İshal, dışkının sıvı içeriğinin artması ve hızla boşaltılmasıdır. İshal, dışkının sıvı içeriğinin artması ve hızla boşaltılmasıdır

İshal, dışkının sıvı içeriğinin artması ve hızla boşaltılmasıdır.

• İshal, dışkının sıvı içeriğinin artması ve hızla boşaltılmasıdır.

• Dışkılama alışkanlığı kişiden kişiye değişir.

• Bir günde 2-3 kez, üç günde 1 kez normal dışkılama olarak kabul edilir.

• Günlük dışkı ağırlığı 100 – 200 gr/gün

• Dışkı su içeriği 0,3 lt’yi aşarsa ishal oluşur.

• Osmotik İshaller

• Sekretuvar İshaller

• Mukozal hasara bağlı ishaller

• Motilite bozukluğuna bağlı ishaller

Barsak lümeninde fazla miktarda osmotik

• Barsak lümeninde fazla miktarda osmotik

• aktif emilmeyen madde bulunmasında

• oluşur.

• Dışkı osmolalitesi ile plasma

• osmolalitesi arasında 100 mOsm’den

• fazla bir “osmotik gap” vardır.

• Açlıkta durması en önemli özelliğidir.

İnfeksiyonlar; enterotoksijenik bakteriler, kronik mikobakteriyel, fungal, parazitik infeksiyonlar vs.

• İnfeksiyonlar; enterotoksijenik bakteriler, kronik mikobakteriyel, fungal, parazitik infeksiyonlar vs.

• Laksatif kullanımı, intestinal rezeksiyonlar

• İnflamatuvar barsak hastalıkları

• Villüs atrofisi ile ilişkili hastalıklar: gluten enteropatisi, lenfoma

• Tümörler: VİPoma, tiroid medüller karsinom, glukoganoma, villöz adenom, Z.Ellison sendromu

• Hipertroidi,kollagen vasküler hastalıklar (SLE, skleroderma)

İntestinal lümene sıvı ve elektrolit sekresyonunu

• İntestinal lümene sıvı ve elektrolit sekresyonunu

• arttıran veya sıvı elektrolit absorbsiyonunu azaltan

• uyaranlar ile meydana gelir.

• Açlıkta durmaz.

• “osmotik gap” 50 mOsm’ün altındadır.

• Bol ve suludur, kan, yağ, cerahat içermez.

• İnfeksiyonlar; enterotoksijenik bakteriler, kronik mikobakteriyel,fungal, parazitik infeksiyonlar vs.

• Laksatif kullanımı, intestinal rezeksiyonlar

• İnflamatuvar barsak hastalıkları

• Villüs atrofisi ile ilişkili hastalıklar: gluten enteropatisi, lenfoma Tümörler: VİPoma, tiroid medüller karsinom, glukoganoma, villöz adenom, Z.Ellison sendromu

• Hipertroidi,kollagen vasküler hastalıklar (SLE, skleroderma)

• İnflamasyon ve ülserasyon sonucu

• intestinal mukozanın bütünlüğünün

• kaybolması, emilimin bozulması, hem de

• sekresyona yol açarak ishal oluşturur.

• Dışkıda kan, mukus, cerahat vardır.

• İnfeksiyonlar; enteropatojen E.coli, rota virüs, norwalk

• virüsü,giardiazis, shigella, e.histolytica, y.enterocolitica vs.

• Sitostatikler

• Radyoterapi

• Hipersensitivite: gıda allerisi,gluten ent.eozinofilik gastroenterit.

• İdyopatik

• İmmunolojik: Ülseratif kolit, Crohn hastalığı.

Motilite arttığında, içeriğin emilimi için

• Motilite arttığında, içeriğin emilimi için

• yeterli süre bulamaması sonucu

• gelişir.

• Motilite azaldığında da ince barsakta

• gelişen bakteriyel aşırı gelişim sonucu

• oluşur.

İrritabl barsak sendromu

• İrritabl barsak sendromu

• Karsinoid sendrom

• Postvagotomi

• Postgastrektomi

• Diabetik nöropati

• Hipertiroidi

AKUT İSHALLER

• AKUT İSHALLER

• (İnfeksiyöz ishaller)

• 3 Haftadan daha kısa süre devam eder.

