İmmün Sistem Patolojisi *Hipersensitivite (aşırı duyarlılık) reaksiyonları

İmmün Sistem Patolojisi

• *Hipersensitivite (aşırı duyarlılık) reaksiyonları

• *İmmün yetersizlik durumları

• *Otoimmün hastalıklar

• *Transplantasyon patolojisi

• *Tümör immünolojisi

• *Amiloidosis

Tanıya Yaklaşım İçin Yöntem

• Klinik

• Laboratuar (seroloji önemli)

• Makroskopi

• Mikroskopi (Işık m.,polarize ışık ile ışık m.

• immünfloresan mikroskopi,

• elektron mikroskopi)

İmmün Sistem Patolojisi

• Aşırı duyarlılık reaksiyonları

• Otoimmün hastalıklar

• İmmün yetmezlikler

• Amiloidozis

• Transplantasyon patolojisi

• Tümör immünolojisi

İlgili organlar

• Kemik ilği, kök(stem) hücre CD34 pozitif (+) dir

• Lenf bezleri

• Dalak

• Timus

• Mukozal lenfoid doku (MALT)

• Dolaşan kan

• Çeşitli dokularda doku makrofajları (akciğerde alveoler makrofajlar, memede duktal makrofajlar, karaciğerde Kupffer hücreleri, deride Langerhans hücreleri, beyinde mikroglialar vs)

T lenfositler

• Kemik iliğinde, timusda, lenf bezlerinde parakortikal bölgede, dalakda santral arterioller çevresinde ve MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar

• Periferik lenfositlerin %60-70 idir. T hücre reseptörü ile hücreye bağlı antijeni tanırlar.

• CD3 ise T lenfositlerin yüzey proteinidir. Antijen bağlanmasından sonra sinyal geçişini sağlar. CD3 antijene direkt bağlanmaz

T lenfositler 2 gruptur

• CD4 pozitif (+) (helper / inducer) olanlar %60 oranında bulunur

• CD8 (+) (sitotoksik / supresör) %30 oranında bulunur

• CD4 / CD8 oranı = 2 / 1 dir

T hücresinin yabancı bir antijeni tanıyabilmesi için MHC (HLA) molekülleri ileişbirliği gerekir.

• T hücresinin yabancı bir antijeni tanıyabilmesi için MHC (HLA) molekülleri ileişbirliği gerekir.

• CD4 + hücreler class II doku uygunluk antijenleri (= major histokompatibilite kompleksi (MHC) = human lökosit antijen (HLA) ile,

• CD8 + hücreler class I MHC ile işbirliği gösterir

• MHC (HLA) kompleks 6. kromozomun kısa kolunda bulunan multipl genlerden oluşur

B lenfositler

• Kemik iliğinde, lenf bezlerinde kortikal bölgede, dalakda foliküllerde, MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar

• Lenfositlerin %10-20 sini oluştururlar

• Germinal merkez oluştururlar

• Immunoglobulinler (Ig) yanısıra çeşitli yüzey antijenlerin varlığı ile tanınırlar (CD10, CD19, CD20,CD79a, CD138 ve kompleman reseptörü ile EBV de bağlayan CD21 gibi)

CD4 + helper(Th)hücreler

• AIDS de enfekte olan hücrelerdir

• 2 gruptur

• Th 1, IL-2 ve IFN-gama salgılar. Hücresel immünitede yardımcıdır

• Th 2, IL-4 ve IL-5 salgılar. Humoral immün sistemde yardımcı hücrelerdir

Makrofajlar

• Yabancı antijenleri T hücrelere sunan hücrelerdir. Dolaşan kanda, lenf bezinde, dalak ve diğer dokularda bulunurlar

• Class II MHC molekülü içerirler

• Sitokin sekrete ederek, T, B lenfosit, endotel hücresi ve fibroblast stimülasyonu yaparlar

• Toksik metabolitler ve proteolitik enzimler salgılarlar

• Tip IV aşırı duyarlılık reaksiyonunda efektör hücrelerdir

Dendritik ve Langerhans hücreleri

• Class II molekülleri içerir, antijeni sunarlar

• Zayıf fagositikdirler

Natural Killer (NK) hücreler

• Azurofil granülleri vardır

• T lenfositler gibi CD2 (+) hücrelerdir.

• CD3 negatif (-) , CD 16 (+), CD56 (+), TCR (-) dir

• CD16 Ig G için, Fc reseptörüdür. Yani Ig G kaplı hücreleri NK hücreler lizise uğratır

• Bir bölümü class I MHC’yi tanır ve lizisi önler

• IFN gama salgılar.

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)

• 6. kromozomda bulunurlar

• İmmün reaksiyonların önemli düzenleyicisidirler

• MHC gen ürünleri 3 sınıftır

• Class I proteinler
• Class II proteinler
• Class III proteinler

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)

• Class I antijenler, nükleuslu hücreler ve trombositlerde bulunur. HLA-A,B,C lokusları vardır

• Class II antijenler, HLA D lokusundadır. Monosit, makrofaj, dendritik hücreler, B hücreler ve aktive T hücrelerinde bulunur.

