AD = C + I + G + Xn.
Baholar darajasi va talab qilingan milliy mahsulot hajmi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifoda etuvchi chiziq yalpi talab egri chizig‘i deb ataladi5.
Buni chizma ko‘rinishida tasvirlash mumkin (2-rasm)
2-rasm. Yalpi talab egri chizig‘i
Bunday surilishning sababi har xil. Ma’lumki, alohida olingan tovarlar bozorida talab egri chizig‘ining surilishiga asosan daromad samarasi va o‘rinbosar tovarlar sabab bo‘ladi. Ayrim tovarlarning bahosi pasayganda, iste’molchilarning pul daromadlari ko‘proq mahsulot sotib olish imkonini beradi (daromad samarasi). Shuningdek, baho pasayganda iste’molchi ushbu tovarni ko‘proq boshqa sotib oladi, chunki u boshqa tovarlarga nisbatan arzonroq bo‘ladi (o‘rnini bosadigan tovarlar) Milliy bozorda AD-egri chizig‘ining traektoriyasini, ya’ni uning quyiga egilganligini, avvalo pulning miqdoriy nazariyasi tenglamasi yordamida izohlash mumkin:
M V=Y P
Bu yerda:
M – muomaladagi pul miqdori;
V – pulning aylanish tezligi;
P – iqtisodiyotdagi baholar darajasi (baholar indeksi);
Y – talab qilinayotgan real ishlab chiqarish hajmi.
Bu tenglamadan:
Dostları ilə paylaş: |