İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ (DƏrsliK)

HƏDƏLƏR VƏ NAQİLLİ KORPORATİV 
ŞƏBƏKƏLƏRİN ƏLAQƏLƏNDİRİLMƏSİ 
Başlanğıc mərhələdə şəbəkə texnologiyalarının inkişafına 
viruslardan və digər kompüter hücumlarından o qədərdə ziyan 

---

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 264 ____________________________ 
dəymirdi, çünki dünya iqtisadiyyatının inkişafı informasiya 
texnologiyalarından o qədər də asılı deyildi. İndiki zamanda
biznesin elektron vasitələrindən asılılığı, informasiya mübadiləsi 
və elektron qurğularına edilən hücumlar və onların vurduğu 
ziyanlar milyon dollarla ölçülür, dünya iqtisadiyyatına vurulan 
ziyanlar isə onlarla milyard dollara bərabər olur.
Korporativ şəbəkələrdə təhlil edilən informasiya bir-biri ilə 
əlaqəlidir və buna aşağıdakılar səbəbdir: 

Kompüterdə təhlil olunan, ötürülən və onun yaddaşda 
saxlanılan informasiyanın həcminin artması; 

Əhəmiyyətinə və konfidensiallığına görə müxtəlif 
informasiyanın verilənlər bazasında toplanması; 

Verilənlər bazasında saxlanılan informasiyanın müəyyən 
istifadəçilər tərəfindən istifadə edilməsinə imkanın 
olması; 

Hesablama texnikası resurslarından müəyyən dairə 
istifadəçilərin istifadəsi; 

Uzaqlaşdırılmış işçi yerlərinin sayının çoxalması;

Qlobal İnternet şəbəkəsindən və müxtəlif rabitə 
kanallarından geniş formada istifadə olunması; 

Kompüter 
istifadəçiləri 
arasında 
informasiya 
mübadiləsinin avtomatlaşdırılması. 
Ən çox yayılmış hədələrin təhlili göstərir ki, müasir naqilli 
korporativ şəbəkə pisniyyətli insanın zorla şəbəkəyə daxil 
olmasından tutmuş virusların kompüterə və şəbəkəyə daxil 
olmasına qədər olan müxtəlif hədələrə məruz qalır (Bu zaman 
hədənin də mənbəyinin dəyişməsi nəzərə alınmalıdır). Təhlilin 
nəticəsi ən böyük təhlükənin insan amili olduğunu sübut edir. 
Qeyd etmək lazımdır ki, təhlükə mənbəyi informasiya 
sisteminin daxilində, həm də ki, xaricində ola bilər. Belə 
yanaşma düzgündür. Odur ki, təhlükə mənbəyi haqqında çoxlu 

---