Inflyatsiyaga qarshi siyosat

---

` 
15 
«Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» 
nomli ilmiy-amaliy konferensiya 
INFLYATSIYAGA QARSHI SIYOSAT 
Usmonova Kamola Asad qizi 
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti 
https://doi.org/10.5281/zenodo.7145867 
Inflyatsiya - bu narxlarning doimiy umumiy o'sishi bo'lib, unda naqd pul 
shaklida yoki hisobvaraqlarda saqlanadigan barcha shaxsiy jamg'armalarning 
haqiqiy qiymati pasayadi. Narxlarning oshishi, albatta, ushbu jamg'armalar 
egalari sotib olishlari mumkin bo'lgan mahsulotlar massasini kamaytiradi. 
Birinchi navbatda, inflyatsiyaning boshlanishi bilan doimiy va nominal daromad 
oluvchilar, shu jumladan, byudjet sektori xodimlari va pensionerlarning real 
daromadlari kamaymoqda. Shuningdek, inflyatsiya aholi jamg'armalarini 
kamaytirishi mumkin. Inflyatsiya orqali kreditorlar va qarzdorlarning 
daromadlari qayta taqsimlanadi, ular orasida qarzdor yutuq holatidadir. 
Inflyatsiya har bir inson, jamiyatning barcha qatlamlari va barcha bozor 
sohalarining farovonlik darajasiga ta'sir qilishi mumkin.
Xususiy inflyatsiya tushunchasi mavjud bo'lib, u ma'lum turdagi mahsulot 
narxining oshishi shaklida yuzaga keladi. Inflyatsiya ham umumiy bo'lishi 
mumkin, bunda xavf butun iqtisodiyot uchun namoyon bo'ladi. Inflyatsiyaning 
asosiy ko'rsatkichi - bu mahsulot narxiga nisbatan odam daromadining sekin 
o'sishi. Inflyatsiya bilan joriy real iste'mol xarajatlarining pasayishi, turmush 
darajasining pasayishi kuzatiladi. Bu indeksatsiya va aholini himoya qilishning 
boshqa usullari bilan bog'liq bo'lib, ular yangi dinamikaga moslasha olmaydi. 
Daromadga soliq solishning progressiv tizimiga ega bo'lgan iqtisodlarda o'zini 
namoyon qiladigan inflyatsion investitsiyalarning ta'siri ham halokatli bo'ladi. U 
ijtimoiy tabaqalanishni keltirib chiqarishga, jamiyatning mulkiy tengsizligini 
chuqurlashtirishga qodir. Inflyatsiya davrida daromadlar qayta taqsimlanadi, bu 
adolatsizdir. 
Inflyatsiyaga qarshi siyosatning mohiyati. Antiinflyatsiya siyosati davlat 
organlari tomonidan pul-kredit islohotlari orqali inflyatsiyaga qarshi kurash 
chorasidir. Pul islohotlarini amalga oshirish usullari quyidagilardan iborat: 
- bekor qilish, ya'ni eskirgan pul birliklarini chiqarib tashlash va yangi 
birliklarni joriy etish to'g'risidagi e'lon. 
- devalvatsiya, ya'ni pul birliklarida oltin tarkibining pasayishi yoki milliy 
valyutalarning oltin, chet el valyutasi, kumush kurslarining pasayishi. 
- denominatsiya, ya'ni nollarni kesib tashlash usuli. Usul eski banknotaning 
yangisiga o'rnatilgan nisbati bo'yicha ayirboshlash shaklidagi pul birligini 
kattalashtirishdan iborat. Xuddi shu nisbatda narxlar, tariflar, ish haqi, bank 
hisobvaraqlaridagi naqd pul qoldiqlari, tashkilotlar balanslari qayta hisoblab 
chiqiladi. 

---

`