Naxçıvan xanlığı 1747-ci ildə Kəngərli tayfasının başçısı Heydərqulu xan Kəngərli (1747-1763) tərəfindən yaradılmışdır. Paytaxtı Naxçıvan şəhəri olmuşdur. Ərazisi Zəngəzur dağlarından Naxçıvana qədər torpaqları əhatə edirdi.
Naxçıvan xanları. Heydərqulu xan Kəngərli (1747-1763) xanlıq zəif olduğundan Qarabağ xanı Pənahəli xandan asılı olmuşdur. 1763-1783-cü illərdə xanlığı Hacı xan Kəngərli və Rəhim xan idarə etmişlər. Onların dövründə də xanlıq zəif idi.1783-cü ildə Xoy xanı Əhməd xan öz adamı Cəfərqulu xanı Naxçıvanda hakimiyyətə gətirdi.Kəlbəli xan Cəfərqulu xanı əvəz etdi və müstəqil siyasət yeritməyə başladı. 1787-ci ildə İbrahimxəlil xanın hücumuna məruz qalsa da, onu geri oturda bildi. 1792-ci ildə Kəlbəli xan İbrahimxəlil xanın ikinci hücumunu da dəf etdi.1795-ci ildə Ağa Məhəmməd xan Qacar Naxçıvana hücum etdi. Kəlbəli xan Rusiya meyilli xan idi və rus zabiti Zubovla yaxşı əlaqələr qurmuşdu. Buna görə də 1797-ci ildə Qacar ikinci yürüşündə onu həbs etdi və Naxçıvana Abbasqulu xan Kəngərlini xan təyin etdi. Ağa Məhəmməd şah Qacarın öldürülməsindən sonra İran şahı Fətəli şah Kəlbəli xanı azad etdi və İrəvanda yaşamasına icazə verdi. 1803-cü ildə Kəlbəli xan Naxçıvana qayıtdı. 1827-ci ildə Naxçıvan xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildi və 1828-ci ildə Naxçıvan xanlığı ləğv edildi.
