D ning
maydalangan zarrachalar o‗rtacha diametri
d ga nisbati bilan ifodalanadi.
hajmiy maydalash darajasi esa, ularning hajmlari nisbati bilan aniqlanadi:
V V i ox
yoki
F F i ox
(6.2)
Berilgan modda bo‗laklari va yanchilgan zarrachalar to‗g‗ri shaklga
ega bo‗lmaydi. Shuning uchun, amalda ularning o‗lchamlari elakli tahlil
orqali aniqlanadi, ya‘ni zarracha o‗lchami u o‗tgan elak teshiklari
o‗lchamiga teng deb olinadi.
Maydalash jarayoni bir yoki bir necha bosqichda olib boriladi. har bir
maydalagich, uning ishchi organi shakliga ko‗ra, cheklangan maydalash
darajasini ta‘minlaydi. Maydalash darajasi 1-3...5 dan (jag‗li
maydalagichda) 1>100 - tegirmonlarda o‗zgarishi mumkin.
Noto‗g‗ri geometrik shaklli jismning chiziqli o‗lchami o‗rtacha
geometrik qiymat sifatida hisoblanishi mumkin:
3
h
b
l d
(6.3)
bu yerda
l, b, h - jismning uch perpendikulyar yo‗nalishi bo‗yicha
maksimal o‗lchamlari.
Material bo‗laklarining o‗rtacha o‗lchamlarini hisoblash uchun elaklar
yordamida bir necha fraksiyaga ajratiladi. har bir fraksiyada bo‗laklar
maksimal
d max va minimal
d min o‗lchamlar yarim yig‗indisining o‗rtacha
miqdori topiladi:
2
min
max
d d d yp
(6.4)
Maksimal bo‗laklar o‗lchami, ular o‗tgan teshik diametriga, minimal
bo‗laklarni esa - elak ushlab qolgan teshiklarining diametriga teng deb
hisoblanadi.
Sochiluvchan material aralashmasining o‗rtacha o‗lchami ushbu
tenglama yordamida aniqlanadi:
27
n n ypn yp yp a a a a d a d a d d
2
1
2
2
1
1
(6.5)
bu yerda
