Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot

Bilimlarni taqdim etishning freymli modellari

3. 
   Freymli modellar
   

Turli xildagi modellar imkoыiyatlarini uziga boglovchi namoyishlarni ishlab chikishga intilish, fremli namoyishlarni paydo bulishiga olib keldi.
Freym (angl. Frame — karkas yoki rom) — bu ayrim standart xolat yoki abstrakt kurinishlarni namoyish etishga asoslangan bilimlar struktur as idir.
Xar bir freym bilan kuyidagi ma’lumotlar boglangan:

7. 
   Freymdan kanday foydalanish xakida;
   
8. 
   Freym ni bajarishdan kanday natijalar kutish kerakligi
   
9. 
   Kutganingiz oklanmasa nima kilish kerak.
   

Freymlarning yukori boskichlari fiksirlangan buladi va uzi
bilan xuddi shu freym bilan tasvirlanish moxdyatini yoki xakikiy xolatlarni namoyon kiladi. Kuyi boskichlar freymni chakirganda ma’lumotlar bilan tuldiriladigan slotlar bilan namoyish kilinadi. Slotlar - ayrim atributlarning tuldirilmagan mazmunlaridir.
Shuningdek, kurinishni yoki xolatni namoyish kilishga yunaltirilgan modellar xam freym deb ataladi.
Freym strukturasini kuyidagi tasavvur kilish mumkin:
FREYM NOMI:
(J-chi slot nomi: 1-chi slot mazmuni),
(2-chi slot nomi: 2-chi slot mazmuni),
(N-chi slot nomi: N-chi slot mazmuni),
Odatda freym tizimlari kiritilgan freymni malum bir xolatga mos keltirib bulmaydigan xolpar foydalaniladigan axborot kidiruv tarmogi kUrinishida namoyon buladi, ya’ni slotlarga ushbu slot bilan boglik bulgan shartlarni koniktira oladigan lar biriktirilmasa.
Bunday xollarda tarmok boshka freymni kidirish va taklif etish uchun xizmat kiladi.
Fremlar ma’lumotlar omborida sakdanadigan freym-namunapar yoki prototiplar va kelib tushayotgan ma’lumotlar asosida xakikiy Xolatlarni kursatish uchun yaratiladigan freym-kuchirmalarga budinadi.
Freym modeli yetarlicha universal xisoblanadi, chunki u dunyo Xakidagi turli xildagi bilimlarning xammasini kuyidagilar orkali kursatib berish imkonini beradi:

3. 
   Ob’ektlar va tushunchalarni anglatib beruvchi freym-strukgu- ralar (kiritma, garov, veksel);
   
4. 
   freym-rollar (menedjer, kassir, mijoz);
   
5. 
   freym-ssenariylar (inkiroz, yigilish, aksionerlar)
   
6. 
   freym-xolatlar (avariya, kurilmaning ish rejimi) va boshkalar. Freymlar nazariyasining muxim xossa semantik tarmokpar naza-
   

riyasidan uzlashtirishi xisoblanadi. Va freymlarda xamda semantik tarmokdarda ketma-ketlik AKO-alokalarga (A-Kind-of=6y) boglik amalga oshadi. AKO slogi freymga anik tartiblashmagan ierarxiya ning yukori boskichini kursatadi, ya’ni analogli slotlarning mazmunlari ^tkaziladi.
Inson Bola Ukuvchi

121.