Intellektual boshqaruv va kompyuter tizimlari

NAZARIY QISM:
1.1 Tarmoq boshqarmasi (tarmoqni boshqarish) Tarmoq ma'muri tarmoqni yagona taqdim etish zarurati va boshqaruvi bilan amalga oshirilganda, qoida tariqasida, bu murakkab arxitektura bilan bog'liq. Shu bilan birga, individual qurilmalarning ishlashini boshqarishning ayrim tarmoqlaridagi ishlov berishni boshqarish, uning mantiqiy konfiguratsiyasini va aniq operatsion parametrlarini boshqarish va ushbu barcha operatsiyalarning barchasi bitta boshqaruv konsol bilan ishlashi uchun mos keladi.
Ushbu sohada hal qilingan muammolar ikki guruhga bo'linadi:

• 
  1. Tarmoq uskunalari faoliyatini nazorat qilish,
  
• 
  2. Umuman tarmoq faoliyatini boshqarish.
  

Birinchi guruhda biz individual tarmoq qurilmalari (uyalar, kalitlar, markalar va hokazolar) monitoringi, ularning konfiguratsiyasini o'rnatish va o'zgartirganligi haqida xabar beramiz. Ushbu an'anaviy vazifalarni reaktiv ma'muriyat deb ataladi (reaktiv boshqaruv).Ikkinchi guruh tarmoq trafikini monitoring qilish uchun mas'uldir, uni ustuvorlashtirish va faollashtirish sxemalarini (faol yoki profilaktika, ma'muriyat, faol boshqaruvni amalga oshirish uchun tadbirlarni tahlil qilish.Proaktiv ma'muriyatni amalga oshirish uchun, u axborot tizimining xatti-harakatlarining restrospektiv tahlilining kuchli vositalaridan to'ldirilishi kerak. Ushbu jarayonning asosiy roli tizimning turli xil mumkin bo'lgan davlatlarining sinflarga ajratish va uni bir sinfdan ikkinchisiga ko'chirish mumkin.Bu shuningdek, uning konfiguratsiyasini o'zgartirish, foydalanuvchilar IP manzillarini boshqarish, foydalanuvchilar IP manzillarini boshqarish, foydalanuvchilar IP manzillarini boshqarish, foydalanuvchilar IP manzillarini boshqarish, axborot xavfsizligini va bir qator vazifalarni boshqarish uchun bitta tarmog'ini bitta tarzda topshirishning shakllanishi ham mavjud.Tarqatilgan hisoblash muhitining ma'muriy jarayonlarining murakkabligi taqsimlangan hisoblash modellarining paydo bo'lishining rag'batlaridan biri edi.Shunga o'xshash muammolarning oldini olish uchun yana bir bor axborot tizimining arxitekturasi haqida o'ylash kerak va agar bunday keyingi kelajakda bunday prognozlar kutilgan bo'lsa, uni o'zgartirish kerak. Server DBMs-dan foydalanish bu holda eng munosib echimdir.Tarmoq boshqarmaining asosiy maqsadi - bu foydalanuvchilarning ehtiyojlariga javob beradigan IP ishlash parametrlariga erishish.
