Innovatsiya – bu bozor talabidan kelib chiqqan holda jarayonlar va mahsulotlarning sifatli o‘sish samaradorligini ta’minlash uchun joriy etilgan yangilikdir

99.Innovatsion biznesda inson resurslarining samaradorligini belgilovchi omillar.
Bugungi kunda innovatsion biznesni shakllantirish va rivojlantirishda inson omilining roli to‘g‘risida fikr bildirmaydigan odamni topish qiyin. Siz investorga daromad va xarajatlarning optimistik prognozi bilan ajoyib biznes-reja taqdim etishingiz, o‘zingizni qoplash davrlarini qayd etishingiz mumkin. Moliyalashtirish to‘g‘risidagi qarorni qabul qilishda hal qiluvchi omillar va raqamlar bo‘lmaydi. Biznes g‘oyasini yaratgan va uni yangi mahsulot, xizmat, texnologiyalarda tatbiq etishga tayyor odamlar ko‘pincha rahmat emas, balki natijani kutadi. Inson omilidan kelib chiqqan holda innovatsion biznesni shakllantirish va rivojlantirish muammolari nihoyatda ko‘p qirrali. Inson kapitali ishlashi uchun u to‘planib, doimiy ravishda o‘sib borishi va maksimal daromad keltiradigan sharoitlarda ishlashi kerak. Bu nafaqat biznes darajasining, balki mamlakatdagi ishchi kuchining miqdoriy hamda sifat ko‘rsatkichlariga katta ta’sir ko‘rsatadigan mezon va makro darajalarning ham vazifasidir.

100. Innovatsion jarayonining asosiy ishtirokchilari.

Innovatsion jarayon - bu fundamental va amaliy tadqiqotlar, dizaynni ishlab chiqish, marketing,
ishlab chiqarish va sotish bosqichlaridan o'tib, g'oyani mahsulotga ketma-ket aylantirish jarayoni.
Innovatsion jarayon - bu ilmiy bilimlarni innovatsiyaga aylantirish jarayoni. Innovatsion jarayon
quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi: “fan – texnologiya (texnologiya) – ishlab chiqarish – iste’mol”.
Tashkiliy-ishlab chiqarish tizimida innovatsion jarayon - bu tadqiqot va ishlanmalarni yangi yoki
takomillashtirilgan mahsulotlar, materiallar, yangi texnologiyalar, tashkil etish va boshqarishning
yangi shakllariga aylantirish va samaraga erishish uchun ularni ishlab chiqarishda qo'llashning
doimiy oqimi. .

101 .Insonning innovatsion -sharoitlari

Innovatsiyalarning ko‘rinishlari: yangi g‘oyalar, tizim yoki faoliyat
yo‘nalishini o‘zgatirishga qaratilgan aniq maqsadlar, noan’anaviy yondashuvlar;
odatiy bo‘lmagan tashabbuslar; ilg‘or ish uslublaridir5
Ta’lim innovatsiyalari ta’lim sohasi yoki o‘quv jarayonida mavjud
muammoni yangicha yondashuv asosida yechish maqsadida qo‘llanilib, avvalgidan
ancha samarali natijani kafolatlay oladigan shakl, metod va texnologiyalar
sanaladi Ta’lim innovatsiyalari “innovatsion ta’lim” deb ham nomlanadi.
“Innovatsion ta’lim” tushunchasi birinchi bor 1979-yilda “Rim klubi”da
qo‘llanilgan. Ta’lim innovatsiyalari bir necha turga ajratiladi:
Faoliyat yo‘nalishiga ko‘ra: pedagogik jarayonda yoki ta’lim tizimini
boshqarishda qo‘llaniladigan innovatsiyalar.
1. Kiritilgan o‘zgarishlarning tavsifiga ko‘ra: radikal, modifikatsiyalangan
hamda kombinatsiyalangan innovatsiyalar.
2. O‘zgarishlarning ko‘lamiga ko‘ra: tarmoq (lokal), modul va tizim
innovatsiyalari.
3. Kelib chiqish manbaiga ko‘ra: jamoa tomonidan bevosita yaratilgan yoki
o‘zlashtirilgan innovatsiyalar.
Ta’lim tizimida yoki o‘quv faoliyatida innovatsiyalarni qo‘llashda
sarflangan mablag‘ va kuchdan imkon qadar eng yuqori natijani olish maqsadi
ko‘zlanadi. Innovatsiyalarning har qanday yangilikdan farqi shundaki, u
boshqarish va nazorat qilishga imkon beradigan o‘zgaruvchan mexanizmga ega
bo‘lishi zarur

