Ta’lim o‘qituvchining innovatsion tayyorgarligi bilan b ogiiq , kow p darajali ta’lim agar OTM da shaxsga yo'naltirilgandagina o4z samara- sini beradi. Afsuski, hozircha o'quv dasturlari faqatgina bilim, malaka 85
va ko’nikm alarn in g hajmini ko'rsatib, o'ziga xos tingiovchilarning
individual xususivatlaridan q a t’i nazar o'zlashtirilishi majburiy b o i
gan o'ziga xos axborot tizim idan iborat b o i m o q d a . Ularning ko'pchi-
ligida innovatsion faoliyatning asosini tashkil qiluvchi shaxsiy sifat-
larini rivojlantirishga kam e ’tibor qaratilgan. Shuning uchun ham
m ahoratni egallash uzoq yillarga (oliygohni bitirgandan so’ng) cho'zi-
ladi va ko'p gina hollarda katta qiyinchiliklar, ko'p m ehnat evaziga
erishiladi. B u n d an xulosa shuki. talabalarning qobiliyatlarini differen-
siatsiyalashga xizm at qiladigan, shaxsiy xususiyatlarini y u z a g a chiqa-
radigan o'rganuvchi m uhit qanchalik erta yaratilsa, yangiliklarni
kiritish jarayoni shunchalik tezlashadi va osonlashadi.
Shaxsga
yoTialtirilgan t a i i m n i n g tashkil etilishi o'quv dasturlarini ishlab
chiqish imkoniyatini beradi. Oliy t a i i m muassasasi t a i i m i n i n g turli
bosqichlarida tayanch tayyorgarligiga nisbatan talablarning qo4yilishi
turlicha tavsiflanadi. Shaxs rivojlanishiga ta ’sir etishiga ko'ra o'quv
d a sturining baholanishiga m unosabat bildiradi. Psixologik-pedagogik
fanlarda b o i a j a k o ’qituvchi-innovatorning shaxsiy sifatlari: tashab-
buskorlik. mustaqillik, reflektivlik, natijaning yaxshilanishi, o'z im ko-
nivatlarini adekvat baholash. tanqidiy tahlil shakllanadi. Psixologik
tadqiqotlar shuni ko’rsatadiku O T M bitiruvchilari faqatgina bilim,
k o ’nik m a va m alakalari bilangina farq qilmaydilar. Bir xil t a i i m
m uassasalarini tugatgan bitiruvchilar turli kasbiy tayyorgaiiikka ega
b o iib , bu holat ularning kasbiy o'sish darajalarini ham belgilavdi.
Yaxshi o'z lashtirilm agan bilim larni o’z ustida ishlab t o id ir is h m um k in ,
lekin kasbiy ijodkorlikni tarbiyalash ancha qivin kechishini qayd
etish lozim. B uning uchun t a i i m i y dasturlar talab etiladi. A gar bilim
vetarli b o im a s a , uni o’qib-o’rganish m u m kin, biror kasbiy ijodkorlik
haqida bunday ish qilish qiyin kechadi. Inson xulqida bunday sifatlarni
shakllantirish uchun m axsus dasturlar asosida ularni m odellashtirish
va qabul qilishni amalga oshirish m um kin. Bizningcha, bu jaravonda
unchalik qiyin b o i m a g a n psixotreninglar, innovatsion o'yinlar, reflek-
siv amaliyotlar o4qitishning asosiy vositalari b o iis h i darkor. Ilmiy
bilim larni o ’zlashtirish m obaynida yuqorida keltirilgan metodologik
yondashuvlar xilma-xildir. Bunday holatlarning b o iis h i saralash,
t a ’m inlash asosida am alga oshadi. Tabiyat. jam iyat qonuniyatlarini
o'rganish metodologik yondashuvning xilma-xilligini aniqlaydi.
86
Г
]
С П Aytish lozimki, ilmiy m etodologiyada hech bir yondashuv rad
etilmaydi va hech biri asosiy o ’ringa chiqmavdi. U la rn in g har biri
yo rd a m id a u m u m iy tarzda obyektiv borliq qonuniyatlarini o 'rganish
m u m kin.