İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ (DƏrsliK)

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 83 ____________________________ 
Bununla yanaşı istifadəçinin çoxlu sayda açarları 
idarəetmə problemi də ortaya çıxır. Əgər n sayda insan 
məlumatı konfidensial şəkildə mübadilə edirsə, onda O(n
3
) açar 
lazım gələcəkdir (n-1 açar hər bir şəxsə). Əgər qrup bir 
açardan istifadə edəcəksə, onda informasiyanın kanara axması 
bir şəxsin əli ilə olar və bütün qrupun adına yazıla bilər. 
Bu problemlər XX əsrdə yeni sinif şifrələmə alqoritmlərinin 
yaradılmasına səbəb oldu. 
YOXLAMA TESTLƏRİ 
1.Təsdiq edilmişlərdən hansının Pleyfeyr şlfrəsinə aid 
olduğu düzdür? 
A.Pleyfeyer şifrəsi monoəlifbalı şifrəyə aiddir; 
B.Pleyfeyr şifrəsi dayaqlıq şifrəsinə aiddir; 
C.Pleyfeyr şifrəsində şifrələmə vahidi biqrammdır; 
D.Pleyfeyr şifrəsini izafə açar üsulundan istifadə etməklə 
sındıranda onun zəif cəhətləri hansılardır. 
2.Verilmiş 01010 məlumatını 011 açarlı 101 skrembleri ilə 
şifrələyin. 
3.Monoəlifbalı şifrələmənin əsas zəif cəhəti nədən 
ibarətdir? 
A.Çoxda böyük sayda olmayan açarlardan (izafə zəiflik) 
istifadə edilməsində; 
B.Şifrələnən mətn açıq mətnin statistik xüsusiyyətlərini 
saxlayır; 
C.Əgər iki mətn eyni açarla şifrələnərsə, onda şifrə 
avtomatik olaraq aşkara çıxır; 

---

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 84 ____________________________ 
D.Bədniyyətli şəxs kifayət qədər açıq və şifrələnmiş 
nümunələrə malik olduqda açarı tapa bilər. 
4.”КНИГА” sözünü 12 açarlı Qronsfeld şifrəsindən istifadə 
etməklə şifrələyin. 
5.”КНИГА” sözünü Sezar şifrəsinin köməyilə şifrələyin. 
6.Hill şifrəsini sındırmaq üçün kriptotəhlilin hansı üsulu 
daha effektivdir? 
A.Seçilmiş mətn ilə təhlil; 
B.Seçilmiş şifrələnmiş mətn ilə təhlil; 
C.Seçilmiş açıq mətn ilə təhlil; 
D.Məşhur açıq mətn ilə təhlil; 
E.Ancaq şifrələnmiş mətn ilə. 
7.Simmetrik şifrələmə nə anlamını verir? 
A.İlkin məlumatın hər bir simvolunun (və ya simvollar 
ardıcıllığının) digər simvolu ilə (və ya simvollar ardıcıllığı ilə) 
əvəz edilən şifrələmə üsulu; 
B.Eyni bir açar həm mətnin şifrələnməsində, həm də ki, 
deşifrələnməsində istifadə edilir; 
C.Mətnin şifrələnməsində bir açar, deşifrələnməsində 
digər açar istifadə olunan şifrələmə üsulu; 
D.Açardan istifadə olunduqda açıq mətnin simvolları 
ardıcıllığını dəyişən şifrələmə üsulu. 
8.Adaları çəkilən hansı şifrə ən etibarlı sayıla bilər? 
A.Pleyfeyer şifrəsi; 
B.Hill şifrəsi; 
C.Birdəfəlik bloknot; 

---