Foydalanuvchilar ICning ishini tarmoq orqali ishlov berish, protokollar, serverning javob vaqti, bajarilgan boshqaruv stsenariylari va bajarilgan stsenariylarning talablari va dasturlarning xatti-harakatlari uchun ish stoli kompyuterlarida ishga tushirildi.Tarmoq dunyosining umumiy tendentsiyasi - bu individual resurslarni yoki ularning guruhlarini monitoring qilishdan, shuningdek, Axborot texnologiyalarining oxirgi ko'rsatkichlarini qondirishni maksimal darajada oshirish uchun Accents-ning individual ma'lumotlarini bajarishdan iborat. Dinamik ma'muriyat tushunchasi.Bunday yondashuv, birinchi navbatda, foydalanuvchi xatti-harakatlarini tahlil qilish vositalarining mavjudligini anglatadi, ularda ular har kungi ishda kelib chiqadigan imtiyozlar va muammolarni aniqlash kerak. Ushbu bosqichda olingan natijalar Bosh ma'muriyat ob'ektlari, dasturlari, dasturlari va tarmoqlari o'rtasidagi faol hamkorlikni boshqarishning boshlang'ich nuqtali bo'lib xizmat qilishi kerak."Faol" atamasi foydalanuvchi tomonidan qabul qilingan xizmat ko'rsatish darajasi kutilgan xizmatga mos kelmasa, foydalanuvchi ilovalari va operatsion aralashuvni doimiy kuzatishni anglatadi. Qayta rivojlanayotgan muammolarga etarli darajada javob berish uchun qarorlarni qabul qilish uchun tahliliy echimlardan foydalanish taklif etiladi.Ushbu omillar tarmoq va tizim ma'muriyati xizmat ko'rsatadigan platformalar yoki tarmoqlardan mustaqil bo'lgan xizmatni talab va sifat bilan boshqarilishi mumkinligiga ishonishga imkon beradi.Alohida muammo "o'zaro kesishma" boshqarish vositalarini yaratish bilan bog'liq, bu hamkorlik tashkilotlarida o'rnatilgan boshqaruv tizimlarini birlashtirishga imkon beradi. Ushbu vazifaning dolzarbligi ekstranet tarmoqlarini yanada taqsimlash darajasi oshadi.Korporativ axborot tizimlarida intranet texnologiyalarining joriy etilishi ma'muriyatsiz kerak emas. Shunday qilib, uydan korporativ tarmoqdagi xodimlarning keng tarqalgan ishi, qo'shimcha foydalanish va axborot xavfsizligi bo'yicha yangi vositalarni yaratishni talab qiladi.Mustaqil qiymati nafaqat intranet va ekranet tarmoqlariga nisbatan, balki e-tijorat tarqalishi sababli ko'proq veb-resurslarni boshqarish vositalarini anglatadi.Ma'muriyat tushunchalarining evolyutsiyasi nafaqat tizimlarning arxitekturalariga ta'sir ko'rsatdi. Tarqatilgan ommaviy axborot vositalarida yuzaga keladigan yangi muammolar bir muncha vaqt tarmoqni boshqarish boshqaruv boshqarmasi ma'murlari uchun asosiy tashvish sifatida ko'rib chiqila boshlandi.Vaziyat taqsimlangan dasturlar va ma'lumotlar bazalari tarmoqda ishlaydigan ma'lumotlar soni bir oz chegarasidan oshib ketdi. Shu bilan birga, tizim ma'muriyatining roli oshdi va tizim va tarmoq ma'muriyatini integratsiyalash jarayoni muqarrar edi. Shuni ta'kidlash kerakki, murakkab xeterogen tarmog'i rahbariyati yanada murakkab vazifa, masalan, tarmoq printerlarining ishlashini nazorat qilish.Tarmoqni boshqarish boshqaruv tizimi, inms - bu boshqarish, diagnostika va tarmoqni boshqarish bilan bog'liq bo'lgan kombinat funktsiyalarini ta'minlaydigan boshqaruv tizimidir.Bunday holda, ba'zida tarmoq ma'muriyati tizimli ma'muriyatning ko'plab tarkibiy qismlaridan biri sifatida ko'rib chiqila boshlandi va tarmoq kompyuterlar, periferik asboblar, ma'lumotlar bazalari, dasturlar