Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
25 
1. Deskriptiv (ifodalovchi)- obyektni nazariy jihatdan ifodalaydi ; 
2. Perskriptiv (me’yorlovchi)- tadqiqotchi uchun aniq mo’ljal olishga shart-sharoit yaratadi. 
Bu 2 vazifaning mavjudligi pedagogika metodologiyasini 2 guruhga ajratishni taqozo 
etadi.Ular: 
1.
Nazariy ; 
2.
Me’yoriy ; 
Zamonaviy sharoitda, pedagogik yo’nalishda tadqiqotlarni olib borishda quyidagi 
metodlardan foydalanilmoqda: 
1.
Pedagogik kuzatish metodi ; 
2.
Suhbat metodi ; 
3.
Anketa metodi ; 
4.
Intervyu metodi ;
5.
Test metodi ; 
6.
Pedagogik tahlil metodi ; 
7.
Bolalar ijodini o’rganish metodi ; 
8.
Pedagogik tajriba metodi ; 
9.
Matematik-statistik metod ; 
10.
Ta’lim muassasasi hujjatlarini tahlil qilish metodi. 
Pedagogik kuzatish metodini qo’llash jarayonida ta’lim muassasalarining o’quv-tarbiya 
ishlarini o’rganish asosida tadqiq etilayotgan muammo holati aniqlanadi, tajriba avvali va 
yakunida qo’lga kiritigan ko’rsatkichlar o’rtasidagi farq to’g’risida ma’lumotga ega 
bo’linadi.Pedagogik kuzatish murakkab va o’ziga xos xususiyatlarga ega.Kuzatish aniq maqsad 
asosida, uzluksiz, izchil va tizimli amalga oshirilsa kutilgan natijani qo’lga kiritish mumkin. 
Suhbat metodi pedagogik kuzatish jarayonida ega bo’lingan ma’lumotlarni boyitish, mavjud 
holatga to’g’ri baho berish, muammoning yechimini topishga imkon beruvchi pedagogik 
shart-sharoitlarni yaratish, tajriba-sinov ishlari subyektlari imkoniyatlarini muammo 
yechimiga jalb etishga yordam beradi.Suhbat ta’lim jarayonida maqsadga muvofiq holda 
individual, guruhli hamda ommaviy shaklda o’tkaziladi. 
Anketa metodi (fransuzcha- “tekshirish “) yordamida pedagogik kuzatish va suhbat 
jarayonida to’plangan dalillar boyitiladi.Anketa metodi ham tizimlangan savollar asosida 
respondentlar bilan muloqotni tashkil etishga asoslanadi. Respondent deganda, o’sha tajriba 
o’tkazilanayotgan inson tushuniladi. 
Intervyu metodi respondent tomonidan tadqiq etilayotgan muammoning u yoki bu jihatini 
yorituvchi hodisaga nisbatan munosabat bildirishini ta’minlaydi.Intervyu respondent 
e’tiboriga turkum savollarni havola etish asosida o’tkaziladi.Intervyu jarayonida olingan 
savollarga nisbatan tadqiqotchi tomonidan munosabat bildirilishi uning samaradorligini 
ta’minlaydi. 
Test metodi respondentlar tomonidan muayyan fan sohasi yoki faoliyat bo’yicha 
o’zlashtirilgan nazariy bilim va amaliy ko’nikma hamda malakalar darajasini aniqlashga 
xizmat qiladi. 
Ilmiy-tadqiqot yoki ilmiy- tadqiqiy ishlar (ITI) maqsadi, tabiat yoki sanoat bilan bog’liqlik 
darajasi va ilmiy chuqurligiga ko’ra 3 asosiy turga ajraladi: 
1. 
Fundamental (nazariy) tadqiqotlar- borliqdagi yangi qonunlarni ochishga, hodisalararo 
aloqalarni aniqlashga, yangi nazariya va tamoyillar yaratishga yo’naltiriladi. 

---