Intellektual tizimlar

 
VII. FIKRLAShNING TO‘G‘RI VA TESKARI ZANJIRI 
7.1. Fikrlanishning to‘gri zanjiri 

---

60 
Aniq faktlar bo‘yicha xulosa qidiriladiva ishchi xotira to‘ldiriladi. Bu ikkinchi 
qoidaning bajarilishiga olib keladi. S & O—» F, va «G‘» fakt bilimlar bazasiga 
joylashtiriladi. Bunda bazadagi koidalar kaytadan tekshiriladi.
Birinchi bo‘lib, G‘ & V —> Z qoidasi bajariladi, keyin esa Z bilimlar bazasiga 
yuklatiladi. Bu usul fikrlashning to‘gridan-to‘gri usuli xisoblanadi, yangi ma’lumot 
kidiruvi qoidani o‘ng va chap kismlarga bo‘luvchi strelka yo‘nalishi bo‘yicha 
amalga oshiriladi. 
Bu uculning bir necha nokulayliklari mavjud. koidalar mikdori bir kancha 
bo‘lsa, Z bilan bog‘liq ma’lumotni qidirish uchun Z bog‘lik bo‘lmagan bir qancha 
qoidani bajarish kerak. Bunday vaziyatda bu usuldan foydalanish ortikcha vaqt va 
sarf- harajatga olib keladi. 
Tugri zanjirli xulosa chikarish bilan umumlashtirilgan umumiy algoritmi. 
Tugri zanjirli fikr yurituvchi sistema ishlashining umumiy algoritmini 
kuyidagicha keltirish mumkin: 
1. 
Boshlangich xolatni aniklash. 
2. 
Shart uzgaruvchisini mantikiy chikarish navbatiga joylashtirish uning 
kiymatini esa uzgaruvchila ruyxatiga. 
3. 
Uzgaruvchilar ruyxatiga karab ruyxadan shunday uzgaruvchi topilsinki uning 
nomi mantikiy xulosa chikaruvchi uzgaruvchilar navbatining boshida turgan bulsin. 
Agar uzgaruvchi topilsa koida nomeri va 1 sonini shart uzgaruvchilari kursatgichiga 
yezilsin. Agar uzgaruvchi topilmasa 0 kadamga utilsin. 
4. 
Tutilgan 
koidaning 
(agar 
topilgan 
bulsa) 
initsiallashtirilmagan 
uzgaruvchilarning shartli kismiga kiymat yuklansin. Uzgaruvchilar nomi shart 
uzgaruvchilari ruyxatida joylashgan. Koidaning xamma shartlari tekshirilsin va 
ularning chin kiymatida u xola kismiga murojaat etilsin. 
5. 
Koidaning u xolda kismiga kiruvchi kismidagi uzgaruvchilar navbatining 
oxiriga joylashtirilsin. 

---

61 
6. 
Mantikiy xulosa chikaruvchi uzgaruvchilar navbatining boshida turuvchi 
uzgaruvchi uchirib tashlanilsin agarda u kandaydir koidani shartli kismida boshka 
uchramasa. 
7. 
Mantikiy xulosa chikaruvchi uzgaruvchilar navbati bushashi bilan, fikr 
yuritishlar protsessi tugatilsin. Agarda navbatda uzgaruvchilar bulsa, 3 kadamga 
kaytilsin.