36. Quyidagi qo‘shimchalarning birinchi
tovushi ikki xil aytilsa ham,
bir xil
yoziladi:
1) -
bon, -boz
qo‘shimchalari ba’zan
-von, -voz
aytilsa ham, hamma vaqt
-bon, -
boz
yoziladi:
darvozabon, masxaraboz
kabi. Lekin
-vachcha
qo‘shimchasi hamma vaqt
shunday aytiladi va yoziladi:
amakivachcha, xolavachcha
kabi;
2) o‘rin kelishigi va chiqish kelishigi qo‘shimchasining, o‘tgan
zamon
yasovchisi va III shaxs ko‘rsatkichi
-di
qo‘shimchasining boshidagi undosh ba’zan
t
aytilsa ham, hamma vaqt
d
yoziladi:
ishda, misdan, ketdi, kelmabdi
kabi.
37. Quyidagi qo‘shimchalarning bosh tovushi ikki
yoki uch xil aytiladi va
shunday yoziladi:
1) taqlid so‘zlardan fe’l
yasovchi
-illa (chirilla, taqilla)
qo‘shimchasi so‘z
tarkibida
v
yoki
u
tovushi bo‘lganda
-ulla
aytiladi va shunday yoziladi:
shovulla,
lovulla, gurulla
kabi;
2)
nisbat shaklini yasovchi
-dir
qo‘shimchasi jarangli undosh bilan
tugagan bir
bo‘g‘inli so‘zlarga (kel so‘zidan boshqa), shuningdek,
z
undoshi bilan tugagan orttirma
nisbat yasovchisidan keyin qo‘shiladi:
quvdir, egdir, kuldir, yondir; o‘tkazdir, tomizdir
kabi. Qolgan barcha hollarda bu qo‘shimcha
-tir
aytiladi va shunday yoziladi:
tiktir,
kestir, uyaltir, chaqirtir
kabi;
3) jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasi
Dostları ilə paylaş: