Inspeksiyasi, Qoraqalpog‘iston
-modda. Xodimning sog‘lig‘iga shikast yetkazilganligi
Yüklə 76,52 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
194-modda. Xodimning sog‘lig‘iga shikast yetkazilganligi
yoki uning vafoti munosabati bilan bir y o ‘la beriladigan nafaqaning miqdori Xodimning sog lig iga shikast yetkazilganligi yoki uning vafoti munosabati bilan ish beruvchi tomonidan bir yo ‘la beriladigan nafaqaning miqdori jamoa shartnomasida, agar bunday shartnoma 81 tuzilmagan bo 'Isa, —ish beruvchi bilan kasaba uyushmasi qo mitasi yoki xodimlarning boshqa vakiliik organi о ‘rtasidagi kelishuvga binoan belgilanadi. Bunda xodimning soglig 'iga shikast yetkazilganligi munosabati bilan bir yo 'la beriladigan nafaqaning miqdori jabrlanuvchining-yillik ish haqidan, xodimning vafoti munosabati bilan bir yo ‘la beriladigan nafaqaning miqdori esa, marhumning olti-yillik о ‘rtacha ish haqidan kam bo ‘lishi mumkin emas. Ish beruvchi ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar sabablarini tahlil qilishi, ularni mehnat jamoasida muhokama qilinishini ta’minlashi va ishlab chiqarishda jarohatlanishmng oldini olishga oid chora-tadbirlami ishlab chiqishi va joriy etilishiga mas’ul va javobgar dir. Barcha sodir bo‘lishi mumkin bo1 Igan baxtsiz hodisalarni, yuzaga kelish joyi, vaqti va sababariga ko‘ra quyidagicha guruhlash mumkin: • Ishlab chiqarish jarayonida, ish joyida ish vaqtida jarohatlanish; • Ish vaqtida, ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan jarohatlanish; • Ishlab chiqansh va ish vaqti bilan bog‘liq bo‘lmagan jarohatlanish. Birinchi turdagi jarohatlanishga ishchining m a’muriyat tomonidan buyurilgan ishni bajarishi davomida, ish joyida, sexda, korxona maydonida, yuk ortish va tushirish yoki yuklarni boshqa joyga ko‘chinsh vaqtida olgan jarohatlar tun kiradi. Ikkinchi turdagi jarohatlanishga, ishchining korxona transport vositalarida, ishga borib kelishi vaqtida, xizmat safari vaqtida, korxona ma’munyati topshing‘i bilan boshqa joylardagi ishlarni bajarganda olgan jarohat kiradi. Uchinchi turdagi jarohatlanishga maishiy holatlarda, spirtli ichimlik ta’sirida bo‘lgan paytda, davlat mulkini o‘g‘irlash vaqtida, uy sharoitida vujudga kelgan jarohatlanishlar kiradi. Birinchi ikki turdagi baxtsiz hodisa - jarohatlanishga m a’muriyat javobgar hisoblanadi va jarohatlanish vaqtida yo‘qotilgan ish kunlari uchun haq to‘lanadi. Agar jarohatlanish ishchining mehnatni muhofaza qilish qoida va meyorlariga amal 82 qilmasligi natijasida kelib chiqqan bo'lsa, unda sodir bo‘lgan baxtsiz hodisa uchun ishchi va m a’muriyat xodimi birga javobgar hisoblanadi. Baxtsiz hodisa uchun moddiy to‘lov miqdon m a’mu- riyat xodimi va ishchining aybdorlik darajasiga qarab belgilanadi. Kasbiy zaharlanish bir smena davomida yuz bersa, uni o‘tkir zaxarlanish va agar uzoq muddat davomida odam tanasida zaharli moddalar yig‘ilishi natijasida salomatligini yamonlashuviga olib kelsa, surunkali zaharlanish deyiladi va u kelajakda kasbiy kasallikni kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Baxtsiz hodisalar bo‘yicha tekshirish, hisobga olish ishlarini ish beruvchining buyrug‘iga ko‘ra ish beruvchi va kasaba uyushmasi qo‘mitasi vakillari yoki xodimlaming boshqa vakillik organi tarkibida tuzilgan komissiya olib boradi. Ishlab chiqarishdagi mehnat xavfsizligiga bevosita javob beruvchi rahbar baxtsiz hodisani tekshirishda ishtirok etmaydi. Komissiya: uch kun ichida baxtsiz hodisani tekshirib chiqishi, guvohlar va mehnat muhofazasi qoidalari, mehnat xavfsizligi andozalarini buzishga y o ‘l qo‘ygan shaxslarni aniqlab so‘roq qilishi, imkoni bo‘lsa, jabrlanuvchidan tushuntirish xati olishi; baxtsiz hodisa sabablarini yo‘qotish chora-tadbirlari ko‘rsatilgan H-l shaklidagi dalolatnomani tuzish va lmzo chekib, ulami tasdiqlash uchun ish beruvchiga benshi kerak. Ish beruvchi ishlab chiqarishda baxtsiz hodisani keltirib chiqargan sabablami bartaraf etish choralarini ko‘radi va tekshirish tugab bo‘lgandan keyin, tasdiqlangan H -l shaklidagi dalolamomani uch sutka davomida jabrlanuvchiga yoki uning manfaatlarini himoya qiluvchi shaxsga, tekshirish matenallan bilan birga korxona mehnatni muhofaza qilish xizmati rahban (muhandisi, mutaxas- sisi)ga, davlat mehnat texnika nazoratchisi va yuqori turuvchi boshqaruv organiga yuboradi. H -l shaklidagi dalolatnoma bilan rasmiylashtirilgan baxtsiz hodisalar korxona tomonidan hisobga olinadi va dafitarda qayd qilinadi. Baxtsiz hodisalarni sodir bo‘lish holatim oldrni olish maqsadida, ulami kelib chiqish sabablari bir necha usullar yordamida tahlil qilinadi va aniqlanadi. Jumladan: 83 -statistik usuL Bu usul ishlab chiqarish korxonalarida statistik hisobga olingan baxtsiz hodisalar matenallarini chuqur o ‘rganishga asoslangan. Statistik usulda tahlil, baxtsiz hodisalarni kamaytirish borasida chora-tadbirlar ko‘rish uchun amaliy m a’lumot beradi va ishlab chiqarishdajarohatlanishni ta’riflovchi takrorlanish (chastota) koeffitsiyenti, jarohatning og‘irlik koeffitsiyenti o ‘rtacha ko‘rsat- kichim olish lmkomyatini beradi. Takrorlanish (chastota) koeffitsiyenti (Kt) 1000 ishchi hisobiga m a’lum vaqt davomida ishlab chiqarish korxonalariga to ‘g ‘ri keladigan baxtsiz hodisalaming o ‘rtacha miqdorini ko‘rsatadi. Uni quyidagi tenglama orqali aniqlash mumkin: K, = Bhxl 000/ Is Bunda: Bh - tekshiruv vaqtidagi baxtsiz hodisalar soni; Is - baxtsiz hodisalar sodir bo‘lgan vaqtlardagi ishchilarning o ‘rtacha soni. Baxtsiz hodisaning og‘ irlilik koeffitsiyenti (Ко) ni, har bir jarohatlanish tufayli o ‘rtacha yo‘qotilgan ish kunlari miqdorini aniqlash uchun quyidagi tenglamadan foydalanamiz: K 0 = K J B h Bunda: K s — baxtsiz hodisaga uchraganlar tomonidan yo‘qotilgan ish kunlari soni; Bh — shu davr ichida sodir bo'lgan baxtsiz hodisalar soni. Yuz bergan baxtsiz hodisalarni tahlil qilish va sabablarini o ‘rganish maqsadida, baxtsiz hodisalarni turlan bo‘yicha guruhlash usulidan foydalangan holda takrorlanishini (chastota) aniqlash mumkin. Yüklə 76,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
|