Innovation in the modern education system

---

 
INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM
359
TURKISTONDA JADIDCHILIK HARAKATI 
Hayitova Dildora 
Navoiy Davlat pedagogika insituti magistrature mutaxassisligi 2 -
bosqich talabasi 
Hayitov Zafar 
Ilmiy rahbar dotsent 
Kalit so’zlar:Jadidchilik harakati, Abdurauf Fitrat, Abduqodir Shakuriy, 
Turkiston jadidchiligi, Xiva jadidchiligi, Buxoro jadidchiligi, Ismoil 
G’aspirali 
O’zbekiston buyuk kelajagi uning tarixan tarkib topgan umuminsoniy 
qadriyatlari va ulug’ tarixiga bo’lgan ehtirom asosida tarkib topadi. 
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev «Xalq bilan muloqot va inson 
manfaatlari yili» dasturidan yoshlarimizni sog’lom va barkamol etib tarbiyalash 
masalasi alohida o’rin egallashi tabiiydir. Yosh avlod tarbiyasi haqida 
gapirganda, Abdurauf Fitrat bobomizning mana bu fikrlariga har birimiz, 
ayniqsa, endi hayotga kirib kelayotgan o’g’ilqizlarimiz amal qilishlarini men 
juda-juda istardim. Mana, ulug’ ajdodimiz nima deb yozganlar: «Xalqning aniq 
maqsad sari harakat qilishi, davlatmand bo’lishi, baxtli bo’lib izzat-xurmat 
topishi, jahongir bo’lishi yoki zaif bo’lib xorlikka tushishi, baxtsizlik yukini 
tortishi, e’tibordan qolib, o’zgalarga tobe va qul, asir bo’lishi ularning o’z ota-
onalaridan bolalikda olgan tarbiyalariga bog’liq». Qarang, qanday bebaho, 
oltinga teng so’zlar
12
» deganlarida jamiyat taraqqiyoti uchun tarbiyaning va 
ta’limning naqadar katta ahamiyatga ega ekanligini ta’kidlagan edilar. 
O’zbekiston tarixini o’rganishdagi muhim omillardan biri - uni xolisona tahlil 
etish, ilmiy-nuqtai nazardan asoslab berishdir. 
XIX asr oxiri-XX asrning boshlarida siyosiy, madaniy, iqtisodiy jixatdan 
inqiroz xolatiga tushib qolgan, mustamlaka tufayli rivojlanish past darajada 
bo’lgan o’lkada Turkiston ziyolilari chor Rossiyasining mustamlakachilik 
zulmidan qutulish, o’z milliy davlatchiligini tuzish, iqtisodiy va madaniy 
taraqqiyotga yo’l ochish, xalqqa ziyo tarqatish choralarini ko’rdi. Bu borada 
jadidchilik xarakati katta rol o’ynadi. . Turkiston mintaqasida jadidchilik 
xarakati, tarqalish joyi va yo’nalishiga ko’ra uchga bo’linadi; Turkiston, Buxoro, 
Xorazm jadidchiligi. . Bugungi kunda respublikamiz tarixchi olimlari 
jadidchilik xarakatida quyidagi uchta bosqichni farqlashmoqda: 1) XIX asr 
oxirlaridan 1915 yilgacha - ma’rifatchilik; 2) 1915 yildan 1918 yil fevraligacha - 
12
Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига 
бағишланган маросимдаги маърузаси. 08 декабр 2016. 

---