Tijorat banki faoliyatini o’rganish jaroyonida shunday xulosaga keldikki
O’zbekison Respublikasi tijorat banklari faoliyati, ularning tashkil topish asoslari O’zbekiston Respublikasi qonunlari, meyoriy xujjatlariga asosan asosan amalga oshiriladi va ularning tijorat faoliyatini olib borishlari, turli xil operatsiyalarni amalga oshirishlari uchun imtiyozlar va qulayliklarga egaligini ko’rishimiz mumkin. Xozirda jahonda banklar mijozlarga 300 dan ortiq xizmatlar ko’rsatadilar. Shulardan asosiylaridan biri bo’lgan kredit operatsiyalaridir. Shu o’rinda aytib o’tish kerakki O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining tijorat banklarda kredit operatsiyalarini amalga oshirish uchun iqtisodiy meyorining o’rnatilgani tijorat banklarida kredit xizmatlarining o’sishiga xizmat qiladi, bu esa banklarda kredit bo’yicha xatarni kamaytirish bilan birga, bank bo’lmagan kredit beruvchilarga banklar bilan raqobat qilish uchun sharoit yaratadi.
Bank faoliyatini kuzatish va o’rganish jarayonida yana bir element e’tiborimizni tortdi, rivojlangan chet el banklari tajribalaridan ma’lumki bank kartalari mijozning asosiy hamyoniga aylanib ulgurgan va ularda debet karta va kredit karta tizimlari yo’lga qo’yilgan. Biz o’rgangan bankdaham bu tizimlarni yo’lga qo’yishning dastlabki bosqichlari faoliyat boshlaganligini hisobga olib asosan kredit kartalarga beriladigan pul miqdori va muddatini uzaytirish maqsadga muvofiq bo’ladi hamda mijozlarning e’tiborini jalb qiladi.
Yana bir xizmat turi ya’ni lizing berish xizmatlarini takomillashtirishdir.
O’zbekiston Respublikasida lizing xizmatlari o’sish tendensiyaga ega bo’lsada, foydalanilmagan imkoniyatlar mavjud.
Bu imkoniyatlarni amalga oshirish uchun quyidagilarni taklif qilamiz: lizing beruvchilarga kredit axbaroti tizimining aktiv ishtirokchilari bo’lishlari, undan samarali foydalanishlari uchun sharoit yaratish kredit xatarini ancha kamaytirgan bo’lar edi: jixozlar xar xil maishiy texnika vositalri, avtotransport vositalarini, ro’zg’orda foydalanildigan qishloq xo’jaligi taxnikalarini jismoniy shaxslarga xam lizingga bersa jismoniy shaxslarda oldinga intilish, o’z ishlab chiqarishini amalga oshirishga imkon tug’ilar edi:
Yuqorida keltirilgan fikrlar, faktlar tahlilgning rivojlanishi qolaversa Respublikamiz iqtisodiyotining, bank tizimining barqarorligini ta’minlashda ishtirok etadi. Tahlildan foydalanishning kengayishi, investitsiya muxitining yangilanishi, samaradorligining oshishi, makroiqtisodiy barqarorliokning mustaxkamlanishiga olib keladi. Natijada mamlakatimiz iqtisodiyoti rivojlanadi va axoli turmush darajasi yanada yaxshilanadi.