Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot

Timsollarni anglash va sinflash tizimlarining qo`llanilish sohalari

121. 
     Sinflashtirish usullari uchun amaliy dasturiy paketlarda ishlash
     

121. 
     Axborotlarni nutqiy chiqarish
     

Kompyuterdan ma’lumotlarni nutqiy chiqarish muammosi, uni nutqiy kiritish kabi muhim muammolardan sanaladi. Bu nutqiy interfeysning ikkinchi qismi hisoblanib, kompyuter bilan boʻladigan muloqat bu qismsiz amalga oshmaydi. Bu yerda oldindan yozib olingan ovozli faylni qoʻyish emas, balki matnli ma’lumotni ovoz chiqarib oʻqish nazarda tutiladi, ya’ni oldindan ma’lum boʻlmagan axborotni nutqiy shaklda berish tushiniladi. Bu holda matn boʻyicha nutqni sintezi yordamida kompyuterdan insonga axborotlarni uzatishning yana bir yoʻli ochiladi. Bu esa monitor yordamida axborotlarni uzatishning anologi hisoblanadi. Albatta, rasmni ovoz yordamida uzatish qiyinroqdir. Lekin ayniqsa, siz boshqa biror ish bilan band boʻlganingizda, elektron shaklda yoki ma’lumotlar bazasida izlash natijasini eshitish qulayliroqdir [11-15].Foydalanuvchi nuqtai - nazariga koʻra, nutqni sintez qilish muammosining yanada yaxshiroq yechimi, bu - nutqiy funksiyalarni operasion tizim tarkibiga qoʻshishdir. Biz PRINT buyrugʻini qanday qoʻllasak, TALK yoki SPEAK buyruqlarni xuddi shunday qoʻllaymiz. Bunday buyruqlar umumfoydalanuvchi kompyuter ilovalari menyusi va dasturlash tillarida paydo boʻladi. Kompyuter menyular haqida ovoz beradi, ekrandagi yangiliklar, fayllar, kataloglarni va h.k. larni ovozli oʻqiydi. Bunda foydalanuvchi kompyuter ovozini sozlash boʻyicha keraklicha imkoniyatga ega boʻlishi, shu bilan birga hohishiga koʻra ovozni umuman oʻchirib qoʻyishni bilishi kerak.Yuqorida aytib oʻtilgan funksiyalar hozir ham koʻz bilan koʻrish qobiliyatida muammoga ega boʻlgan kishilar uchun ortiqcha hisoblanmaydi. Qolgan boshqa kishilar uchun esa kompyuterdan foydalanishda yangi qulayliklar yaratadi, asab tizimiga hamda koʻrish qobiliyatiga ortiqcha yuklamalarni pasaytiradi. Bizning fikrimizcha, xozir eng muximi komp’yuterda nutq sintezatorlarining kerakliligi yoki kerakmasligida emas, balki ularning qachon har bir kompyuterga oʻrnatilishidadir

121.