Infokommunikatsiya elektr ta’minoti tizimlarini hisoblash va loyihalash tamoyillari

Dastlabki ma’lumotlar
2.2-jadval

Variantning ikkinchi raqami	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Elektr ta’minoti tizimining nurlari soni	2	3	1	2	3	2	1	3	2	1
O‘zgaruvchan tok qurilmalarining maksimal toki, .	10	15	20	25	12	16	18	22	26	28
O‘zgarmas tok qurilmalarining maksimal toki, .	40	50	70	30	90	90	75	45	55	65
Avariyaviy yoritishning maksimal toki, .	5	3	4	4,5	3,5	2,8	1,9	2,7	3,2	4,7
Maishiy ehtiyojlar uchun iste’mol qilinadigan to‘liq quvvat, .	5	6	7	8	10	3	4	3,5	5	4
Shamollatish va kondensionerlash tizimi tomonidan iste’mol qilingan to‘liq quvvat, .	3,0	3,5	4,0	4,5	5,0	5,5	6,0	3,0	4,0	5,0
Atrof muhit harorati, .	+20	+18	+24	+22	+25	+20	+18	+15	+16	+22
Erga ulash simining diametri, .	60	32	35	40	60	50	60	50	40	45
Erga ulash simlarining orasidagi masofa, .	10	5	12	5	10	5	15	10	4	10
Erning solishtirma qarshiligi, .	20	30	10	6	40	30	20	80	50	40

2.3-jadval

Variantning birinchi raqami	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
O‘zgarmas tok qurilmasining kuchlanishi, .	48	48	20	48	60	24	60	48	24	48
Avariyaviy yoritish tizimining kuchlanishi, .	220	48	220	220	60	24	220	220	24	48
Akkumulyator batareyalari orqali ishlash muddati (akkumulyatorlarni razryadlanishi), .	3	1	0,5	3	0,5	1	2	3	2	0,5
Maishiy ehtiyojlarning quvvat koeffitsienti, .	0,97	0,93	0,9	0,95	0,98	0,94	0,92	0,91	,096	0,89
Shamollatish va kondensionerlash tizimining quvvat koeffitsienti, .	0,75	0,76	0,78	0,8	0,75	0,76	0,78	0,8	0,75	0,76
Erga ulash simining uzunligi, .	4,5	2,8	3,5	3	3,2	5	6	5,5	3,5	3,3

2.2.3 O‘zgaruvchan tok uzluksiz elektr ta’minoti tizimini hisoblashga misol
Dastlabki ma’lumotlar:
– o‘zgaruvchan tok qurilmasining turi – bir fazali, , ;
– o‘zgaruvchan tok qurilmasining maksimal toki ;
– avariyaviy yoritish tizimining turi - o‘zgaruvchan tokda;
– avariyaviy yoritish tizimining ta’minot kuchlanishi, ;
– avariyaviy yoritish tizimining maksimal toki .
O‘zgaruvchan tok qurilmasining to‘liq kuchlanishi, :
= =220*26=5,72 кВA
Avariyaviy yoritish tizimi o‘zgaruvchan tokda ishlashi uchun UETM yoritish tizimini qo‘shimcha elektr ta’minoti bilan ta’minlashi kerak.
O‘zgaruvchan tokda ishlovchi avariyaviy tizimining quvvati, ;

UETMning maksimal yuklanganlik quvvati, :

= 5,72+0,704= 6,424 кВA
UETM ning talab qilgan chiqish quvvati :


=1*1,2*6,424=7,7088 кВА
UETMning kerakli chiqish quvvati asosida 2.4-jadvaldan uzluksiz elektr ta’minoti manbini tanlaymiz. Bizning misolda bo‘lgani uchun firmasining nomli UETMni tanlaymiz.
Uning paremetrlari:
– qurilmaning maksimal quvvati, ;
– bitta modulning quvvati, .
Zaxirani hisobga olgan holda UETMning modullari soni:

N= 6,71= 7
bu erda – parallel ulanishni hisobga olish koeffitsienti.
Qurilmada maksimal modullar soni, :

shartga muvofiq UETMni tanlash xatosiz amalga oshirildi.