va boshqalar bilan birgalikda boshqariladigan resurslardan biriga o'xshaydi.Taqsimlangan hisoblash muhitini boshqarish jarayonining 1996 yil kuzida Oracle va Sun Microsystemslar tarmoq kompyuterlarini yaratishni taklif qilishiga olib keldi va olti oydan keyin Intel va Microsoft - tarmoq shaxsiy kompyuterlar kontseptsiyasini (sof Kompyuter). Ushbu ikki arxitektura o'rtasidagi jiddiy farqlarga qaramay, markazlashtirilgan hisoblash modeliga va barcha boshqaruv jarayonlarining tegishli tashkilotiga qisman qaytarilishi qayd etildi.Shunday qilib, ommaviy axborot vositalari va ma'muriyat tizimlarining evolyutsiyasi bevosita axborot texnologiyalarini rivojlantirish bilan bevosita bog'liqdir.Ma'muriy mexanizmlarni rivojlantirish bo'yicha loyihalar odatda strategik boshqaruv vazifalari, axborot resurslarini, shuningdek, dasturiy ta'minot va apparat asboblari, tizimlar va komplekslar, tizimlar va komplekslarni o'z ichiga oladi, tizimni o'rnatishni yaxshilaydi va doimiy boshqaruvni yaxshilash, tizimni belgilash va rivojlantirish.Zamonaviy texnologiyalar hali ham turmaydi, shuning uchun har yili turli xil innovatsiyalar bilan shug'ullanadi. Tarmoq texnologiyalarining ixtirosiga, barcha kompyuterlar bir-birlaridan mustaqil ravishda ishladilar va bir-birlari bilan o'zaro ta'sir qilolmadilar. Biroq, shaxsiy kompyuterlar soni oshgani sayin, ularning birgalikdagi ishlariga ehtiyoj bor. Bu bir necha kishining bir hujjati bilan bir necha bor ish olib borishi mumkinligi haqida xavotirda. Mahalliy va global tarmoqlar tufayli juda ko'p kompyuterlar uchun bitta ish muhitini yaratish mumkin. Ammo ish jarayonlarini boshqarish va turli vazifalarni amalga oshirish zarurati ham bor edi. Ushbu funktsiyalarning bajarilishi uchun kompyuter tarmoqlari ma'muriyati javobgardir. Keling, u nimani anglatishini va qanday xususiyatlarga ega ekanligini aniqlashga harakat qilaylik.
1.2 Axborotni bir kompyuterdan ikkinchi kompyuterga uzatish muammosi hisoblash texnikasi paydo bо'lgandan beri mavjuddir. Axborotlarni bunday uzatish alohida foydalanilayotgan kompyuterlarni birgalikda ishlashini tashkil qilish, bitta masalani bir necha kompyuter yordamida hal qilish imkoniyatlarini beradi. Bundan tashqari har bir kompyuterni ma‘lum bir vazifani bajarishga ixtisoslashtirish va kompyuterlarning resurslaridan birgalikda foydalanish, hamda kо'pgina boshqa muammolarni ham hal qilish mumkin bо'ladi.Oxirgi vaqtda axborotlarni almashish usullari va vositalarini kо'p turlari taklif qilinmoqda: eng oddiyi fayllarni disklar yordamida kompyuterdan kompyuterga о'tkazishdan tortib, to butun dunyo kompyuterlarini birlashtira olish imkoniyatini beradigan Internet tarmog'igacha.Kо'pincha ―mahalliy tarmoqlar‖ (lokalniye seti, LAN, Local Area Network) atamasini aynan, katta bо'lmagan, mahalliy о'lchamli, yaqin joylashgan kompyuterlar ulangan tarmoq, ya‘ni, mahalliy tarmoq deb tushiniladi. Lekin ba‘zi mahalliy tarmoqlarning texnik kо'rsatgichlariga nazar solsak, bunday atama aniq emasligiga ishonch hosil qilish mumkin. Misol uchun, ba‘zi bir lokal tarmoqlar bir necha kilometr yoki bir necha о'n kilometr masofadan oson aloqani ta‘minlay olish imkonini beradi. Bu hol esa, bir xonaning, bir binoning yoki bir-biriga yaqin joylashgan binolarninggina emas, balki bir shaxar doirasidagi