Isitma chiqishi: uni tushirish usullari, turlari, tana harorati normasi Tana harorati oshishi yoki isitma chiqishi, ko‘pincha insonlarni sarosimaga tushib qolishiga sabab bo‘ladi. Haqiqatdan ham tana harorati ko‘tarilishi xavflimi?
Odatda, qaysi kasalliklarda tana harorati ko‘tariladi? Qanday holatlarda tana haroratini tushiruvchi preparatlar qabul qilish kerak?
Bolalarda va keksalarda tana harorati normada qanday ko‘rsatkichlarda bo‘lishi kerak?
Shu kabi savollarga ushbu maqolamiz orqali batafsil javob topishingiz mumkin.
Termoregulyatsiya
Inson tana harorati termoregulyatsiya jarayoni bilan boshqariladi, ya’ni bu funksiya doimiy haroratni ushlab turish vazifasini bajaradi.
Normal holatda, sog‘lom insonda tana harorati gipotalamus ta’siri ostida boshqariladi.
Lekin hozirgi kunda olimlar tomonidan qayd etishicha, tana haroratini boshqaruvchi markazni yagona deb bo‘lmaydi, chunki inson tana haroratiga ta’sir etuvchi bir necha faktorlar bor.
Tana harorati normasi
Barcha «bilgan», tana haroratining normal ko‘rsatkichi – 36,6 °C atrofida. Aslida, tana harorati normada shunday ko‘rsatkichda bo‘lishi kerakmi?!
Umuman olib qaraganda, 36,6 °C ko‘rsatkich faqatgina o‘rtacha hisoblangan sondir.
Aslida, tana haroratining normal ko‘rsatkichi aniq bir ko‘rsatkichda emas, balki ma’lum diapazon oralig‘ida bo‘ladi – 36,0 °C dan 37,2 °C gacha.
Organizm 37,0 °C haroratda mukammal ishlaydi. Normal tana harorati esa, har insonning yoshiga, jinsiga, vaqtga, jismoniy faolligiga va boshqa bir qancha omillarga bogʻliq holda maʼlum diapazonda oʻzgarib turadi.
Inson o‘z tana haroratini tez-tez o‘lchab turib, o‘zi uchun normal bo‘lgan ko‘rsatkichni bilib olishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Inson yoshi kattalashgan sari temperaturasi pasayib boradi, bolalik davrida esa tana harorati yuqori ko‘rsatkichlarda bo‘ladi. Shuning uchun ba’zi hollarda 36,0 °C kattalar uchun normal hisoblanadi.
Bolalar uchun esa, bu ko‘rsatkich gipotermiya bo‘lib hisoblanadi.