Iqtisodiy bilim asoslari 9 E. Sariqov, B. Haydarov Toshkent — 2014 «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Past tabaqali tovarlar 
— aholi daromadining oshishi bilan talab kamayadigan
tovarlar.
Proteksionizm
 — davlat tomonidan tashqi savdoni cheklashga qaratilgan
chora-tadbirlar.
Pul
— mahsulot va xizmatlar uchun to‘lovni amalga oshirishga mo‘ljallangan
universal ayirboshlov vositasi.
Pul emissiyasi 
— davlat tomonidan muomalaga pul chiqarish.
Pul massasi
— mamlakatdagi muomalada bo‘lgan jami pul mablag‘lari
yig‘indisi.
Pulning aylanish tezligi
— pulning oldi-sotdi jarayoniga qatnashib, bir yil
davomida qo‘ldan qo‘lga o‘tish soni.
Qimmatbaho qog‘oz
— ma’lum miqdordagi mablag‘ga yoki mulkka egalikni
yoki ularga nisbatan munosabatni tasdiqlovchi maxsus pul ko‘rinishidagi
hujjat.
N
O
P
Q

---

155
154
155
S
T
R
Qo‘shimcha tashqi ta’sir
— tovarni ishlab chiqarish yoki iste’mol qilish
jarayonida, ishlab chiqaruvchi va iste’molchidan tashqari, uchinchi
tomonning ko‘radigan naf yoki zarari.
Raqobat 
— iqtisodiyotda faoliyat ko‘rsatuvchi tomonlar manfaatlarining
to‘qnashuvidan yuzaga keladigan o‘zaro kurash.
Ratsionallik
— biror resursdan tejamli foydalanish xislati.
Real daromad
— daromadning qadr-qimmati, ya’ni tovar va xizmatlar sotib
olish quvvatini aniqlovchi kattalik.
Reklama 
— iste’molchilarga tovar haqida ma’lumot berish bilan ularning
tovarga bo‘lgan talabini oshirishga qaratilgan tashviqot tadbiri (reklama
so‘zi lotinchada “jar solish, chaqiriq” degan ma’noni anglatadi).
Resurslar
 — inson ehtiyojlarini qondirish uchun asqotadigan barcha narsalar.