“İnklüziv sinifdə təlimin təşkili” mövzusunda ixtisasartırma proqramının Oxu m aterialı

Fiziki mühit: 
bu sahə üzrə akkomodasiya sinif mühitində, qruplara bölünmədə, uşaqların 
yerləşdirilməsində uyğunlaşdırmanı nəzərdə tutur 

Təlim metodu: bu sahə üzrə akkomodasiya müəllimin materialı necə təqdim etməsi, eləcə 
də 
uşaqların 
tapşırıqları 
yerinə 
yetirməsinə 
necə 
cəlb 
edilməsi 
nöqteyi- 
nəzərindən təlim metodunun uyğunlaşdırılmasını nəzərdə tutur və şagirdlərin təliminə yardım 
etmək məqsədi daşıyır 

Təlimatlar – bu sahə üzrə akkomodasiya müəllimin qayda, metod və gündəlik məşğələləri 
təqdim etməsi üzrə uyğunlaşdırmanı nəzərdə tutur. 

---

29 

Materiallar 
– bu sahə üzrə akkomodasiya tədris alətləri və materialların şagirdlərin fərdi 
ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmasından ibarətdir. Materiallara kitablar, iş vərəqləri, manipulyativ 
əşyalar və s. daxil ola bilər.
T
əlimin modifikasiyası – modifikasiya tədris materialının məzmunu və anlama 
baxımından mürəkkəbliyini dəyişməklə təlimin xarakterini dəyişir. Modifikasiya termini 
d
əyişikliyi ifadə etmək üçün istifadə olunur. Müəllimin öyrətdiyi materialı başa düşməyən əlilliyi 
olan uşaqlar üçün dəyişiklik edilir. Məsələn, tapşırıqların sayı azaldılır, material hissələrə bölünür 
v
ə s. Beləliklə, modifikasiya şagirdin öyrənməsi üçün materialları dəyişdirən taktika və 
strategiyadır. Məsələn, uşaqların yaxınlıqdakı çaya ekskursiyaya getmələri nəzərdə tutulub. 
Onlar burada müşahidə aparmalı, sinfə geri döndükdən sonra isə hesabat yazmalıdırlar. Ancaq 
t
əhlil apardıqdan sonra müəllim müəyyənləşdirir ki, şagirdlərin, demək olar ki, yarısı çox ləng 
yazır (zəruri şərt – müstəqil öyrənmə bacarıqları) və onların təxminən dörddə biri kifayət dərəcədə 
müşahidə etmə bacarığı nümayiş etdirmir. Müəllim məşğələni modifikasiya etmək qərarına gəlir. 
Şagirdlərə seçim verilir: onlar qeydlər apara və ya şəkillər çəkə bilərlər. Müəllim özü müxtəlif 
elementl
ərin şəklini çəkə bilər. Uşaqlar sinfə qayıtdıqdan sonra ya qeydlərinə əsaslanmaqla 
hesabat 
yaza, 
ya 
mü
əllimin 
ç
əkdiyi 
şəkillərdə 
n
əyin 
t
əsvir 
olunduğu 
ilə 
bağlı öz qeydlərini yaza bilərlər.
D
əyişikliklər önəmlidir, ancaq materialın zənginliyini və şagirdin öyrənməsini təhlükəyə 
ata bil
ər. Modifikasiyanın mənfi tərəfləri: 
1. D
əyişikliklərin şagirdlər arasında daha böyük boşluqlara səbəb ola bilməsi 
2. 
Bir şagirdin daha az material öyrənməsi 
3. 
Tapşırıq və testlərin azaldılması. Bu zaman şagirdlər sadəcə asan tapşırıqların 
öhd
əsindən gələ bilir. 
Modifikasiyanın istənilən növünü uşağın ailəsi ilə müzakirə etmək zəruridir, çünki əksər 
hallarda modifikasiya uşağın bilməli və bacarmalı olduqlarını dəyişir. 
İstənilən fəaliyyət növündə olduğu kimi, göstərilən hər iki strategiya «planlaşdırmа»,