Ijtimoiy fanlar ” kafedrasi falsafa

Bilim shakllari 
– Inson o‘zini qurshagan olamni anglab etadi, uni har xil usullar yordamida 
o‘zlashtiradi. Bu usullardan ikkita eng muhimini qayd etish mumkin. Birinchi – moddiytexnikaviy
usul – tirikchilik vositalarini ishlab chiqarish, mehnat, amaliyot. Ikkinchi – ma’naviy
(ideal) usul; uning doirasida sub’ekt va ob’ektning bilishga doir munosabatlari ular o‘rtasidagi
ko‘p sonli munosabatlarning biridir. O‘z navbatida, bilish jarayoni va unda olinadigan bilimlar 
amaliyot va bilishning tarixiy rivojlanishi mobaynida tabaqalanadi va o‘zining har xil shakllarida
mujassamlashadi. Bilishning bu shakllari, garchi o‘zaro bog‘liq bo‘lsa-da, lekin bir-biriga 
o‘xshamaydi va har bir-biri o‘ziga xos xususiyatlarga ega.

---

6-MAVZU. BILISH NAZARIYASI: ASOSIY MUAMMOLARI VA YO‘NALISHLARI 

90

Kundalik amaliy bilim. 

Tabiat haqida, shuningdek, odamlarning o‘zlari,ularning yashash 

sharoiti, ijtimoiy aloqalari va hokazolar to‘g‘risida elementlar bilimlar beruvchi kundalikamaliy 

bilimlar bilishning tarixan eng birinchi shakli hisoblanadi
. Bilishning bu shakli kundalik hayot, 
odamlar amaliy tajribasidan kelib chiqqan. Shu asosda olingan bilimlar garchi mustahkam

bo‘lsa-

da, biroq tartibsiz, tarqoq xususiyatga ega bo‘ladi, ma’lumotlar, qoidalar

va shu kabilarning oddiy 

majmuini tashkil etadi. Kundalik bilish sohasi juda

rang-barang. U sog‘lom fikr, e’tiqodlar, belgi-

alomatlar, shaxsiy tajribadan

chiqarilgan dastlabki xulosalar, ularning an’analar, rivoyatlar, 

o‘gitlar va

hokazolarda ifodalangan ko‘rinishlari, intuitiv ishonch, sezgilar va shu kabilarni o‘z 

ichiga oladi.