha tólewdiń bir neshe usılları bar:
1) klientlerdiń quralları principalga ótkerilgennen keyin belgilengen múddette;
2) pulni principalga jiberiwden aldın tikkeley tur ma`nisinen ustap qalıw ;
3) óz-ara esap -kitap, jıynalıp barıw sızılması boyınsha hám boshq.
Litsenzion pitimler (franchayzing) – pitimli VMT Vertikaldıń marketing sisteması bir forması. Franshiza (anglichan tilinen franchise - dawıs beriw huqıqı ) - dúzilgen litsenzion pitim tiykarında qandayda bir firma atınan xızmetlerdi satıw huqıqı. Franchayzingniñ basqa shártnamalı sistemalardan tiykarǵı parqı sonda, ol ádetde g'aroyib xızmetlerge, biznesti ámelge asırıw usıllarına, sawda belgisi, patent yamasa avtorlıq huqıqına tiykarlanadı. Franshiza sistemaları kóbirek shınjır atınıń alǵan awqatlanıw shólkemlerinde (mısalı, Mc Donalds) yamasa jaylastırıw mákemelerinde (mısalı, Jaǵdayınday Inn) tarqalǵan. Turizmda buǵan jaqtı mısal etip, nemislarniñ TUI firması tárepinen dúzilgen Vertikal marketing sisteması (VMT) ni kórsetiw múmkin.