102. “Bilimga asoslangan iqtisodiyot” – taraqqiyotning bosh omili

Bilimga asoslangan iqtisodiyotni qurish ko‘plab rivojlanish samaralarini beradi. Bu AKTni o‘rganish,
almashish va foydalanish orqali ta’lim sifatining yuqori darajasiga va jamiyatda bilim olish va boylik
yaratish, raqamli iqtisodiyotga o‘tish imkoniyatlarini oshiradi. Bundan tashqari, u innovatsion
tashabbuslarni ilgari surish orqali texnologik infratuzilma va innovatsion imkoniyatlarni
rivojlantiradi hamda daromadlarni oshiradi, deydi O‘zbekiston Milliy Universiteti iqtisodiyot fanlari
doktorlari.
Bilimga asoslangan iqtisodiyotga utish jahon iqtisodiyotida yangi tendensiya hisoblanib, bunda
kapital va tabiy resurar ishlab chiqarishning faqat yagona omili bulmaydi va asosiy resurs sifatida
bilimlar bilan tuldiriladi.

103.Mamlakatda inson taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlari

Yurtimizda inson huquq va erkinligini ta’minlash borasida amalga oshirilayotgan ishlarga hamohang
tarzda faoliyat yuritayotgan Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi ham
shu kabi ezgu ishlarni amalga oshirishga kamarbastalik qilmoqda. Joriy yil 31 oktyabrь kuni Markaz
tashkil etilganligiga 18 yil to‘ladi. O‘tgan davr mobaynida mazkur Markaz o‘z oldidagi o‘ta dolzarb
sanalgan milliy harakat rejasini tuzish, Konstitutsiyamiz, qonunlar va inson huquqlari sohasidagi
umume’tirof etilgan xalqaro huquq me’yorlari qoidalarini amalga oshirish strategiyasini ishlab
chiqish, inson huquqlari sohasida O‘zbekiston Respublikasining xalqaro va milliy tashkilotlar bilan
hamkorligini rivojlantirish, mamlakatimizda inson huquqlariga rioya etilishi va bu huquqlarning
muhofaza qilinishi yuzasidan milliy ma’ruzalar tayyorlash, davlat hokimiyati va boshqaruv
organlariga, shuningdek, inson huquqlari bo‘yicha jamoat birlashmalariga maslahatlar berish, inson
huquqlarini rag‘batlantirish va muhofaza qilishning turli jihatlari yuzasidan tadqiqotlar o‘tkazish
kabi vazifalarni muvaffaqiyatli ado etib kelmoqda.

