Tabiiy til interfeys tizimi - mashina darasiga bilimlarni tabiiy til kUrinishida yetkazib berish xisoblanadi. Bu jarayon yozilgan suzlarni lugat va sintaksis koidalari asosida tekshirib aniklab beradi. Bunday interfeyslar (moslashtiruvchilar) ma’lumotlar ombo- riga murojaatini x.amda boshkaruv tizimlarda ovoz komandaparini yengillapggirib berish Tabiiy til interfeys tizimi (TTIT) foydalanuvchining suro- vini va masala javobini tabiiy tilda berish mexanizmi xisoblanadi. Javobini tushungarib beradigan tizim bilimni interpretatsiya tizimidan kelayotgan ma’lumotlarni protokollashtirib, foydala- nuvchiga mangikiy asosda xulosalar chikarib beradi. Leksik tahlil asoslari
Taxlilning asosiy funksiyalari kuyidagicha:
Leksik taxlil (suzlar taxlili).
Sintaktik taxlil (grammatik koidalar asosida suzlar taxlili).
Semantiktaxlil.
92. Leksik taxlil Leksik taxlil jumla suzlarning tovush yoki tuxtash belgilari asosida bulish. Bundan tashkari jumlada uzakni va kushimchalarni ajratib olish mumkin. Misol uchun kushimcha suz kuyidagicha bulish mumkin:
Kushimcha (suz)
kushish (uzak)
cha (kushimcha)
Suzlarni lugatdan olish mumkin lekin ularning u mumiy manosini komgaoterga tushintirish kiyin masala.
Sintaktik tahlil vazifasi
Sintaktik taxlil Inson tilini kompbter tushinishi uchun avvalam bor komyuterni suzlarni ajrata olishni urgatish kerak. Grammatika va sintaksiz koidaparini kopmyuter tushunadigan shaklga keltirish kerak.
Odatda jumla (J) otlar gurixi (OG) va fellar gurixi (FG)dan tashkil topgan buladi va ularni kuyidagi kurinishda buladi:
J->OG,FG
Ot gurixi kuyidagicha bulinishi mumkin: (atokli ot, olmosh va'
xkz).
OG->AO.
Grafik tarzla jumlaning sintaksik kurinishi “daraxt” shakpida bulishi mumkin. Misol > chun: “kari Utinchi daraxt chopmokda” jumlasi Graem, da kUrsatilgandek guzilishga ega. jumla suzlar ga bulinadi suzlar esa siniflarga bulinadi. Kari suzi - aniklovchi (A), sifat orkali ifodalangan, utinchi- suzi — ot (O), chopmokda — fe’l (F) va daraxt -ot (O).
