Investitsiya loyihalari tahlili

Qisqacha xulosalar
Investitsiya loyihalarini sam rali variantini tanlash am aliyotda k o ’plab 
ziddiyatli xulosalarga olib keladi. M aqbul variantni tanlash va xisob 
kitoblarni soddalashtirish uchun ekvivalentli annuitetlardan foydalaniladi.
Investitsilar m aqbulligini asoslashda q o ’llaniladigan ko ’rsatkichlar 
bizni 
ziddiyatli 
xulosalarga olib 
keladi.B archa m ezonlarga k o ’ra 
investitsiyalam ing yuqori daromadli b o ’lishi kam dan-kam uchraydigan 
holdir. B uning ustiga bitta investitsiya loyihaning o ’zi bir k o ’rsatkich 
(m asalan:A R R ) b o ’yicha o ’zaro farq qiluvchi bir necha m ikdorlarga ega 
b o ’lishi m um kin. SH u sabab bu m avzuda tahliliy m a’lum otlar ziddiyatli 
b o ’lgan holatlarda (ayniksa raqobatlashuvchi investitsiyalar sharoitida) 
qanday qilib, investitsion qarorlar qabul qilish to ’g ’risida fikr yuritam iz. 
Investitsiyalar bitta natijaga erishishning bir nechta m uqobil variantlari 
m avjud b o ’lgan holda yoki qandaydir cheklangan resursning (pul 
m ablag’laridan tashkari) bitta m anbasini ishlatganlarida o ’zaro inkor 
etuvchi yoki m uqobil b o ’lishi mumkin. M asalan: «U zsanoatkurilishbank» 
uz filiallarining kom p’yuter texnikasi bilan ta ’m inlash vazifasini hal 
etayotganida, unga turli firm alar o ’zaro m uqobil b o ’lgan bir nechta 
investitsiya loyihalarini tak lif qilishgan. A m aliyotda pul tushum larini 
ta ’m inlam aydigan loyihalarni baholashga duch kelishim iz mumkin. 
M asalan, xizm at binosini yoritish uchun kunduzgi yoritish lam palaridan 
yoki boshqa turdagi yoritish vositalaridan birini tanlash vazifasi turganda 
shunday xolat yuzaga keladi. B unda firm a m a ’lum bir vakt davom ida kam 
xarajat talab etadigan yoritish loyihasini tanlaydi.L oyihaning belgilari va 
ta ’riflar tahlili asosida loyihaning quyidagi ta ’rifi berilgan. Bu esa barcha 
asosiy belgilam i qoniqtiradi va keltirilgan ta ’riflam ing hech biriga zid 
kelm aydi: “L oyiha - bu alohida tizim ning vaqt bilan chegaralangan, 
m aqsadga y o ’naltirilgan o ’zgarishi b o ’lib, u kapital va resurslar ham da 
m axsus tashkilotlar harajatlarining taxm iniy doirasida belgilangan talablar 
bilan natijalarning sifatiga qaratilgandir” .
98

---