105. Innovatsion salohiyatning mazmuni, tarkibi va amal qilish tamoyillari.

innovatsion salohiyat tushunchasi ikki xil tarzda talqin etiladi: keng ma’noda – ta’lim muassasasining innovatsion salohiyati, tor ma’noda – o‘qituvchining innovatsion salohiyati. Ta’lim muassasasining innovatsin salohiyati deganda, uning o‘z-o‘zini rivojlantirishga tayyorligi, shaxsning o‘z-o‘zini rivojlantirish uchun madaniy-ta’limiy muhitning va shart-sharoitlarning xilma-xilligi hamda kommunikativ munosabatlarning yuqori darajasi tushuniladi. Alohida pedagog uchun esa, bu – uning shaxsidagi ijtimoiy-madaniy va ijodiy o‘ziga xosliklar yig‘indisi, pedagogik faoliyatni takomillashtirishga tayyorligi hamda buning uchun zaruriy ichki vosita va metodlarning mavjudligidir.
Ta’lim muassasalarida innovatsion salohiyat – innovatsion jarayonning muhim sharti sifatida qaralib, uch tarkibiy qismni o‘z ichiga qamrab oladi: oliy harbiy bilim yurti pedagogik jamoasining innovatsion salohiyati, ijodiy guruhlarning innovatsion salohiyati hamda alohida (konkret) harbiy pedagogning innovatsion salohiyati.
Ta’lim muassasalarida innovatsion salohiyatni rivojlantirish dinamik tavsifga ega bo‘lib, ichki(subyektiv) va tashqi (obyektiv) omillar ta’sirida yuzaga Ta’lim muassasalarida innovatsion salohiyat – innovatsion jarayonning muhim sharti sifatida qaralib, uch tarkibiy qismni o‘z ichiga qamrab oladi: oliy harbiy bilim yurti pedagogik jamoasining innovatsion salohiyati, ijodiy guruhlarning innovatsion salohiyati hamda alohida (konkret) harbiy pedagogning innovatsion salohiyati. .

106.Innovatsion salohiyat shakllanishi va uning o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi omillar

innovatsion salohiyatni rivojlantirishga ta’sir etuvchi ichki va tashqi omillarning ahamiyatini hisobga olish muhim ahamiyatga ega. Pedagogik innovatika va innovatsion menejmentga doir tadqiqotlar va adabiyotlar tahliliga asoslanib aytish mumkinki, bugungi kunda pedagog-kadrlarining innovatsion salohiyatni rivojlantirishga to‘sqinlik qiluvchi quyidagi omillar mavjud:
1) novatsiya (yangiliklar)ning foydalanuvchilarga tushunarli bo‘lmasligi;
2) agar taklif qilingan yangilikni joriy qilinishi ko‘p kuchni talab qilsa-yu,
o‘qituvchilarning esa imkoniyatlari cheklangan bo‘lsa, bu holat yangilikni
o‘zlashtirishni to‘xtatish omili bo‘lishi mumkin;
3) subyekt tomonidan yangilikni o‘zlashtirish uchun yetarli darajada
motivatsiyaning mavjud emasligi;
4) yangiliklarni qabul qilishga nisbatan qarshilik va uning ochiq namoyon
bo‘lmasligi kabilar.
Innovatsion salohiyatni tashkillashtirish jarayonining tuzilishi murakkab tavsifga ega bo‘lib, salohiyatning rivojlanish darajasi esa innovatsion imkoniyatlarni, pedagog kadrlarlarning o‘z mehnati samaradorligidan qoniqish hosil qilishlarini taqozo etadi. 107Innovatsion salohiyatdan foydalanish darajasini baholash uslubiyati va uning O‘zbekistonda qo‘llanilishi Firmaning innovatsion jarayonlarining samaradorligi va intensivligining muhim xususiyati uning innovatsion salohiyatidir.
Innovatsion potentsial - bu kompaniyaning yangilash yoki takomillashtirish qobiliyati, u barcha mavjud innovatsion resurslardan to'liqroq foydalanish bilan olinishi mumkin bo'lgan innovatsion mahsulotlarning maksimal miqdorini ko'rsatadi.Innovatsion salohiyatning yana bir xususiyati ishlab chiqarishning past tannarxini, yuqori mahorat darajasini va mahsulotlarning yuqori raqobatbardoshligini ta’minlashga qaratilgan innovatsiyalar bo‘lib, buning natijasida ular quyidagi talablarga javob berishi kerak:
1. Yangilik va yuqori raqobatbardoshlikka ega bo'lish;
2. Shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish, shaxsiy va sanoat iste'moliga mos bo'lish.

