International Journal of Education, Social Science & Humanities. Finland Academic Research Science Publishers

International Journal of Education, Social Science & Humanities. 
Finland Academic Research Science Publishers
ISSN: 2945-4492 (online) | (SJIF) = 7.502 Impact factor 
Volume-11| Issue-5| 2023 
Published: 
|22-05-2023|
 
336 
Publishing centre of Finland
So„nggi moliyaviy inqirozga qarshi kurashishda 2010-yilda Dodd-Frank Uoll 
Stritdagi Islohotlar va iste'molchilar huquqlarini himoya qilish to„g„risidagi qonun 
(Dodd-Frank qonuni; PL 111-203) va 2008-yildagi Uy-joy va iqtisodiy tiklanish 
to„g„risidagi qonun (HERA; PL 110-289) orqali tartibga solish tizimiga o„zgarishlar 
kiritdi. Tizimning parchalanib ketgan mohiyatini hal qilish uchun Dodd-Frank 
qonuni G„aznachilik kotibi boshchiligidagi tartibga soluvchi konsullik Moliyaviy 
barqarorlikni nazorat qilish kengashini (FSOC) tuzdi. 
2-jadval 
2-
jadvalda 
AQShda 
federal 
darajadagi 
regulyatorlaming 
guruhlarga bo„linishi keltirilgan. Ushbu guruhlanishda moliya bozori 
regulyatorlari asosiy o„rin tutadi. Depozitariy va qimmatli qog„ozlar bozori 
regulyatorlariga alohida e‟tibor qaratish lozim. 
Moliyaviy tartibga solishda rol o„ynaydigan boshqa subyektlar idoralararo 
organlar, davlat tomonidan tartibga soluvchi organlar va xalqaro tartibga soluvchi 
tashkilotlardir. Tartibga soluvchi tashkilotlar litsenziyalash, ro„yxatga olish, 
tartibga solish, nazorat qilish, ijro etish va qaror qilish vakolatlaridan foydalangan 
holda moliya bozorlari va moliyaviy institutlarni tartibga soladi. Amalda 
kompaniyaning qay tarzda va kim tomonidan boshqarilishi, u amalga oshiradigan 
faoliyat turlariga emas, balki ko„proq kompaniyaning huquqiy maqomiga 
bog„liqdir. Bu shuni anglatadiki, ikki xil kompaniya tomonidan olib borilayotgan 
o„xshash faoliyat turli xil tartibga soluvchi organlar tomonidan turlicha tartibga 
solinishi mumkin. Moliyaviy kompaniyalar bir nechta subyekt tomonidan tartibga 
solinishi mumkin. Masalan, kompaniya tartibga solinadigan faoliyat bilan 
shug„ullanganda tashkilot boshqaruvchisi va faoliyatni tartibga soluvchi organ