о'lchamdir. Boshqa bir tomondan olib qaraganimizda global tarmoq orqali (WAN, Wide Area Network yoki GAN, Global Area Network) bir xonada joylashgan ikki yonma-yon stoldagi kompyuterlar ham axborot almashinuvini amalga oshirishi mumkin, lekin negadir bunday tashkil qilingan tarmoqni hech kim mahalliy tarmoq deb atamaydi. Ikkita yaqin joylashgan kompyuterlarni interfeys orqali (RS232, Centronics) kabel yordamida bog'lash mumkin, yoki hatto kabelsiz infraqizil kanal yordamida ham kompyuterlarni bog'lash mumkin. Lekin bunday bog'lanish ham mahalliy tarmoq deb atalmaydi. Balki, mahalliy tarmoq ta‘rifi xuddi kichik tarmoq kabi bо'lib, kо'p bо'lmagan kompyuterlarni bog'lashdir. Haqiqatdan, mahalliy tarmoq kо'p hollarda ikkitadan to bir necha о'nlab kompyuterlarni о'z tarkibiga oladi. Lekin, ba‘zi bir mahalliy tarmoqlarning cheklangan imkoniyatlari ancha yuqori bо'lib, abonentlarning soni mingtagacha yetishi mumkin. Bunday tarmoqni kichik tarmoq deb atash balki notо'g'ridir.Ba‘zi mualliflar mahalliy tarmoqni «kо'p kompyuterlarni uzviy bog'lovchi tizim» deb taʻriflashadi. Bu holda axborot kompyuterlardan kompyuterlarga vositachisiz va bir turdagi uzatish muhiti orqali amalga oshiriladi deb faraz qilinadi. Biroq hozirgi zamon mahalliy tarmoqlarida bir turdagi uzatish muhitihaqida gap yuritib bо'lmaydi. Misol uchun, bir tarmoq doirasida har turdagi elektr kabellari va shuningdek shisha tolali kabellar ham ishlatilishi mumkin. Axborot uzatishni «vositachisiz» ta‘rifi ham juda aniq emas, chunki hozirgi zamon mahalliy tarmoqlarida turli konsentrator, kommutator, yо'naltirgichlar marshrutizatori) va kо'priklardan (mosti) foydalaniladi. Axborotlarni uzatish jarayonida uzatilayotgan axborotlarga murakkab ishlov beruvchi bu vositalarni vositachi deb qabul qilinadimi yoki yо'qmi?, unchalik tushunarli emas. Balki, foydalanuvchilar aloqa mavjudligini his qilmaydigan tarmoqni mahalliy tarmoq deb qabul qilinishi aniq bо'lar. Mahalliy tarmoqqa ulangan kompyuterlar bir virtual kompyuter kabidir, ularning resurslari hamma foydalanuvchilar uchun bemalol bо'lishi kerak bо'lib, alohida olingan kompyuterresurslaridan foydalanishdan kam qulay bо'lmasligi lozim. Bu holda qulaylik deb birinchi navbatda aniq yuqori tezlikda resurslarga ega bо'lish, ilovalar orasidagi axborot almashinuvini foydalanuvchi sezmagan holda amalga oshirilishidir.Bunday ta‘rifda sekin ishlovchi global tarmoq ham, keskin amalga oshiriladigan ketma-ket yoki parallel portlar ham mahalliy tarmoq tushunchasiga tо'g'ri kelmaydi. Bunday ta‘rifdan kelib chiqadiki, keng tarqalgan kompyuterlarning tezligi oshishi bilan, mahalliy tarmoq orqali uzatiladigan axborot tezligi hamalbatta oshishi kerak. Agar yaqin о'tmishda axborot almashinish tezligi 1 – 10 Mbit/s yetarli deb hisoblangan bо'lsa, hozirda esa о'rtacha tezlikdagi tarmoq 100 Mbit/s tezlikda axborot uzata oluvchi tarmoq hisoblanadi. 1000 Mbit/s va undan ham ortiq tezlikda axborot uzata oluvchi vositalar ustida ham aktiv ish olibborilmoqda. Kam tezlikda aloqa о'rnatish esa tarmoq shaklida ulangan virtual kompyuterning ishlash tezligini pasaytiradi.Shunday qilib, mahalliy tarmoqlarni boshqa har qanday tarmoqdan asosiy farqi – yuqori tezlikda axborot almashinuvidir. Lekin bu birgina farq bо'lib qolmay, boshqa omillar ham muhim ahamiyatga ega.