UETMning maksimal chiqish quvvati :

Akkumulyator batareyalarini zaryadlash quvvati, :

Uzluksis elektr ta’minoti tizimining to‘liq quvvati, :
7,7088+0,48=8,1888 кВА
Uzluksiz elektr ta’minoti tizimining aktiv quvvati, :


=
bu erda - foydali ish koeffitsienti, - UETMning quvvat koeffitsienti.
Uzluksis elektr ta’minoti tizimining reaktiv quvvati, :

2.3.3 O‘zgarmas tok uzulksiz elektr ta’minoti tizimini hisoblashga misol
Dastlabki ma’lumotlar:
– o‘zgarmas tok qurilmasidagi ta’minot kuchlanishi, ;
– o‘zgarmas tok qurilmasidagi maksimal tok, ;
– akkumulyator batareyalari orqali ishlash davomiyligi, ;
– atrof-muhit harorati, ;
– avariyaviy yoritish tizimining turi – o‘zgaruvchan tokda;
– avariyaviy yoritish tizimining ta’minot kuchlanishi, ;
– avariyaviy yoritish tizimining maksimal toki, .
Infokommunikasiya korxonasida elementlaridagi nominal kuchlanish bo‘lgan qo‘rg‘oshin-kislotali ABdan foydalaniladi deb taxmin qilsak, ABdagi elementlarining taxminiy sonini aniqlaymiz:

Elektr taqsimlash tarmog‘idagi maksimal kuchlanish tushishini 4%

( ) deb belgilaymiz.
Elektr taыsimlash zanjiridagi kuchlanish tushishi, :

ABlarining razryadi oxirida qurilmalarning klemmaliridagi kuchlanish:

bu erda – razryad oxirida elementdagi kuchlanish.

Turg‘un zaryad rejimida qurilmaning klemmalaridagi kuchlanish:

bu erda – turg‘un zaryad vaqtida elementdagi kuchlanish.

Nominal kuchlanish uchun elektr ta’minoti qurilmalari chiqishidagi kuchlanish og‘ishi dan oshmasligi kerak (elektr ta’minotining asosiy talablariga ko‘ra), ga mos kelishi kerak.
Qurilma klemmalaridagi kuchlanishning elektr ta’minoti qurilmalari talablariga javob berishini tekshiramiz:

Shunday qilib, barcha rejimlardagi qurilmalarning klemmalaridagi kuchlanish elektr ta’minoti qurilmalariga qo‘yiladigan talablarga javob beradi va qurilmani ishlashi uchun elementlar soni kifoya qiladi.

Korxona o‘zgaruvchan tok avariyaviy yoritish tizimidan foydalanilganligi sababli, ABni razryad toki qurilmalar iste’mol qiladigan maksimal tokiga teng:

2.4-jadvaldan razryad vaqti uchun ABning samaradorlik koeffitsientini sig‘im bo‘yicha aniqlaymiz.

ABning miinmal umumiy sig‘imi:

Talab qilinadigan bitta ABning sig‘imi :

2.5-jadvaldan qo‘yidagi xarakteristikalarga ega bo‘lgan firmasining nomli akkumulyator batareyasini tanlaymiz:
– kuchlanishi ;
– sig‘imi .
Bitta guruhdagi AB lar soni :

.
AB soni butun sondir, demak AB to‘g‘ri tanlandi.

Talab qilingan ABlar umumiy soni, :

.
ABning umumiy sig‘imi, :

.
ABning maksimal zaryad toki, :
.
TQsining maksimal toki, :

TQsining maksimal toki va nominal chiqish kuchlanishi asosida firmasining nomli to‘g‘rilash qurilmasini tanlaymiz. U qo‘yidagi xarakteristikalarga ega:

– chiqish kuchlanishi – ;
– modulning maksimal toki, ;
– qurilmaning maksimal toki – ;
– bitta to‘g‘rilagich dagi parallel modullar soni – 3, 6, 9, 12;
– FIK, ;
– quvvat koeffitsienti, .
Zaxira modulini hisobga olgan holda kerakli modullar soni :

.
bu erda - parallel ulanishni hisobga olish koeffitsienti.

3, 6, 9, 12 ga teng bo‘lgan TQ modellari faqat belgilangan miqdordagi modullar bilan ishlay oladi. Hisob-kitoblarga ko‘ra bizga 3 ta modul kerak. Demak TQsini xatosiz tanladik.
Tarmoqdan iste’mol qilinadigan aktiv quvvatning maksimal qiymati qo‘yidagicha aniqlanadi:
O‘zgarmas tok UETT tomonidan iste’mol qilinadigan to‘liq quvvat, :
.
O‘zgarmas tok UETTining reaktiv quvvati, :
.