• İnfeksiyöz ajanlara bağlı olarak meydana gelirler.

• Oral – fekal bulaşma rol oynar.

• Majör bulaştırıcılar, yiyecek ve sulardır.

• İmmun yetersizliği olanlar, toplu halde yaşayanlar, turistler ve antibiyotik

• kullananlarda risk daha fazladır.

Viral : Virüsler intestinal absortif epitel hasarı yaparak emilimi azaltıp

• Viral : Virüsler intestinal absortif epitel hasarı yaparak emilimi azaltıp

• sekresyonu uyarırlar. (Ör : Rotavirüs, Adenovirüs, Norwalk virüsü)

• Bakteriyel : İnvaziv bakteriyel : E.Coli – Shigella – Salmonella – Campylobacter

• türleri

• Noninvaziv bakteriyel : V.Cholera – C.Perfringes – C.Difficile –

• S.Aureus

• Paraziter : Giardia Lamblia – E.Histolytica

• Fungal : İmmun suprese hastalarda görülür.

• Gıda zehirlenmesi, İlaçlar, İntestinal iskemi, Pelvik İnflamasyon

Ne kadar süredir ishaliniz var?

• Ne kadar süredir ishaliniz var?

• Son zamanlarda başka bir ülkeye seyahat ettiniz mi?

• Son günlerde farklı bir yiyecek yediniz mi?

• Son günlerde antibiyotik kullandınız mı?

• Başka bir sistemik hastalığınız var mı?

• Kullandığınız ilaçlar neler?

• İshale eşlik eden karın ağrısı, bulantı, kusma veya ateş var mı?

KRONİK İSHAL SEBEPLERİ

• KRONİK İSHAL SEBEPLERİ

• (3 – 4 Haftadan daha uzun süre devam eden)

• Siteatore yapanlar : Gluten ent., Whipple hast., eozinofilik gastroenterit,

• safra asit diyaresi, kronik pankreatit, intestinal

• bakteriyel aşırı gelişim.

• Sulu ishal yapanlar : Osmotik ishal sebepleri, post vagotomi, villöz

• adenom, nöroendokrin tümörler, diabetes mellitus,

• irritabl barsak sendromu

• İnflamatuvar ishal yapanlar : Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, Behçet entrokoliti,

• radyasyon entrekoliti, intestinal tüberküloz

Ne kadar süredir ishaliniz var?

• Ne kadar süredir ishaliniz var?

• Arada kabızlık dönemleriniz oluyor mu?

• Sıkıntı, stres ve beslenmenizle ilgili değişiklik oluyor mu?

• Kilo kaybı, karın ağrısı, ateş var mı?

• Devamlı kullandığınız ilaçlar var mı?

• Başka bir hastalığınız var mı?

• Karın içi organlara ait ameliyat geçirdiniz mi?

• Beslenme alışkanlığınızı değiştirdiniz mi?

• Alkol kullanıyor musunuz?

• Günlük dışkılama sayınız kaç? (Miktarı, Gece olup olmadığı, tenezm varlığı?)

• Dışkı, sulu – yağlı – kanlı – mukuslu – cerahatli mi?

• Dışkı kaçırdığınız oluyor mu?

DIŞKI ANALİZİ

• DIŞKI ANALİZİ

• Yağ aranması : Normalde 24 saatlik dışkıda 5 – 6 gr. yağ bulunur.

• Yağ miktarı 7 gr/24 saati aşarsa steatoreden

• bahsedilir.

• DIŞKI + SUDAN III YAĞ GLOBÜLLERİ

• (turuncu renkli)

• (nötral yağlar)

• Yağ globülleri > 100 ----- Maldijestion

• DIŞKI + ASETİK ASİT + SUDAN III YAĞ GLOBÜLLERİ

• (ısıtma) (yağ asitleri)

• Yağ asitleri > 100 ----- Malabsorbsiyon

DIŞKI ANALİZİ

• DIŞKI ANALİZİ

• Nişasta aranması : Karbonhidrat sindirim bozukluğunu göstermek için yapılır.

