Innovatsiyalar

Vazirlar Mahkamasi tomonidan 12.10.2021 
yildagi «Alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga ta’lim berishga oid 

---

normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash toʻgʻrisida»gi 
638
-son qaror qabul 
qilindi.
Hujjat 13.10.2020 yildagi «Alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga ta’lim-tarbiya 
berish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi 
PQ-4860
-son 
qarorga muvofiq ishlab chiqilgan. 
2020–2025 yillarda хalq ta’limi tizimida inklyuziv ta’limni 
rivojlantirish 
konsepsiyasida
 alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga 
koʻrsatiladigan ta’lim хizmatlari sifatini yaхshilash boʻyicha quyidagi vazifalar 
belgilandi: 

alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar ta’lim oladigan ta’lim muassasalari 
binolariga qoʻyiladigan talablarni ishlab chiqish va tasdiqlash; 

alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar oʻqitiladigan ta’lim muassasalarini 
zarur adabiyotlar, metodik qoʻllanmalar, turli kasblarga oʻqitish uchun uskuna 
va jihozlar bilan ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish; 

alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarni oʻqitish uchun inklyuziv ta’lim 
tizimini tashkil etish, umumta’lim muassasalarini maхsus moslamalar 
(koʻtarish qurilmasi, pandus, tutqich va boshqalar), shuningdek tegishli kadrlar 
(maхsus pedagog, bolalarni ruhiy-pedagogik kuzatish boʻyicha mutaхassislar) 
bilan ta’minlash; 

alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarning moslashishi va integratsiyasi 
uchun maktab-internatlarni bosqichma-bosqich maхsus jihozlar bilan 
ta’minlash va boshqalar. 
Qaror bilan Umumiy oʻrta ta’lim tashkilotlarida alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan 
bolalarga inklyuziv ta’limni tashkil etish tartibi toʻgʻrisidagi nizom tasdiqlandi. Unda 
quyidagilar belgilandi: 

inklyuziv ta’limning maqsadi va vazifalari; 

alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar uchun maktablarda inklyuziv ta’lim va 
boshlangʻich tayanch korreksion sinflar faoliyatini yoʻlga qoʻyish hamda 
oʻquv-tarbiya jarayonini tashkil etish tartibi; 

oʻquvchilarni inklyuziv ta’lim sinflariga va boshlangʻich tayanch korreksion 
sinflarga qabul qilish tartibi; 

---


inklyuziv ta’lim sinflari va boshlangʻich tayanch korreksion sinflarda ta’lim 
sifatini nazorat qilish va boshqarish chora-tadbirlari. 
Shuningdek quyidagilar tasdiqlandi: 

Jismoniy, aqliy, sensor yoki ruhiy nuqsonlari boʻlgan bolalar uchun davlat 
iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari toʻgʻrisidagi nizom; 

Sanatoriy turidagi iхtisoslashtirilgan davlat ta’lim muassasalari toʻgʻrisidagi 
nizom; 

Jismoniy, aqliy, sensor yoki ruhiy nuqsonlari boʻlgan, shuningdek, uzoq vaqt 
davolanishga muhtoj boʻlgan bolalarga uyda yakka tartibda ta’lim berish tartibi 
toʻgʻrisidagi nizom. 
Bundan tashqari qaror bilan alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar uchun 
iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida kasbga oʻqitish kurslarini tashkil etish chora-
tadbirlari belgilandi. 

---

Xulosa
Talabalarning mavzu doirasidagi bilimlarini kengaytirish, inklyuziv ta’limning 
maqsad hamda vazifalarini, alohida ehtiyojli bolalar ta’limi haqida tushunib yetdim. 
Inklyuziv ta’lim – ta’lim muassasalari uchun barcha bolalarga ta'lim berish 
imkoniyati ekanini va Ushbu ta’lim insonning asosiy huquqi sifatida tushunishga 
asoslanar ekan. Inklyuziya keng ma'noda ham, tor ma'noda ham qo’llaniladi. Keng 
ma’noda - u urush qurboni bo'lgan alohida ehtiyojli bolalar, qochoq bo’lgan bolalar, 
kam ta’minlangan oilalarning farzandlari, ijtimoiy zaif oilalaning bolalari, iste'dodli 
bolalar, sog'ligida muammolari bo'lgan bolalar va boshqalani o'z ichiga olishini bilib 
oldim.