So’zlashuv uslubi. Uyda, ko’chada, insonlarning o’zaro so’zlashuvida
qo’llanadigan uslub so’zlashuv uslubi deb ataladi. Bu uslubning adabiy til
me’yorlariga rioya qiladigan ko’rinishi adabiy so’zlashuv uslubi deb
yuritilsa, bunday me’yorlariga rioya qilinmaydigan ko’rinishi oddiy
so’zlashuv uslubi deb ataladi. So’zlashuv uslubidagi nutq ko’pincha dialogik
shaklda bo’ladi.Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasidan tuzilgan nutq
dialogik nutq deyiladi. So’zlashuv uslubida gapdagi so’zlar tartibi ancha
erkin bo’ladi, piching,qochiriqlar, kinoyalar ko’plab ishlatiladi. Ko’proq
sodda gaplar,to’liqsiz gaplar,undalmali gaplardan foydalaniladi. Kishilarning
kundalik rasmiy-norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarining
o’ziga xos tarzda amal qilishidir. Uni ma’lum ma’noda tildagi boshqa
uslublarga qarama-qarshi qo’yish mumkin.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, uslublarni bilish va o’rganish barcha
uchun birdek muhimdir.Chunki nutqimizning chiroyli, mazmundor
chiqishida uslubning o’rni beqiyos. Adabiy kechalarni rasmiy uchrashuvga
aylantirmaslik uchun adabiy me’yorlar asosida so’zlashishimiz lozim, yoki
ilmiy kengashlarda so’zlashuv uslubida maruza qilish ham kulgili holat
7
bo’ladi. Har bir shaxs eng kamida o’z sohasi tilini, uslubini o’rganib
qo’ygani foydadan holi bo’lmaydi.
Dostları ilə paylaş: |