Ishlab chiqarish jarayonining hisobi. Sotish jarayonining hisobi. Asosiy vositalarning eskirish

Xarajatlar ob'ektlari- alohida mahsulotlar, mahsulotlar guruhlari, yarim tayyor mahsulotlar, ishlar va xizmatlar, ularning qiymati aniqlanadi. Ishlab chiqarish xarajatlarini analitik hisobi, qoida tariqasida, hisoblash ob'ektlari orqali amalga oshiriladi. Analitik hisoblarni har bir ob'ekt uchun emas, balki ularning guruhi uchun ochishga ruxsat beriladi.

Mahsulot ishlab chiqarish uchun tashkilot xarajatlari quyidagi elementlardan iborat.

Mahsulot ishlab chiqarish uchun tashkilot xarajatlari quyidagi elementlardan iborat.

1. moddiy xarajatlar (qaytariladigan chiqindilar narxidan kam);

2. ish haqi va ijtimoiy badallar qiymati;

3. amortizatsiya;

4. boshqa xarajatlar (pochta va telegraf, telefon, yo'l xarajatlari va boshqalar).

Asosiy ishlab chiqarishning texnologik jarayoni bilan bevosita bog'liq bo'lgan xarajatlar: xomashyo va asosiy materiallar, yordamchi materiallar va boshqa xarajatlar, umumiy ishlab chiqarishdan tashqari.umumiy operatsion xarajatlar.

• 
  Asosiy ishlab chiqarishning texnologik jarayoni bilan bevosita bog'liq bo'lgan xarajatlar: xomashyo va asosiy materiallar, yordamchi materiallar va boshqa xarajatlar, umumiy ishlab chiqarishdan tashqari.umumiy operatsion xarajatlar.
  
• 
  Bilvosita xarajatlar mahsulotning ayrim turlarining narxiga bevosita taalluqli emas va ular bilvosita (shartli) taqsimlanadi: umumiy ishlab chiqarish, umumiy biznes, tijorat xarajatlari va boshqalar.
  

Quyidagi ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq operatsiyalar yordamida mahsulot ishlab chiqarish hisobini tushuntirib o‘tamiz.
1-misol Ishlab chiqarishga sarflandi:
Materiallar 200.000 so‘m
Elektr energiya 40.000 so‘m
Asosiy vositalar eskirishi 11.000 so‘m
Mehnat xaqi 150.000 so‘m
Mukofot 30.000 so‘m
Mehnat xaqidan kelib chikib 30%
ijtimoiy sug‘urta tashkilotlariga ajratma. 54 000 so‘m
Umumiy ishlab chiqarish sarflari 40.000 so‘m
Tayyor mahsulot chiqarildi 660.000 so‘m
Oyning boshiga 260310 so‘m
Oyning oxiriga 240510 so‘m
Yukoridagi operatsiyalarni buxgalteriya provodkalari orqali aks ettirishni sxemasi quyidagi kurinishda bo‘ladi.

D-t. 20. «Asosiy ishlab chiqarish xarajatlari» K-t

Oy boshiga qoldiq 260310 so‘m
1010 sch. 200000 so‘m	660000so‘m 2810sch.
6990 sch. 40000 so‘m
0230 sch. 11000 so‘m
6710 sch. 150000 so‘m 30000 so‘m
6520 sch. 54000 so‘m
2510 sch. 40000 so‘m
Oborot 525000 so‘m	Oborot 660000 so‘m

Oy oxiriga qoldiq 125310 so‘m
Ishlab chiqarishning xaqiqiy tannarxini aniqlashda quyidagi formulalardan foydalaniladi.
T=X+B-O
Bu yerda T- Ishlab chiqarilgan mahsulotning tannarxi
X- Ishlab chiqarish xarajatlari
O- Tugallanmagan ishlab chiqarishni oy oxiriga qoldig‘i
125310=260310+525000-660000