Iqtisodiy munosabatlar

 
§ 8.3. Rivojlangan mamlakatlarning intеgratsion birlashmalari 
 
Iqtisodiy  hamkorlik  va  rivojlanish  tashkiloti  (IHTT).  Ikkinchi  
jahon  urushidan    keyin  jahon  mamlakatlari  iqtisodiyoti  va  Shuningdek 
хalqaro  iqtisodiy  munosabatlarni  keskin  rivojlanib  borishi  bilan  bog’liq 
holda  bir  qator  birlashgan  umumiqtisodiy  tashkilotlar  tashkil  topdi.  Ana 
shunday  tashkilotlardan  biri  Iqtisodiy  hamkorlik  va  taraqqiyot 
tashkilotidir. 
Bu 
tashkilot 
dunyoda 
eng 
yirik 
umumiqtisodiy 
tashkilotlardan  biridir.    Uning  tarkibida  jahonning  24  ta  davlati,  ya’ni, 
barcha    rivojlangan  kapitalistik  (Janubiy  Afrika  Respublikasi  va  Isroildan 
tashqari) davlatlari birlashgan. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti 
(a’zolari  -  AQSh,  Yaponiya,  Kanada,  Avstraliya,  Yangi  Zelandiya, 
Islandiya,  Norvegiya,  Shveysariya,  Turkiya  davlatlari,  Shuningdek  YeI 
mamlakatlariga  kiruvchi  25  mamlakat)  1961  yilda  yagona  iqtisodiy 
siyosatni nazorat qilish maqsadida tuzilgan bo’lib, quyidagi muammolarni 
hal etib kelmoqda. 
1.  Jahon  mamlakatlari  iqtisodiyotining  ahvoli  va  kelajakda  ularning 
rivojlantirish yo’llari; 
2. Jahon mamlakatlari o’rtasida ro’y berayotgan хalqaro savdoni erkin 
qo’yish va tartibga solish; 
3. Valyuta-kredit tizimini barqarorlashtirish; 
4. Sanoati  rivojlangan  mamlakatlarning  rivojlangan  davlatlar  va 
Shuningdek  bozor  iqtisodiyoti  asosida  rivojlanib  borayotgan  yangi 
mustaqil davlatlar bilan iqtisodiy munosabatlarni olib borishi va h.k.lar. 
Rivojlangan    «katta  yettilik»  davlatlarining  vakillari  Iqtisodiy 
hamkorlik  va  taraqqiyot  tashkilotining  Ijroiya  qo’mitasining  doimiy 
a’zolari bo’lib hisoblanadi. 
80-yillardan  so’ng  jahon  хo’jaligi  va  ХIMda  paydo  bo’lgan  kuchli 
хalqaro  uyushmalardan  biri  Osiyo-Tinch  okeani  mintaqasi  davlatlarining 
iqtisodiy  hamkorlik  tashkiloti  (1989  y.)  va  1994  yilda  tashkil  topgan 
Shimoliy  Amerika  mamlakatlari  iqtisodiy  hamkorlik  tashkiloti  (NAFTA) 
hisoblanadi.