Internet xizmatlari va ularning turlari Reja: 1

WWW 
tarmoq urtasidagi protokol 
HTTP (Hyper Text Transfer Protocol
) deyiladi. İnformatsion resurs uchun junatmalar 
URL
(resursga universal kursatkich) deyiladi. 
HTML formati tushunchasi
Komp`yuterda formatlashtirilgan elektron hujjat 
WYSIWYG
(
What You See Is What You 
Get
) - "Nimani ko’rayotgan bo’lsang, o’shani olasan" qabilida ishlaydigan matn muharrirlari 
yordamida yaratiladi. Masalan, 
MS Word, Wordpad, Bloknot
va boshqalar. 
Bunday dasturlar yordamida biz elektron hujjatni xohlagan shriftda, o’lchamda, chap yoki 
o’ng tomondan tekislangan holda, (ya`ni o’zimizga ma`qul bo’lgan formatda) yaratishimiz 
mumkin. Ammo biz ushbu elektron hujjatni internet yordamida e`lon qila olmaymiz. Sababi, o’ni 
o’qimoqchi bo’lgan boshqa bir internet mijozining komp`yuterida biz foydalangan matn muharriri 
yoki hujjatdagi shriftlar o’rnatilmagan bo’lishi mumkin. Buni oldindan aytib bo’lmaydi. Undan 
tashqari, ushbu matnni ochishga mo’ljallangan oynaning o’lchamlari haqida hech qanday 
ma`lumotlarga ega emasmiz. Shuning uchun ham, komp`yuterda foydalaniladigan matn 
muharrirlari va ularning "format"lash usullaridan internetda foydalanib bo’lmaydi. 
Bunday noqulayliklarning oldini olish maqsadida yangi 
HTML
(
Hypertext Mark-Up 
Language
) - 
gipermatnlarni belgilash tili
(standarti) yaratildi. Bir qancha maxsus operatorlar 
majmuasidan iborat bo’lgan 
HTML
dasturlash tili bo’lib, uning yordamida elektron hujjatlarni 
internetda bevosita e`lon qilish mumkin. 
 
HTTP gipermatn uzatish protokoli

---

HTTP
(
Hyper text Transfer Protocol
) 
- gipermatnlarni uzatish protokoli 
- tarmoq 
protokollari ichida eng sodda va qulay protokollardan hisoblanadi. Uning asosiy vazifasi 
giperbog`lanish
dan hosil bo’lgan URL -manzilli elektron hujjatlarni o’qishga oid so’rov (zapros) 
ni serverga jo’natish (xuddi shu vaqtda so’ralayotgan hujjat joylashgan server bilan aloqa 
o’rnatiladi) va so’ralayotgan hujjat olib bo’lingandan so’ng server bilan aloqani uzishdan iborat. 
Web hujjatlar 
HTML
formatida tayyorlangan elektron hujjat 
HTML hujjat
, 
Web hujjat
yoki 
Web sahifa
deb atalishi mumkin. 
Agar elektron hujjatni tayyorlash haqida gap borsa, u holda hujjat 
HTML hujjat
deb ataladi, 
va ushbu elektron hujjatni internetda e`lon qilish yoki tarqatish haqida borsa, holda bu hujjat 
Web 
hujjat
deb ataladi. Bordiyu, ushbu hujjatdan foydalanish haqida borsa, u holda bunday elektron 
hujjat 
Web sahifa
deb ataladi.