Iqtisodiyotga oid terminlarning shakllanishi va

Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar 
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions 
Кластер педагогического образования: проблемы и решения 
Chirchik, Uzbekistan 675 International Conference 
BOJ- (arab.-o'lpon, soliq) - bojxona nazorati ostida davlat tomonidan 
mamlakat chegarasidan olib o'tiladigan tovarlar, mol-mulk va qimmatbaho 
qog'ozlardan undiriladigan pul yig'imlari. 
BROKER - (ingl.broker)- mahsulot, qimmatbaho qog'ozlar, valyuta 
sotuvchilar va xaridorlar o'rtasidagi rasmiy dallol. O'zi yoki mijozlar nomidan 
kelishuvlar, shartnomalar tuzish huquqiga ega shaxs. 
VALYUTA - ( ital. valuta. lat. valere- qadrlanmoq, qiymat )- mamlakatning 
pul birligi va uning tipi (oltin, kumush, qog'oz, pul)ga tenglashtirilgan to'lov 
vositalari. 
VEKSEL - (nem.Wechsel, aynan-ayirboshlash)- qarz majburiyatlari xususida 
yozma holda berilgan maxsus ko'rinishdagi qimmatbaho qog'oz. qarz bergan 
tomon vekselda ko'rsatilgan muddat tugashi bilan qarzni talab qilish huquqiga ega. 
IMPORT - (lat.importo-kiritaman) - 1) mamlakat ichiga foydalanish yoki 
sotish uchun chetdan olib kelingan xorijiy mahsulotlar; 2) kapital I.- xorijdan 
mamlakatga kelayotgan kapital (kredit, zayom va boshqa); 3) chetdan olib kelingan 
mahsulotlarning umumiy soni va qiymati. 
INVESTISIYA - (nem.investitlion, lat. investere- kiyintirmoq)- investor 
tomonidan biror bir faoliyatni amalga oshirish uchun kapital mablag'larni, 
sarmoyalarni joriy qilish, foyda olish maqsadida sarf qilish. I. mamlakat ichida 
(ichki investisiya) va xorijiy mamlakatlarda (tashqi investisiya) amalga oshirilishi 
mumkin. Moliya I.si- qimmatbaho qog'ozlarni xarid qilish, pul mablag'larini 
jamg'arish va boshqalarni, real moddiy ishlab chiqarishga sarflangan sarmoyalarni 
o'z ichiga oladi. 
IPOTEKA - (yunon.hypotheke-garov)- qarz, kredit olish uchun biror-bir 
muayyan ko'chmas mulkni (yer, imorat va hokazo) garovga qo'yish. 
LISENZIYA 
- 
(lat.licentia-erkinlik, 
huquq)- 
ruxsatnoma; 
1) 
chet 
mamlakatlardan mol keltirish yoki chet elga mol chiqarish uchun davlat organlari 
tomonidan beriladigan ruxsatnoma; 2) biror narsadan yengil shartlar bilan yoki 
bepul foydalanish huquqi; 3) chegaradan mol chiqarish yoki mol kiritishda boj 
to'lovlarini kamaytirish. Patentlangan L.- ro'yxatga olinib, guvohnoma berilgan 
kashfiyotdan foydalanish huquqini boshqalarga berish. 
PATENT 
- 
(lat. 
patens-guvohnoma, 
yorliq)- 
1) 
xususiy 
tarzda 
tadbirkorlikning biror bir turi bilan shug'ullanishga ruxsat beruvchi guvohnoma, 
tegishli hujjatlar asosida moliya organlari tomonidan beriladi; 2) ilmiy kashfiyot va 
ixtiroga 
mualliflikni 
tasdiqlovchi 
guvohnoma. 
P. 
davlat 
tomonidan 
patentlashtiriladi. 

---