• DIŞKI + LUGOL NİŞASTA TANECİKLERİ

• (mor renkli)

• Dışkı sedimenti : Sindirilmiş – Sindirilmemiş adele lifleri lökosit,

• eritrosit ve parazit yönünden inceleme

• Sedimantasyon hızı – kan sayımı – glikoz – kan üre azotu – elektrolitler - protrombin zamanı – total kolestrol – trigliserid – total protein – albumin test edilir.

• İshal sebebi endokrin nedenli ise, serum kortizol düzeyi, kalsitonin, TSH, gastrin, 5HIAA bakılmalı.

• Günde 1 lt’den fazla sekretuvar tipte ishal + hipopotasemi + alkaloz varsa pankreatik kolera düşünülerek VIP tayini yapılmalıdır.

• D-Xyloz testi : Malabsorbsiyon tanısında kullanılır. Hastaya sindirilmeyen 25 gr. Şeker (xyloz) içirilerek, 5 saatlik idrar toplandığında; idrarda 5 gr/lt normal değer olarak bulunur.

• Akut sulu ishalli hastaya endoskopik tetkik gerekmez.

• Akut inflamatuar ishalli hastaya rektosigmoidoskopi yapılır.

• 3 haftadan uzun süren kanlı mukuslu dışkılaması olan hastaya kolonoskopik tetkik yapılır.

• Steatoresi olan hastaya üst GİS endoskopik tetkik de yapılır.

• Üst GİS endoskopi sırasında duodenal mukozal biyopsi ve aspirat alınır.

• KRONİK İSHALLİ

• Kronik ishalli hastaya doğru tanıdan sonra tanıya yönelik tedavi uygulanmalıdır.

• KRONİK İSHALLİ

• Kronik ishalli hastaya doğru tanıdan sonra tanıya yönelik tedavi uygulanmalıdır.

• 35 yaşında, kadın diş hekimi.

• Karın ağrısı, kanlı ishal, tenezm, ateş.

• 5 gün önce bulantı, kusma, karın ağrısı,

• 4 gün önce günde 8-10 kez, az miktarda, kanlı ishal, ateş (38,8OC)

• Lökosit : 11,200 mm3 Hemoglobin : 12 gr/dl Sedim : 32 mm/st CRP : 9,2 (0-6)

• Dışkı mik : Bol eritrosit, yer yer lökosit, E.Histoltica kist – trofozoit (+)

• Rektosigmoidoskopi : Rektum ve sigmoitte ülserli kolit hali

• Tedavi : Metronidazol 3 x 500 mg (14 gün)

• 26 yaşında, kadın hasta.

• Kanlı ishal, ateş, bulantı, kusma.

• Diş apsesi nedeniyle son 10 gün içinde 2 kutu ampisilin + sulbaktam kullanmış.

• 3 gün sonra günde 6 – 7 kez kanlı, mukuslu, tenezmli ishal başlamış.

• Ateş (37,5OC), karın alt kadranlarda lokalize karın ağrısı ilave olmuş.

• Lökosit : 17,200 mm3 Hemoglobin : 13 gr/dl

• Dışkı mik : Eritrosit (+), lökosit (-)

• Dışkıda C.difficile toksin A (ELISA) (+)

• Tedavi : Metronidazol 4 x 500 mg/gün – destek tedavisi

• 36 yaşında, erkek hasta.

• İshal (3-4 kez/gün), kan (-), mukus (-), tenezm (-), sulu, gece (-)

• Kilo kaybı (6 kg/2 ay), bulantı, kusma (1 ay)

• FM : Batında palpasyonla sağ ve sol alt kadran arasında çalkantı sesi mevcut. Barsak sesleri hiperaktif, bazen mekanik tınlama sesi duyuluyor.

• Sedim : 28 mm/st Demir : 26 mcg/dl TDBK : 250 mcg/dl

• ADBG : Hava sıvı seviyeleri mevcut

• Batın BT : Çekum, asendan kolon proksimaline ve T.Ileuma uzanan lümeni tamamen dolduran düzensiz kütle lezyon.

• Kolonoskopi : Çıkan kolon ortalarında lümeni tıkayan tümör.

• Tedavi : Cerrahi.

31 yaşında, kadın hasta.

• 31 yaşında, kadın hasta.

• Bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik, ishal.

• 8 yıldır yaygın vücut ağrısı, giderek artan kilo kaybı (osteomalasi tanısı ile kalsiyum D vitamini tedavisi yapılmış).