Masalan, axborotlarni uzatishda xatolikni keskin kamaytirish lozim. Juda tez, lekin xato axborot uzatish bema‘nilikdir, chunki uni yana qaytadan uzatish kerak bо'ladi va shuning uchun mahalliy tarmoqlarda albatta maxsus yuqori sifatlialoqa vositalaridan foydalaniladi.Yana tarmoqning asosiy texnik kо'rsatgichlaridan biri katta yuklamada ishlash imkoniyatidir, ya‘ni axborot almashish tezligi (yana boshqacha qilib aytganda, katta trafik bilan). Tarmoqda qо'llanilayotgan axborot almashinuvini boshqaruvchi mexanizm unumli bо'lmasa, u holda kompyuterlar axborot uzatishuchun kо'p vaqt navbat kutib qolishi mumkin. Navbat kelganidan sо'ng katta tezlikda va bexato axborot uzatilsa ham, tarmoqdan foydalanuvchiga baribir tarmoq resurslaridan foydalanish uchun maʻlum vaqt kutishga tо'g'ri keladi.Har qanday axborot uzatishni boshqarish mexanizmi kafolatlangan ravishda ishlashi uchun, oldindan tarmoqqa ulanishi mumkin bо'lgan kompyuterlar, axborotlar soni ma‘lum bо'lishi kerak. Rejalashtirilganidan kо'p kompyuterlarni tarmoqqa ulanishi, yuklamaning oshishiga olib kelishi natijasida har qanday
mexanizm ham axborotlarni uzatishga ulgira olmay qolishi tabiiydir. Nihoyatda, tarmoq deb bu sо'zning tub ma‘nosi kabi, shunday axborot uzatish tizimini tushunish kerakki, u mahalliy bir-necha о'nlab kompyuterlarni birlashtirgan bо'lishi lozim.Shunday qilib, mahalliy hisoblash tarmoqlarning (MHT) farq qiluvchi belgilarini shakllantirish mumkin bо'ladi:· axborotni katta tezlikda uzatish va yuqori tezlikda о'tkazish imkoniyati mavjud bо'lishi;· uzatish davrida xatolikning darajasi kamligi (yuqori sifatli aloqa kanallar). Axborotlarni uzatishda mumkin bо'lgan xatolik ehtimoli 10-7 – 10-8 darajada bо'lishi;
· axborot uzatishning unumli va tez amalga oshiruvchi mexanizmi bо'lishi;
· tarmoqqa ulangan kompyuterlar soni chegaralangan va aniq bо'lishi kerak.
Berilgan tarifdan kelib chiqadiki; global tarmoq mahalliy tarmoqdan quyidagilar bilan farq qiladi: cheklanmagan abonentga mо'ljallangan va sifatli bо'lmagan kanallardan ham foydalaniladi; axborot uzatish tezligi nisbatan kam,axborot almashish mexanizmi ham nisbatan tezlik bо'yicha kafolatlanmagandir. Global tarmoqlarda eng muhimi aloqa sifati emas, balki aloqaning mavjudligidir. Kо'pincha kompyuter tarmoqlarining yana bir turi - shaxar tarmog'i (MAN, Metropolitan Area Network) mavjudligini qayd qilishadi, odatda ular globaltarmoqlarga yaqin bо'lib, ba‘zida mahalliy tarmoqlarning ba‘zi xususiyatlariga ham ega bо'ladilar. Masalan, yuqori sifatli aloqa kanallari va nisbatan yuqori tezlikdagi axborot almashinuvi bilan о'xshashdir. Bu xususiyat shaxar tarmog'i ham mahalliy tarmoq (MXT afzalliklari bilan) bо'lishi mumkin ekanligini kо'rsatadi.Haqiqatdan, hozirda mahalliy tarmoq bilan global tarmoqning aniq chegarasini о'tkazish mumkin bо'lmay qoldi. Kо'pchilik mahalliy tarmoqlarda global tarmoqqa chiqish imkoniyati bor, lekin axborotni uzatish, axborot almashinuvini tashkil qilish prinsipi, odatda global tarmoqda qabul qilingandan ancha farq qiladi. Mahalliy tarmoqdan foydalanuvchilar uchun global tarmoqqa ulanish imkoniyati faqatgina bir resursgina bо'lib qoladi xolos.Mahalliy hisoblash (MHT) tarmoqdan har turdagi raqamli axborot uzatilishi mumkin: axborotlar, tasvirlar, telefon sо'zlashuvlari, elektron xatlar va x. k. Tasvirlarni uzatish masalasi, ayniqsa tо'laqon dinamik tasvirlarni uzatish tarmoqdan yuqori tezlik talab qiladi. Odatda mahalliy tarmoqda quyidagi resurslardan; disk maydonidan, printerlaridan va global tarmoqqa chiqish imkoniyatlaridan birgalikda foydalaniladi