• T hücrelerinden salınan IFN gama etkisi ile endotel hücreleri, fibroblast ve böbrek epitel hücrelerinden eksprese edilebilirler

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)

• Class III proteinler, histokompatibilite antijenleri olarak hareket etmez, komplemanı kodlarlar

• HLA molekülleri antijenleri T hücrelere sunar. Hem humoral hem hücresel immünitede önemlidirler

• HLA nin bazı subgrupları ile hastalık birlikteliği de bildirilmiştir. Örneğin, HLA-B27 ankilozan spondilit ile birliktedir.

Aşırı duyarlılık reaksiyonları

• Tip I

• Tip II

• Tip III

• Tip IV

Aşırı duyarlılık reaksiyonları

• Tip I, antijen(allerjenin) etkisiyle CD4+Th2 lenfositlerden salınan sitokinler ile B hücre aktivasyonu ve Ig E salınımı sonrasında mast hücreleri ve bazofillerin aktivasyonu

• Tip II, antijenler intrensektir ve çoğu zaman hücrelerin membranında lokalizedir

• Tip III, antijen-antikor kompleksleri ile oluşur

• Tip IV, Hücresel aşırı duyarlılık reaksiyonudur

Tip I

• Antikor(ak), antijenin(aj) giriş bölgesinde oluşur(solunum, sindirim yolu mukozası, lenf nodları gibi)

• CD4+ T lenfositlerin yardımı ile B lenfositler IgE sentezler

• IgE mast hücreleri ve bazofillere bağlanır ve

• Bu kişide duyarlanma gerçekleşir

Tip I

• Duyarlanmış kişide, aj mast hücreleri ve bazofillerde bulunan IgE reseptörü Fc parçasına bağlanır

• Bu yolla, histamin salınımı ile 5-60 dakika içinde

• Vasodilatasyon
• Eksüdasyonn
• Gland sekresyonu
• Bronş düz kas kontraksiyonu olmaktadır

Tip I

• Lokalize anafilaksi

• Ürtiker
• Allerjik rinit, konjonktivit,gastroenterit
• Atopi (Tip I reaksiyonuna ailesel yatkınlık) insanlarda %10’ dur

• Sistemik anafilaksi

• Laringeal ödem, yaygın bronkokonstriksiyon, şiddetli respiratuar distres, vasodilatasyon, eksüdasyon ve şok gelişimi

Tip II

• Spesifik doku antijenine ak bağlanması

• Antikor bağımlı bir reaksiyondur, 3 tipdir

• 1.Kompleman aracılı sitotoksisite
• 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite
• 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon

Tip II

• 1.Kompleman aracılı sitotoksisite

• Transfüzyon reaksiyonları
• Rh uygunsuzluğu (anne Rh-, bebek Rh+ ise)
• Otoimmün hemolitik anemi
• Goodpasture sendromu
• Pemfigus vulgaris

Tip II

• 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite

• Doku antijenlerine atake IgG ile ilgilidir
• IgG-Fc fragmanı nötrofil, eozinofil, makrofaj, NK hücrelerin Fc reseptörüne bağlanır membran hasarı, proteaz salınımı IgG’ nin atake olduğu hücreler tahrip olur

• Parazitlere karşı savunmada, renal transplant atılım reaksiyonunda etkili

Tip II

• 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon

• Spesifik hücre yüzey reseptörlerine karşı antikor oluşur
• Otoimmün tiroid hastalığı (Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi-TSH reseptörlerine karşı otoantikor oluşumu)
• Myasteniz gravis,asetil kolin reseptörlerine karşı otoantikorlar

Tip III

• İn-situ (lokalize) veya dolaşan immün kompleksler ile oluşur

• Kompleman aktivasyonu, PMNL infiltrasyonu doku hasarı
• Antijen endojen veya eksojen olabilir

• Patoloji: Ödem, inflamasyon,efüzyon, fibrinöz eksüda

• Klinik: Deri döküntüleri, endokardit, vaskülit, serözit, sinovit, dermatit, artrit, glomerulonefrit vs.)

Tip III

• 2 tiptir

• 1.Serum hastalığı

• Klinik: Ateş, lenfadenopati, deri döküntüleri ve artralji
• Serum C3 ve C4 seviyesi düşer
• Dokuda nekroz olmaz

• 2.Arthus reaksiyonu

• Duyarlanmış dermise antijen verilirse, önceden oluşmuş antikorlarla birleşir
• Vaskülit ⃗⃗ trombüs ⃗⃗ hemoraji ve fokal iskemik nekroz gelişir

Tip IV

• T lenfositlerin etkin olduğu bir reaksiyondur

• 2 tiptir

• 1.CD4+ T lenfositlerle ⃗⃗ Geç tip

• 2.CD8+ T lenfositlerle ⃗⃗ hücresel sitotoksisite

Tip IV

• *1.CD4+ lenfositler ile

• *12-48 saatte başlar, 3-4. günde reaksiyon belirginleşir

• *Hücre içi mikroorganizmaların savunmasında temeldir

• *Tüberkülin gibi deri testleri, tümör immünitesi ve hücresel greft atılımında etkili

Tip IV

• 2. CD8+ lenfositler ile

• Spesifik antijen, CD8+ lenfositler ile MHC I aracılığı ile tanınır

• Sitotoksisite, CD8+ lenfositlerden salınan perforin gibi sitotoksik maddelerle hedef hücre membran hasarı olmaktadır

• Hepatit ve neoplasmlarda, bu reaksiyon olmaktadır

Transplantasyon Patolojisi

Otoimmün Hastalıklar

İmmün Yetmezlik Hastalıkları

AIDS