108. Hayotiylik tsiklining turli bosqichlarida kompaniyaning innovatsion faoliyatini moliyalashtirish.

Hayotiy sikl, rivojlanish sikli — barcha rivojlanish davrlari majmui. Hayotiy sikl, odatda, zigotadan
boshlanadi va oʻzidan nasl qoldirish qobiliyatiga ega boʻladi. Hayotiy sikl ning davomiyligi yil
davomida rivojlanadigan nasl (generatsiya) soni yoki bir Hayotiy sikl davom etadigan yillar soni,
shuningdek, Hayotiy sikl davomida sodir boʻladigan tinim, yaʼni diapauza davrining davomiyligiga
bogʻliq.
Hayvonlarda Hayotiy sikl oddiy va murakkab boʻladi: oddiy Hayotiy sikl bevosita (oʻzgarishsiz)
rivojlanadigan (mas, oʻrgimchaksimonlar, kam tukli chuvalchanglar, quruqlikda yashovchi
umurtqasizlar), murakkab Hayotiy sikl — metamorfoz orqali rivojlanadigan hayvonlar (koʻpchilik
hasharotlar, boʻshliqichlilar, yassi chuvalchanglar, dengiz hal-qalilari va mollyuskalari) uchun xos.
109.Rivojlanishning dastlabki bosqichlarida innovatsion faoliyatni moliyalashtirish manbalari
Innovatsion kompaniya rivojlanishining dastlabki bosqichlarida (dastlabki bosqichi, startap, dastlabki bosqich) asosiy moliyalashtirish manbalari orasida o‘zini o‘zi moliyalashtirish, grantlar, universitetlar va texnoparklarning mablag‘lari, shuningdek urug‘ fondlari va biznes farishtalarining mablag‘larini ajratib ko‘rsatish mumkin.
Fuqarolarning shaxsiy jamg‘armalari bu kichik innovatsion firmalarning venchur kapitalini jalb qilmasdan yoki bankdan kredit olmasdan moliyaviy resurslarni sotib olish va ulardan foydalanish orqali moliyalashtirish usulidir. Bunday holatda ichki daromadlarni olish va saqlashga, kelajakdagi xaridorlardan olinadigan avans to‘lovlariga juda bog‘liq bo‘lib qoladi. Tadbirkorlar uchun juda ko‘p afzalliklarga ega bo‘lgan ushbu usul kompaniyani tijorat faoliyatiga o‘tkazish va uni keyinchalik tashqi investorlar tomonidan moliyalashtirishga juda mos

110.Innovatsion loyihalarni moliyalashtirish tizimi, davlat grantlari, fundamental, amaliy va innovatsion loyihalar.

Innovatsion loyihalarni moliyalashtirish tizimi. Innovatsion kompaniyalar ustav kapitalini shakllantirishning xususiyatlari. Innovatsiyalarning turli hayot bosqichlarida moliyalashtirishning tartibi. Davlat innovatsion dasturlarini moliyalashtirish va uning asosiy bosqichlari. Davlat tomonidan moliyalashtiriladigan innovatsion loyihalar. Moliyalashtirish manbalari. Davlat grantlari. Vunchur fondlarning tashkil etilishi va faoliyatini boshqarish. Moliyalashtirish darajasini aniqlash usullari. Korxonaning o‘z mablag‘lari hisobidan innovatsion loyihalarni moliyalashtirish. Joriy xarajatlar. Kapital xarajatlar. Ilmiy-tadqiqot ishlarini moliyalashtirish manbalari. Loyihalar va ularning turlari. Fundamental, amaliy va innovatsion loyihalar. Innovatsion loyihalarni moliyalashtirishda xalqaro tashkilotlarning roli. Innovatsion loyihalarni moliyalashtirishning xorij tajribasi.

111.