Issiq iqlim sharoitida bolalarni jismoniy tarbiyalash

Quyoshda chiniqish. Quyosh nurlari kuchli qo‘zg‘atuvchi hisoblanadi. Uning yalang‘och badanga ta’siri deyarli barcha fiziologik funksiyalarda muayyan o‘zgarishlarni vujudga kelti- radi. Masalan, gavdaning harorati ortadi, nafas olish tezlashib chuqurlashadi, qon tomirlari kengayadi, butun badanning hamma yog‘idan ter ajralib chiqish kuchayadi, modda almashinu vi faollashadi.
Muntazam ravishda oftobda chiniqish va quyosh nuridan belgilangan darajadagi me’yorda to‘g‘ri foydalanish eng avvalo asab tizimining funksional holatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, organizmning quyosh radiatsiyasi ta’siriga bo‘lgan barqarorligi ortib boradi, modda almashinuv jarayonlari yaxshilanadi. Bular bari ichki a’zolar faoliyatini takomillashtiradi, mushak muskullar ish qobiliyatini oshiradi, organizmning turli xil kasalliklarga qarshilik ko‘rsatish qobiliyatini kuchaytiradi. Biroq shuni ham unutmaslik kerakki, oftobda ko‘p yurish, quyosh vannalari qabul qilishni suiiste’mol qilish organizmda jiddiy salbiy o‘zgarishlarga, shu jumladan, kamqonlik kasalligi kelib chiqishiga sabab bo‘ladi, modda almashinuvining buzilishi hatto radiatsion quyosh faolligi oshib ketgan hollarda “leykemiya” kassaligiga chalinib qolishi mumkin.
Mana shuning uchun ham maktabgacha yoshdagi bolalar bilan oftobda chiniqish tadbirlarini boshlagan vaqtda asta-sekinlik va izchillik talablariga qat’iy ravishda rioya qilib, quyosh nuridan bahramand bo‘lish miqdorini oz-ozdan oshirib borish zarur. Bunda bolaning sog‘lig‘i, yoshi, jismoniy rivojlanishi iqlim va boshqa shunga o‘xshash omillar albatta hisobga olinishi kerak. Oftobda chiniqish tadbirlari bahorda, yoz va kuz fasllarida erta tongdan boshlab (soat 8 dan 11 gacha), qish faslida (11 dan 14 gacha) qabul qilinadi. Sog‘lom bolalarni oftobda chiniqtirish ularning 5–10 minut davomida oftobda olib yurishdan boshlash, keyin esa muolaja vaqtini asta-sekin 3–6 minutdan oshirib borish lozim. Lekin bolalarni oftobda yurishini 2–3 soatdan oshirmaslik kerak. O‘zbekistonning, shu jumladan Toshkentning issiq iqlimi sharoitida quyoshni kuydiruvchi nuriga qarshi chiniqtirish bola organizmining chidamliligini oshirishda muhim ahamiyatga ega. Bolalarni oftobda olib yurishda boshiga oftobdan saqlovchi bosh kiyim kiydirish, oyoqlariga esa ochiq sandal kiydirish kerak. Quyosh vannasidan keyin bolani dushga tushirish kerak.