• 4 yıl önce 1 – 2 ay süren ishali semptomatik tedavi ile düzelmiş.

• 1 ay önce ishal (8 – 10 kez/gün kan ve mukus ihtiva etmeyen), karın ağrısı, bulantı, kusma, kilo kaybı başlamış.

• FM : Zayıf (boy : 153 cm, kilo : 41 kg), soluk görünümlü, barsak sesleri hiperaktif, iki parmak hepatomegali bulundu.

• Hemoglobin : 10,3 gr/dl MCV : 65 Lökosit : 10,410 mm3 PLT : 660,000 mm3

• PT : 21,7 (12,6) Glikoz : 61 mg/dl Kalsiyum : 7,7 mg/dl SGPT : 198 IU/l

• SGOT : 312 IU/l LDH : 762 IU/l Alkalen fosfotas : 910 IU/l GGT : 85 U/l

• Kolesterol : 120 mg/dl Total Protein : 4,9 gr/dl Albimin : 2,4 gr/dl Demir : 41 mcg/dl

• TDBK : 155 mcg/dl

• Dışkı mik : Yağ asidi (+++), lökosit (+), nötral yağ (-), nişasta (-), eritrosit (-)

• İnca barsak pasaj grafisi : Tüm ince barsakta pililerde kabalaşma ve ödem, jejunal ve ileal anslarda yer yer segmentasyon, flokülasyon, fragmantasyon izlendi

• D-XYLOS testi : İdrarda D-Xylos : 2,76 gr / 5 st

• Gastroskopi : Ödemli mide, duodenit grade 2

• Duodenal biyopsi : Total villus atrofisi, kripta hiperplazisi ve intraepitelyal lenfositozis

• Anti – gliadin IgA (+), Antiendomisium IgA (+)

• Tanı : Malabsorbsiyon sendromu (Gluten Enteropatisi) – Osteomalasi – Demir eksikliği anemisi

• Tedavi : Glutensiz diyet – destek tedavisi

• 28 yaşında, kadın hasta.

• Karın ağrısı, ishal (2 yıldır – aralıklarla seyreden).

• İshal : 7 – 8 kez/gün, gece (1 – 2 kez) bol sulu, tenezm (-), kan (-), mukus (-).

• FM, Lab, dışkı mikroskobisi, akciğer grafisi, ince barsak pasaj grafisi, gastroskopik ve kolonoskopik incelemelerin tümü normal olarak bulunmuştur.

• Tanı : Irritabl barsak hastalığı.

• Tedavi : Psikiyatri polikliniğine sevk edilmiştir.

55 yaşında, erkek hasta.

• 55 yaşında, erkek hasta.

• Yağlı dışkılama, kilo kaybı, halsizlik.

• 8 yıldır yağlı dışkılama, 4 – 5 kez/gün, gece (1 – 2 kez), kan (-), mukus (-)

• Son 3 ayda 13 kg kilo kaybı.

• ÖG : 1979 – 1998’de akciğer tüberkülozu, 1987’de subtotal gastrektomi geçirmiş.

• FM : Zayıf, soluk

• Sedim : 10 mm/sa Hemoglobin : 9,4 gr/dl MCV : 92 Lökosit : 6,300 mm3 PLT : 362,000 mm3 Kalsiyum : 7,5 mg/dl Alkalen fosfataz : 350 IU/l Kolesterol : 111 mg/dl GGT : 115 U/l Total Protein : 4,7 gr Albumin : 2,2 gr B12 : 198 pg/lt

• Dışkı mikroskobisi : Çok bol yağ asidi, bol nötral yağ, bol adele lifi

• PPD : 7 mm/72 st

• Gastroskopi : Rezeksiyonlu gstrojejunal anastomozlu mideye bol safra reflüsü

• Ince barsak pasaj grafisi : Normal

• Kolonoskopik tetkik : Normal

• Tanı : Post gastrektomik steatore – Bakteriyel aşırı gelişim – Kronik pankreas yetersizliği

• Tedavi : Ciproxin 500 mg tablet 2 x 1 (3 ayda 1, 10 günlük aralıklı kullanım)

• Kreon Cap. 3 x 3 ve destek tedavisi.